Sociologische vraagstukken II:
Bevolking, Familie & Werk
Samenvatti ng lectures en literatuur
,Voorbereiding lecture 1
PRB’s Population Handbook
Populatie factoren beïnvloeden: waar te wonen, prijzen voor goederen en diensten,
geschiedenis (ook omgekeerde invloed door oorlogen, medicijnen, milieu)
Demografie is de studie van de populatie, zoeken naar niveaus en trends, verklaringen
hiervoor.
o Telling: het absolute aantal van de populatie. Het absolute aantal van een bevolking
of een demografische gebeurtenis die zich in een bepaald gebied in een bepaalde
periode.
o Frequentie: De frequentie van demografische gebeurtenissen in een populatie
gedurende een bepaalde periode (gewoonlijk een jaar) gedeeld door de bevolking
die het "risico" loopt dat de gebeurtenis zich gedurende die periode voordoet.
Tarieven geven aan hoe vaak een bepaalde gebeurtenis voorkomt. Meeste
frequenties worden per 1,000 binnen een populatie gegeven.
o Ratio: De verhouding van een bevolkingssubgroep tot de totale bevolking of tot een
andere subgroep; dat wil zeggen een subgroep gedeeld door een andere.
o Proportie: De verhouding van een bevolkingssubgroep tot de gehele bevolking; dat
wil zeggen een bevolkingssubgroep gedeeld door de gehele bevolking.
o Constante: Een onveranderlijk, willekeurig getal (bijvoorbeeld 100 of 1.000 of
100.000) waarmee percentages of verhoudingen kunnen worden vermenigvuldigd
om deze maten op een meer begrijpelijke manier uit te drukken.
o Cohort meting: Een statistiek die gebeurtenissen meet die zich voordoen bij een
cohort (een groep mensen met een gemeenschappelijke demografische ervaring
delen) die in de tijd worden geobserveerd. De meest gebruikte cohort is de
geboortecohort – mensen geboren in hetzelfde jaar of dezelfde periode.
o Periode meting: Een statistiek die gebeurtenissen meet die zich gedurende één
periode voordoen bij een gehele of gedeeltelijke populatie; deze meet in feite een
"momentopname" van een populatie.
Leeftijd en geslachts- compositie
Verschillen in benodigdheden (school of medische hulp), of patronen zoals criminaliteit
Ontwikkelingslanden hebben vaak jonge populaites
Ontwikkelde landen hebben vaak oudere populaties
De mediane leeftijd is de leeftijd waarop precies de helft van de bevolking ouder en de helft
jonger is.
De geslachtsverhouding is de verhouding tussen mannen en vrouwen in een bepaalde
populatie, gewoonlijk uitgedrukt als het aantal mannen voor elke 100 vrouwen.
, De leeftijdsafhankelijkheidsratio is de verhouding tussen het aantal mensen in de
"afhankelijke" leeftijd (jonger dan 15 jaar en 65 jaar en ouder) en het aantal mensen in de
"economisch productieve" leeftijd (15 tot 64 jaar) in een populatie.
Populatie piramiden: laat populaties gender en leeftijds compositie zien.
De bevolking van landen kan sterk verschillen als gevolg van vroegere en huidige patronen
van vruchtbaarheid, sterfte en migratie. Ze vallen echter allemaal uiteen in drie algemene
profielen van leeftijds- geslachtssamenstelling.
o Snelle groei, wordt aangegeven door een piramide met een groot percentage
mensen in de jongere leeftijden.
o Trage groei ,komt tot uiting in een piramide met een kleiner aandeel van de
bevolking in de jongere leeftijden.
o Nulgroei of -afname, blijkt uit afnemende aantallen in de jongere leeftijdsgroepen.
Populatieverandering
The balancing equation
Natuurlijke toename is het overschot (of tekort) aan geboorten ten opzichte van
sterfgevallen in een bevolking in een bepaalde periode.
De natuurlijke groei (the rate of natural increase) is het tempo waarin een bevolking in een
bepaald jaar toeneemt (of afneemt) ten gevolge van door een overschot (of tekort) aan
geboorten ten opzichte van sterfgevallen, uitgedrukt als percentage van de basisbevolking.
Dit percentage omvat niet de effecten van immigratie of emigratie.
Het groeipercentage is het tempo waarin een bevolking in een bepaald jaar toeneemt (of
afneemt) als gevolg van natuurlijke toename en nettomigratie, uitgedrukt als percentage van
de basisbevolking. Het groeipercentage houdt rekening met alle componenten van de
bevolkingsgroei: geboorten, sterfgevallen en migratie. Het mag nooit worden verward met
het geboortecijfer, maar dat gebeurt soms wel.
, Hoe het gebruik van het bevolkingsproces verbeterd kan worden ( Gietel-Basten)
‘stochastische’ of waarschijnlijke vooruitberekeningen: Omdat bevolkingsvooruitberekeningen
statistische ‘producten’ zijn, kunnen we ook statistische schattingen produceren van de onzekerheid.
Die laten een betrouwbaarheidsmarge rond een vooruitberekening zien.
deterministische’ vooruitberekeningen of scenario’s : Een andere manier van vooruitberekenen is
het maken van verschillende scenario’s. Dit kan redelijk eenvoudig door bepaalde veronderstellingen
aan te passen, bijvoorbeeld het veronderstelde kindertal kan plus of min 0,5 nieuwgeborenen per
vrouw variëren, of de decennialange daling van de sterftecijfers komt in een bepaald jaar tot
stilstand.
- Ze moeten meer toelichting geven bij hun voorspellingen om zo beter
gebruik in de toekomst te stimuleren
Hoorcollege 1: introductie
Demografie: de wetenschappelijke studie van menselijke populaties, voornamelijk met
betrekking tot hun grootte, hun structuur en hun ontwikkeling. (Etienne van de Walle)
De wereldbevolking
De wereldbevolking is de afgelopen jaren sterk gegroeid door:
- Modernisering economie
- Industriële revolutie
- Ontwikkeling medicijnen
- Groei voedselverzorging
- Kwaliteit van het leven beterde
o Zorgden voor grote exponentiele groei in bevolkingsgroei
Wereldbevolking en geografische spreiding
- Bevokingsgroei in azie en oceanie is erg sterk gegroeid
- Gaat ook voort zetten de komende jaren
8 miljard mensen? Hoe dan?
- ‘balancing formule’
o Populatie (1 jan 2023)= populatie + geboortes – sterfgevallen
- (NB: geen migratie omdat we praten over de mondiale bevolking)
- Of in het algemeen
o Populaitie (t+1) = Populatie (t) + Geboortes(t) – Sterfgevallen (t)
- Bij meten van bevolking van een land moeten we immigratie en emigratie meerekenen
o Populatie (t+1)= Populatie (t) + Geboortes (t) – Sterfgevallen (t) + immigratie (t) –
Emigratie (t)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PuckkH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.53. You're not tied to anything after your purchase.