Summary
Samenvatting Internationaal Recht
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting voor Internationaal Recht, academiejaar .
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
evyvankerckhove
Content preview
Internationaal rechtBegrip, rol en kenmerken
Begrip
Internationaal recht is het geheel van rechtsregels die de internationale betrekkingen (mondiale of
publieke belangen) regelen tussen internationale rechtssubjecten (voornamelijk staten).
Het internationaal recht regelt de mondiale belangen (= klimaat, mensenrechten, economie, handel,
vrede, vluchtelingen, enz.)
Internationaal recht = internationaal publiek recht
≠ internationaal privaat recht ≠nationaal recht (internationaal element) ≠ EU-recht (supranationaal)
Het internationaal publiek recht mag niet verward worden met het internationaal privaat recht. Dat is
een nationaal recht dat regels bevat die bepalen welk nationaal rechtsstelsel er van toepassing is in een
privaatrechtelijke situatie die aanknopingspunten heeft in meer dan één nationale rechtsorde.
bv. Welk recht is er van toepassing wanneer een Belgische en een Nederlandse automobilist een ongeval
krijgen op een Zwitserse autosnelweg?
Rol van het internationaal recht
Het zorgt ervoor dat de staten naast elkaar kunnen bestaan (co-existentie) en dat zij kunnen
samenwerken (coöperatie).
IR bakent de bevoegdheden van staten af
o IR bepaalt wie waar regeert.
Beginsel van territoriale soevereiniteit = een staat kan de regels maken binnen zijn grondgebied,
niet daarbuiten. Een andere staat kan zich niet moeien met het rechtssysteem van een ander
land.
o IR bepaalt wanneer een entiteit een staat is en hoe de nieuwe staten ontstaan.
IR regelt de interacties tussen staten
o Wat als staten een geschil hebben? Hoe lossen ze dit op?
o Wat als een staat de mensenrechten niet respecteert?
o Wat als een staat een andere staat binnen valt?
…
IR zorgt ervoor dat de staten kunnen samenwerken
o Binnen internationale organisaties.
o Door verdragen te ondertekenen.
Kenmerken van het IR
Het IR is een horizontale (decentrale) rechtsorde: Elke staat is gelijk, elke staat is soeverein.
Elke staat is soeverein = elke staat kan ten aanzien van zijn grondgebied en bevolking onafhankelijk
(zonder dwang van andere staten of organen) zijn gezag uitoefenen. Een staat kan bv. zelf beslissen of
het al dan niet tot een verdrag toetreedt.
1
, In het IR bestaat geen centrale wetgever: De Algemene Vergadering van de VN neemt enkel niet-
bindende resoluties.
Een staat is een wetgever en rechtsonderhorige. Een staat is nl. grotendeels gebonden door de
rechtsregels die ze zelf heeft aanvaard via verdragen. Hierop bestaan uitzonderingen, bv. het ius cogens
(= dwingend recht). Dit zijn regels van internationaal recht die zo fundamenteel zijn dat ze door de
Internationale Gemeenschap in haar geheel zijn aanvaard. Deze regels zijn bindend voor alle staten.
Geen enkele staat kan hiervan afwijken bv. Het verbod op foltering of het verbod op doodstraf voor
minderjarigen.
In het IR bestaat geen centrale rechter: Het Internationaal Gerechtshof heeft immers geen verplichte
rechtsmacht (zie verder)
Het Internationaal Gerechtshof heeft geen verplichtende rechtsmacht: het zal maar bevoegd zijn als de
partijen in een geschil de rechtsmacht van het Hof aanvaarden. Bv. De VS heeft een geschil met China
maar deze landen aanvaarden de rechtsmacht van het Hof niet. In dat geval zal het IGH niet bevoegd zijn
om een uitspraak te doen over dat geschil.
Dit in tegenstelling tot het Europees Hof van Justitie en de nationale rechtscolleges: die hebben wel
verplichte rechtsmacht. Deze rechtscolleges kunnen zich sowieso over een geschil buigen dat binnen
hun bevoegdheid valt, zonder dat de partijen in het geschil eerst de rechtsmacht van het rechtscollege
moeten aanvaarden. Stel dat jij een geschil hebt met je buurmand omdat zijn boom te groot geworden
is, waardoor jij geen zon meer hebt op je terras. Als je hier samen niet uitgeraakt, dan kan je naar de
vrederechter stappen die het geschil zal oplossen. Jouw buurman kan niet zeggen dat hij de rechtsmacht
van deze rechtbank niet aanvaard. De rechtbank is sowieso bevoegd.
In het IR bestaat geen wereldpolitie: wel een aantal mechanismen om het IR af te dwingen en
conflicten op te lossen (zie verder)
Aantal andere manieren van rechtshandhaving.
Vb. De VN Veiligheidsraad kan op basis van art. 7 van het VN Handvest afdwingingsmaatregelen
opleggen aan staten die de wereldvrede bedreigen of verbreken. Zo kan de VR staten ook toelaten om
geweld te gebruiken tegen een staat als die gevaar is voor de wereldvrede bv 2011 tegen Libië →
Arabische lente)
Vb. Staten kunnen ook aan eigenrichting doen (in tegenstelling tot het nationaal recht waar je het recht
niet in eigen handen mag nemen). Zo kunnen staten bijvoorbeeld economische sancties opleggen aan
staten di het internationaal recht hebben geschonden. Bv Rusland toen die de Krim heeft aangesloten bij
haar grondgebied. Hieraan zijn wel grenzen: staten mogen geen geweld gebruiken.
IR is voor de uitvoering ervan grotendeels afhankelijk van het nationale recht
In sommige landen wordt het internationaal recht veel beter toegepast dan in andere bv. Internationale
mensenrechten
IR is zeer breed uitgebreid, want verschillende onderwerpen
o Omvat alle mogelijke rechtsgebieden
o Algemeen IR, regionaal IR en bijzonder IR
IR wordt grotendeels beïnvloed door de internationale politiek
Bv. De samenstelling van de VN Veiligheidsraad wordt beïnvloed door de politiek: de 5 permanente leden
van de VR zijn de winnaars van WO II. Bv. Tijdens de Trump-regering heeft IR het zwaar te verduren
gehad: de VS zijn uit het klimaatakkoord van Parijs gestapt, uit de Wereldgezondheidsorganisatie enz.
De regering Biden heeft deze beslissingen geannuleerd.
2
,Rechtssubjecten
Inleiding
Rechtssubject = entiteiten of personen die de bekwaamheid bezitten om deel te nemen aan het
rechtsverkeer in de internationale rechtsorde; die internationale rechtspersoonlijkheid bezitten.
Concreet: iemand die in het internationaal recht rechtssubjectiviteit bevat kan:
o Internationale rechtshandelingen verrichten (bv. verdragen sluiten)
o Internationale rechten bezitten
o Internationale verplichtingen hebben
o Rechten op internationaal niveau afdwingen (bv een vordering instellen voor het internationaal
gerechtshof)
o Internationaalrechtelijk aansprakelijk worden gesteld wegens het schenden van zijn
verplichtingen
Niet alle internationale rechtssubjecten kunnen op gelijke wijze deelnemen aan het rechtsverkeer.
Sommige personen hebben volledige, andere hebben beperkte rechtssubjectiviteit.
Volledige rechtssubjectiviteit= het subject kan op elk van de bovenstaande manier aan het
rechtsverkeer deelnemen (bv: staten).
Beperkte rechtssubjectiviteit= het subject heeft sommige, maar niet elk van deze bekwaamheden. Bv.
Individuen hebben wel rechten (mensenrechten) en verplichtingen (geen internationale misdrijven
plegen) onder het IR maar een individu kan bv geen verdragen sluiten.
Wie?
Staten Niet-statelijke actoren
Tot ver in de 20ste eeuw enkel staten Internationale organisaties
Individuen
Multinationals
Heilige Stoel (Vaticaan)
Volledige rechtssubjectiviteit Beperkte rechtssubjectiviteit
Primaire rechtssubjecten Afgeleide rechtssubjecten
Staten
Staat= een entiteit die soeverein is en beschikt over een bevolking, een grondgebied en een regering.
Constitutieve bestanddelen van een staat:
o Grondgebied
= de ruimte waarover een staat daadwerkelijk, geldig en op exclusieve wijze zijn
bevoegdheden uitoefent (= territoriale soevereiniteit).
Betreft de volgende elementen:
▪ Grond
▪ Ondergrond
▪ Binnenwateren
▪ Territoriale zee
▪ Luchtruim erboven
3
, Grootte van een staat speelt geen rol. Ook kleine gebieden kunnen een staat zijn bv. Kleine
landen zoals Andorra en Liechtenstein zijn staten, net als de grote landen als Rusland, China en
Brazilië.
Grondgebied moet voldoende bepaalbaar zijn. Grenzen moeten niet volledig vastliggen, want
nog te veel grensconflicten.
Bv. De Koerilen: conflict tussen Rusland en
Japan over de exacte grens. De Koerilen zijn
een eilandengroep die zich van hete
noordoosten van het Hokkaido (Japan) tot
Kamtsjatka uitstrekt en de Zee van Ochotsk
van de noordelijke Stille Oceaan scheidt. De
eilanden behoren tot het deelgebied van
Rusland, maar het eigendom wordt
gedeeltelijk betwist door Japan.
Bv. De Senkaku-eilanden: conflict tussen
China en Japan: Ze zijn een groep van
onbewoonde eilanden in de Oost-Chinese
Zee. Ze staan als deel van de prefectuur
Okinawa onder bestuurd van Japan, maar
ook de Volksrepubliek China (China) en de
Republiek China (Taiwan) maken er
aanspraak op. Alle eilanden hebben zowel
een Japanse als een Chinese naam.
Andere voorbeelden zijn India-Pakistan (Kasjmir) en Grenzen van Israël werden nooit officieel
vastgelegd.
o Bevolking
= het geheel van personen dat op duurzame wijze met een staat is verbonden door de
rechtsband van de nationaliteit.
▪ Moet permanent zijn
Bv. Antarctica heeft geen permanente bevolking. Daarom is het geen staat.
▪ Geen minimumaantal vereist
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evyvankerckhove. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now