Zenuwstelsel 1 Inleiding
- De anatomische en functionele terminologie van het zenuwstelsel onderscheiden (6.2 Blz.
105-107)
- De globale functionele anatomie van het CZS uitleggen (6.4 blz. 114-122)
- De verschillende modellen van het zenuwstelsel uitleggen (6.3 blz. 108-114)
- De bouw en functie van de diverse cellen van het ZS beschrijven (neuronen en gliacellen)
- Definiëren wat een rustpotentiaal, sensorpotentiaal en actiepotentiaal is en welke ionen
hierbij een rol spelen
- De verschillende transmissies (prikkeloverdracht) vh ZS uitleggen
Inleiding
Anatomische termen:
Anatomisch gezien bestaat het ZS uit 2 delen: het centrale zenuwstelsel (CZS) en het perifere
zenuwstelsel (PZS).
- Centraal zenuwstelsel; het gedeelte dat wordt omhuld door delen van het skelet hersenen
(binnen schedelholte) en het ruggenmerg (in het wervelkanaal)
- Perifeer zenuwstelsel; bestaat uit de hersenzenuwen, de spinale zenuwen en hun
vertakkingen (12 paar hersenzenuwen, 31 paar spinale zenuwen; zitten in RM).
De perifere zenuwen worden verdeeld in somatische en splanchnische zenuwen, naar het
type structuren dat zij innerveren:
o Somatisch; verwijst naar de innervatie van het houdings- en bewegingsapparaat en
naar de zintuigen aan het lichaamsop. (neus, huid, oren en ogen)
(synoniem: pariëtaal -> lichaamswand incl. bewegingsapparaat)
o Splanchnisch; verwijst naar de innervatie van de orgaanstelsels
(synoniem; visceraal -> ingewanden)
Zowel in het CZS als PZS liggen cellichamen van neuronen in groepen.
CZS hier heet zo’n groep een kerngebied of nucleus
PZS hier heet zo’n groep een ganglion (= knoop)
Bundels zenuwvezels (axonen) hebben ook verschillende benamingen;
CZS tractus (tr. = baan) of fasciculus
PZS nervus (n. = zenuw)
Uit het ruggenmerg treden spinale zenuwen, telkens 1 paar tussen 2 wervelbogen.
Lichaamssegment = het totaal vd lichaamsstructuren dat door één paar spinale zenuwen wordt
geïnnerveerd. (met kleurtjes op het lichaam aangegeven)
Ruggenmergsegment: gedeelte v.h. RM waarmee animale vezels rechtstreeks in een spinale zenuw
verbonden zijn.
, Functionele termen
Functioneel gezien bestaat er een onderscheid met betrekking tot functies en neuronenstructuren,
nml het animaal zenuwstelsel en het vegetatief zenuwstelsel.
- Animaal zenuwstelsel (AZS); alle functies en structuren die betrokken zijn bij het verwerken
van informatie (integratie) en bij de sensoriek en motoriek van het houdings- en
bewegingsapparaat (somatisch = willekeurig reflexen).
- Vegetatief zenuwstelsel (VZS); functies en structuren die gericht zijn op de homeostase, de
groei en de voortplanting. Dient ook voor paraatheid
Het vegetatieve deel van het ZS, m.n. het motorische deel, wordt autonoom genoemd, want
dit systeem functioneert onafhankelijk van de wil. (niet bij reflexen)
Motorische deel van het vegetatieve zenuwstelsel
- Orthosympathische systeem; stelt het lichaam in op lichamelijke arbeid
- Parasympathische systeem; zorgt voor opbouw en herstel.
Zowel het AZS als het VZS bezitten een sensorisch en een motorisch gedeelte.
Sensorisch grens tussen animaal en vegetatief lastig.
Motorisch bestaat uit 2 systemen die als antagonisten werken (zie boven)
Figuur 1 Functionele terminologie sensorisch en motorisch
Sensorisch systeem
- Functies: geleiden en verwerken van prikkels die door sensoren (zintuigen) zijn opgevangen
- Perifere structuren; sensoren en perifere sensorische zenuwvezels
- Centrale structuren; sensorische banen en sensorische projectievelden (dit zijn de gebieden
in de hersenen waar de sensorische banen eindigen)
- De prikkel wordt van perifeer naar centraal geleid.
Motorisch systeem
- Perifere structuren; de perifere motorische zenuwvezels en de effectorganen
(= dwarsgestreepte skeletspieren in het animaal-motorische systeem en gladde spieren in het
vegetatief-motorische systeem)
- Centrale structuren; de motorische velden en de motorische banen
- De prikkel wordt van centraal naar perifeer geleid
Sensoriek is wat anders dan sensibiliteit. Sensibiliteit = sensoriek van de huid en het
bewegingsapparaat, dringt door tot bewustzijn. Is de tastzin, 5 e zintuig naast gezicht,
gehoor, reuk en smaak
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukkruse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.