Samenvatting algemene psychologie
Hoofdstuk 1
Kennismaking met de psychologie
, Psychologie is een soort gedragswetenschap.
Gedragswetenschap= een studie die het gedrag van mens en dier bestudeert en
verklaringen zoekt voor (wreedaardig) gedrag.
Soorten gedragswetenschappen:
o Psychologie: psychologen zullen zich afvragen welke individuele factoren zich
hebben plaats gevonden.
o Sociologie: sociologen zullen verwijzen naar maatschappelijke invloeden,
zoals het behoren tot een specifieke sociale geleding.
o Biologie: biologen zullen op zoek gaan naar bepaalde lichaamsprocessen (bv.
hormonen of iets in de hersenen) die het gedrag kan beïnvloeden.
o Criminologie
o …
Ze verklaren telkens alles op een andere manier.
1.1 Een definitie van de psychologie
Eerste definitie: de wetenschappelijke studie van het individuele gedrag
Volledige definitie: de wetenschappelijke studie van het gedrag én de mentale
activiteiten van het individu. (psycho-logie, ziel-kunde)
1.3 Geschiedenis van de psychologie
Begin: 1879 (geboortedatum psychologie als wetenschap), Wilhelm Wundt richtte
het eerste psychologisch laboratorium op.
Psychologie heeft korte geschiedenis maar heel ver verleden
Psychologie komt voort uit de filosofie
1.3.1 De verre voorgeschiedenis
Intuïtieve of voorwetenschappelijke psychologie: ongeveer even oud als de mens
Hoe? Mensen denken al lang na over zichzelf en een ander
Opkomst filosofie betekende een hele vooruitgang in het zoeken naar kennis en
inzicht.
Wat was nieuw? De expliciete manier waarop Socrates, Plates en Aristoteles zich met
allerlei vragen inlieten en de systematiek die ze aanbrachten in hun inzichten.
1.3.2 De meer directe voorgeschiedenis
16de eeuw belangrijke ommekeer in het westerse denken.
o Ontdekkingsreizen
o Boekdrukkunst
o Herontdekking antieke geschriften
o Mens meer centraal in plaats van theocentrisme
= kiem voor de moderne wetenschappen (denk aan Copernicus, Keppler, Galilei,
Newton, Vesalius,…)
Ontwikkelingen in de filosofie
, Filosofen vroegen zich af wat de waarde is van onze kennis, waar onze
overtuigingen vandaan komen en heo we tot meer betrouwbare inzichten
kunnen komen.
Twee stromingen:
1. Rationalisme
= de waarde van het logisch denken, de ratio (Descartes: ik denk dus ik
ben) beklemtoond werd.
2. Empirisme
= (John Locke) grote belang van zintuigelijke waarneming (=empirie).
René Descartes
o Ik denk, dus ik ben
o Vertegenwoordiger van rationalisme (heeft de psychologie doen vertragen)
o Rationalisme: de waarde van het logisch denken werd beklemtoond
o Door het denken van Descartes, kwamen we uit op een vorm van Dualisme.
o Descartes maakte een scherp onderscheid tussen res cogitans (denkend
vermogen of de geest) en res extensa (de uitgebreidheid): alles wat ruimte
inneemt, de materie.
Alleen de materie kon volgens hem wetenschappelijk onderzocht worden
(astronomie, fysica, fysiologie,…)
De geest daarentegen leent zich niet tot wetenschappelijk onderzoek.
John Locke
o Empirisme: groot belang van de zintuigelijke waarneming
o Volgens John Locke komen mensen ter wereld als tabula rasa, een
onbeschreven blad.
o Empirisme voor ‘wetenschappelijke bewustzijnspsychologie’
o Nog geen wetenschap na John Locke. Pas wetenschap na John Stuart Mill (een
latere empirist)
Impulsen vanuit de natuurwetenschappen
Door ontdekkingen die men deed, botste men op nieuwe vragen, die dan eerder
psychologisch van aard waren.
Bv. staat de wereld wel rechtop of lijkt dat alleen maar zo en staat alles in feite
omgekeerd.
Psychofysica = sommige onderzoekers, vooral fysiologen en fysici, gebruikten hun
wetenschappelijk instrumentarium om die nieuwe -psychologische- problemen
meteen aan te pakken en gaven op die manier het ontstaan aan een soort
wetenschappelijke psychologie avant la lettre.
1.3.3 de psychologie als wetenschap van het bewustzijn
, Wundt en het structuralisme
Algemeen wordt Willhelm Wundt gezien als de vader van de wetenschappelijk
psychologie.
Hij was de eerste die zich met reden ‘psycholoog’ kon noemen, hoewel hij arts
was.
Zijn bijdrage:
o Synthese van wat her en der door anderen al gedacht en voorgesteld was.
o Alles uitwerken tot een samenhangend beeld van hoe de psychologie er
zou moeten uitzien.
o Oprichting van laboratorium voor experimentele psychologie in 1879,
waar onderzoekers uit diverse landen zich de volgende jaren zouden
bekwamen.
Introductie van de experimentele methode
o In plaats van dingen op hun beloop te laten: ze zelf uitlokken en ze in
meer gecontroleerde omstandigheden te kunnen onderzoeken. Hijzelf
beperkte dit: enkel voor relatief eenvoudige processen zoals de
waarneming.
o Anderen (zoals Titchener, een Brit die bij Wundt gewerkt had), trokken
naar Amerika en wilden daar de experimentele psychologie uitbouwen als
een analyse van de structuur van de geest.
o Het hoofddoel van de experimentele psychologie was volgens hen de
structuur van de geest te analyseren.
Hij spiegelde zich daarbij aan diverse andere wetenschappen zoals de
chemie en de anatomie, die ieder op hun manier proberen te achterhalen
wat de elementaire bouwstenen zijn waaruit respectievelijk de materie
(atomen) en de levende organismen (cellen) zijn opgebouwd
= introspectie (letterlijk: naar binnen kijken in het hoofd van mensen)
Bv. proefpersoon krijgt pijnprikkel in zijn vinger en wordt dan gevraagd om
heel nauwkeurig te omschrijven wat er zoal gebeurt in zijn geest.
o Europa:
Men duidde de nieuwe wetenschap, vanwege haar experimentele aanpak
en haar onderzoeksobject, meestal aan met de term experimentele
bewustzijnspsychologie
o Amerika:
Men sprak naderhand, wegens de nadruk die Titchener legde op het
analyseren van de structuur van het bewustzijn, over het structuralisme.
Het functionalisme
In Amerika sloeg de bewustzijnspsychologie van Wundt – en vooral de karikatuur
die Titchener ervan gemaakt had – niet zo goed aan. Het was hen te abstract…
o Zij hadden voornamelijk praktische vragen: hoe lossen mensen problemen
op en hoe weten ze zich door middel van hun geestesvermogens aan te
passen aan nieuwe situaties.
o Men wilde wel de methoden, maar niet de inhoud van structuralisme
overnemen.
o In plaats van de structuur van het bewustzijn te onderzoeken, was men
vooral gericht op de functie of de werking ervan: de wijze waarop
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loademuzere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.26. You're not tied to anything after your purchase.