Samenvatting van het boek Recht in Context hoofdstuk 1 t/m 3. Deze hoofdstukken vormen de basis voor het tentamen (waar ik een 8,1 voor heb gehaald). Naast een samenvatting van het boek zijn ook aantekeningen van de hoorcolleges meegenomen.
Belangrijk begrip
Onderscheiding
Handig om te weten
RECHT IN CONTEXT HOOFDSTUK 1:
Contextualisme = bredere kijk op het recht. Een voorbeeld hiervan is de manier waarop
recht samenhangt met de maatschappij en de ideeën die zijn ontwikkeld.
De stelling van het contextualisme: ‘Het recht kan uitsluitend worden gekend in de context
van de omstandigheden waarin het functioneert.’
↪ Oftewel: de mens moet handelen naar de eisen van de omstandigheden.
Tegenover het contextualisme staat de rechtsdogmatiek. Rechtsdogmatiek is de studie van
het positieve recht, waarbij de casuïstiek (alle juridische gevallen) in verband wordt
gebracht met de uitgangspunten van het rechtssysteem om het beter te ordenen.
↪ Door middel van tekstanalytische methoden.
Rechtswetenschap heeft twee betekenissen:
1. Rechtsdogmatiek
2. Rechtsdogmatiek + verbinding met andere wetenschappen (= interdisciplinaire
benadering)
Functies van het recht:
1. Beheersbaar maken van conflictsituaties (dat voorkomt escalatie d.m.v. geweld).
2. Antwoord geven op maatschappelijke problemen.
Het recht is een discursieve grootheid. Dat betekent dat het het altijd voorlopige resultaat
van een proces van meningsvorming en overtuiging is.
Rechtsvinding = de taak van de rechter om de betekenis van het geldende recht vast te
stellen in het licht van het geval waarover hij moet oordelen.
Rechtsvinding kent twee soorten:
1. Casuïstische rechtsvinding
↪ De rechtsvinding van de rechter is gebaseerd op de omstandigheden van
het geval.
↪ Voordeel: zorgt voor rechtvaardigheid, want telkens ligt de focus op het
specifieke geval in kwestie.
↪ Nadeel: zorgt voor verscheidenheid, want soortgelijke zaken kunnen
hierdoor toch anders worden beoordeeld.
2. Regelgeleide rechtsvinding
↪ De rechtsvinding van de rechter is gericht op toepassing van de wet.
↪ Voordeel: zorgt voor rechtseenheid, rechtsgelijkheid en rechtszekerheid.
, Belangrijk begrip
Onderscheiding
Handig om te weten
↪ Nadeel: niet altijd rechtvaardig, want de wetgever kan niet elke mogelijke
situatie overzien bij het maken van de wet, wat ervoor kan zorgen dat een
toegepaste wet door de rechter niet volledig aansluit bij het geval.
Het contextualisme combineert beide vormen van rechtsvinding:
↪ Voordat de rechter een uitspraak doet zal hij acht moeten slaan op de context van
het geval (casuïstische rechtsvinding) en kan dan de regel toepassen
(regelgeleide rechtsvinding).
↪ In sommige gevallen kan de rechter er dan voor kiezen om, gezien de context van
het geval, de regel niet toe te passen.
Begrip dat bij deze combinatievorm aansluit:
Open texture = het verschijnsel dat de rechter zijn oordeel vormt aan de hand van
vaststaande en regels en deze consequent toepast, totdat zich een uitzonderlijk geval
voordoet waarin de omstandigheden tot een relativering of beperking van de regel leiden.
Drie implicaties van het contextualisme met betrekking tot regelgeleide rechtsgeving:
1. De toepassing van een bepaald type rechtsvinding is afhankelijk van de context van
het geval.
2. De context speelt bij rechtsvinding altijd een rol op de achtergrond.
(Ook in standaard zaken is de context van belang, de feiten rondom het geval
moeten namelijk altijd bekeken worden)
3. Er zullen altijd uitzonderingen op de regel zijn.
(Oftewel: er kan zich altijd een geval voordoen waarin de meest strikte regel terzijde
wordt geschoven)
In het juridisch onderwijs wordt het contextualisme vaak toegepast:
↪ Het recht wordt dan vergeleken met andere disciplines en domeinen. Men spreekt
dan van recht in een bredere context:
- maatschappelijke context = recht en samenleving
- historische context = recht en de geschiedenis
- talige context = de taal van het recht
- kritische context = reflectie op de waarden achter het recht (bijvoorbeeld gelijkheid,
vrijheid, etc.)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evivdcriminologie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.
