Grondslagen van de klinische psychologie (201700163)
Class notes
UU Grondslagen van de klinische psychologie hoorcolleges
4 views 0 purchase
Course
Grondslagen van de klinische psychologie (201700163)
Institution
Universiteit Utrecht (UU)
Uitgebreide bespreking van de hoorcolleges van het vak grondslagen in de klinische psychologie (jaar 2022/2023). Bevat de volgende stof:
- Hoorcollege 1: geschiedenis van de behandeling van psychopathologie
- Hoorcollege 2: nut en noodzaak van theorie
- Hoorcollege 3: evidence-based practice
...
Grondslagen van de klinische psychologie (201700163)
All documents for this subject (23)
Seller
Follow
UUpsychology
Reviews received
Content preview
Grondslagen van de Klinische Psychologie
HOORCOLLEGE 1: GESCHIEDENIS VAN BEHANDELING PSYCHOPATHOLOGIE
OUDHEID (700 VOOR – 500 NA CHRISTUS)
Chronisch zieken en psychisch zieken werden goed opgevangen. Zij verbleven in tempels met
verzorging, massages, ontspannende muziek.
Hippocrates
Vader van de Westerse geneeskunde
Legde het verband tussen lichamelijk en geestelijk functioneren
o Dit is dus eigenlijk al een soort basis voor het biopsychosociale model.
Besef dat geestesziekte een ziekte is van de hersenen
Zoeken naar wetenschappelijke verklaring ziekten en niet magische verklaringen
Erkent belang bijdrage interpersoonlijke interacties aan ontwikkelen psychische
problematiek (duiden we nu aan met Expressed Emotion (EE) gaat om
overbetrokkenheid, geslotenheid en vijandigheid in het gezin).
Hygiëne belangrijk, eetgewoonten, frisse lucht
Balans lichaamssappen (slijm, bloed, gele gal, zwarte gal)
Therapie: aderlaten en overgeven
Epilepsie is lichamelijk fenomeen, geen straf
Wilgenbast Aspirine.
Plato
Stichter van de Atheense academie en eerste instituut hoger onderwijs in Westen
Omgeving speelt een rol in onaangepast gedrag
Belang ‘rede’ (later CGT). Balans fantasie/dromen (later psychoanalyse)
MIDDELEEUWEN (500-1500)
Gregoriaanse muziek: muziek tijdens de kerkdienst
In de middeleeuwen kwam de zorg voor geestesziekten neer op het gezin en de naaste familie (dus
minder goed georganiseerd als in oudheid). Als de zorg van de familie niet hielp, werden
geestesziekten vaak opgegeven. Gevolg zwervend bestaan. Later in de middeleeuwen ook
opvanghuizen (in Nederland in 1425).
Verklaring psychopathologie in de middeleeuwen
Afhankelijk van de verklaring werd ook een bepaalde therapie aangeboden.
Bovennatuurlijke verklaring= bizar gedrag werd gezien als het werk van een duivel of
heks
o Exorcisme= duiveluitbanning. Geesten kunnen uit persoon of plaats verdreven
worden.
o Kruis boven hoofd
o Heksenverbranding
o Slangenkuil
, Sint Franciscus
Natuurlijke verklaring= ‘gek zijn’ is een natuurlijk fenomeen veroorzaakt door stress
o Rust
o Recreatie
o Ontspannen
Nicholas Oresme
De maan en de sterren= deze zouden effect hebben op psychisch functioneren.
o Astrologie
Paracelsus meent dat beweging van de maan en sterren van invloed is op het psychisch
functioneren. Dit zou komen door de zwaartekracht heeft invloed op
lichaamsvloeistoffen daarmee invloed op psychische ziekten.
Soms werd een persoon behandeld vanuit meerdere van deze stromingen. Zo is gedacht dat 1392
Koning Charles de VI na een veldslag met psychische problemen kwam. Hij kreeg rust/ontspanning,
aderlaten/overgeven en door een latere behandelaar kreeg hij duiveluitdrijving.
Het eerste opvanghuis was in 1425 in Nederland. Het was een soort gevangenis voor mensen die men
weg wilde hebben uit de maatschappij. Het had géén therapeutisch doel of vooruitzicht.
EIND 18E/19E EEUW
Tijd van Mozart (1756-1791): gedurende deze tijd bestond de morele therapie:
Is een psychosociale benadering
Behandeling in setting die normale interactie aanmoedigt
Principe gaat terug naar de oudheid (opvang in Tempels)
Grondlegger Philippe Pinel Pinel beoogde niet fysieke niet medische behandeling
maar morele (=psychologische) behandeling
Einde aderlaten en purgeren
Patiënten werden bevrijd van hun ketenen
Steeds minder morele therapie
Kleinschaligheid (niet meer dan 200 mensen) niet waar te maken.
Inzet Dorothea Dix. Dix wilde iedereen die zorg nodig heeft hierin voorzien. Er was meer
aanbod, maar nog veel meer vraag.
Biologische invloed werd groter.
Toename interesse biologie
Ontdekking aard Syfilis seksuele aandoening, mensen werden onder andere
psychotisch. Bleek dat je beter kon worden door een penicilline kuur. Hierdoor is gedacht
dat psychologische ziekten gereduceerd konden worden tot biologie.
John Grey: oorzaak psychisch probleem is altijd lichamelijk. Rust, ruimte en een goed
ventilatie is nodig.
1935-1955: frontale lobotomie
19e-eeuw: Psychoanalyse
Naast morele therapie en biologische interesse ontstond ook de psychoanalyse ( van Freud) idee
dat hoe je je gedraagt afhankelijk is van wat je geleerd hebt in je jeugd en van de balans van het id,
ego en het superego.
, Superego= morele principes die we als maatschappij hebben opgelegd. Dit is heel bewust
gedrag.
Ego= medieert tussen plezier principe en morele principe. Als dit fout gaat zouden
psychische problemen ontstaan.
Id= plezierige principes
Dit was in de 19e/20e eeuw.
20E EEUW
De invloed van de psychoanalyse is nog groot.
Maar ook komt er een behavioral model op.
Aandacht voor classificatie van psychische problemen
Biologische therapie
In Heiloo had je de Willibrordusstichting hier zie je alle verschillende invloeden terug
o Bad therapie
o Arbeidstherapie
o Insulinecomakuur
o ECT
o Medicatie
o Therapeutische castratie
Behavioral model
Pavlov: principe van conditioneren ligt ten grondslag aan psychische problemen. Zag hij
aan honden die kwijlen bij het belletje.
Mary Cover Jones: kwam met de eerste fobietherapie op basis van ideeën van Pavlov.
Aandacht voor classificatie kwam in 1913 door Kraepelin: hij maakte onderscheid tussen
verschillende psychische stoornissen op de grond van beloop, leeftijd aanvang, oorzaak en
symptomen. Uiteindelijk is de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) ontstaan.
Tot 1980 werd homoseksualiteit als mentale stoornis opgenomen in de DSM.
Biologische therapie
In 1950 is de eerste effectieve medicatie op de markt gekomen voor een psychotische- en
angststoornis.
Jaren ’60 en ’70 antipsychiatrie en dehospitalisatie
Tijd van de Beatlles 1960-1970
, Niet de patiënt maar de maatschappij is ziek
Drang om onder autoriteit uit te komen
Afstand behandelaar en patiënt wordt kleiner
Minder behandeling, meer begeleiding
Devies: praten en nog eens praten en geen medicatie
Er was kritiek tegen de komst Herman van Praag, dat was een hoogleraar biologische
psychiatrie Utrecht. Maar: we moeten niet biologisch psychiatrisch denken. Zijn oratie in
1978 is juist weer een aanval geweest op de op antipsychiatrie
Amstelland: kleine instelling 1971
Dus bij antipsychiatrie stonden mensen naast elkaar en kon zelf bepalen wat hij voor behandeling
wilde. Een aantal dingen zijn blijven hangen: zoals de afstand tussen behandelaar en patiënt die
kleiner is geworden.
Verdiensten antipsychiatrie
1) Doorbreken van gezagsverhoudingen
2) Multidisciplinair samengestelde behandelteams
3) Aandacht voor bejegening van de patiënt
o Bijv. ‘iemand met schizofrenie’ i.p.v.. een ‘shizofreen’
4) Belangstelling psychotherapie nam toe.
21E EEUW
Een psychische stoornis is een combinatie van drie elementen:
1) Psychisch disfunctioneren (cognitief, emotioneel, gedragsmatig)
2) Klinische significant lijden van de zelf of ander
3) Atypisch of onverwacht binnen cultuur
We denken heel multidimensioneel:
Biologische factoren
Gedachten, gevoelens en gedrag
Andere factoren
o Ontwikkeling
o Sociale omgeving
o Gender: steeds meer aandacht dat
mannen en vrouwen apart moeten
worden bekeken.
o Culturele invloed
o Leergeschiedenis
Kritiek op systeem:
1) Te grote nadruk op het belang van biologie
- Jim van Os zegt: schizofrenie is geen hersenziekte en geen genetisch bepaalde ziekte.
2) Roep om onderzoek naar losse symptomen in plaats van naar deze clusters
(transdiagnostische benadering).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller UUpsychology. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.64. You're not tied to anything after your purchase.
