Dit is een samenvatting met alle te kennen leerstof van de hoofdstukken 1 tot en met 3. Het bevat boek, notities, slides en casussen. Ik heb hiermee een 15/20 gehaald. Je mag me altijd een bericht sturen om H4 en H5 te krijgen (deze zet ik niet online omdat het niet overal perfect is afgewerkt)
CASUS 1: Vikingen
→ Serie Vikings: speelt zich af tussen de werkelijke geschiedenis van de Noormannen en de mythevorming
ervan
o Mythevorming: dragen van helm met hoorns
o Heeft niet echt bestaan. Een foutje gemaakt tijdens opgravingen in 19de eeuw
o Relatief weinig archeologische vondsten van de Vikingen
Betrouwbare informatie?
→ Via contemporaine bronnen: bronnen van tijdperk zelf
o Liefst van ooggetuigen, Viking zelf of iemand in contact geweest met Viking (maar dus weinig
bronnen van Noormannen zelf)
o Wel getuigenissen van slachtoffers: vooral clerici die in de Middeleeuwen annalen schreven met
wat er in dat jaar gebeurd is
▪ Hele kennis over Viking gebaseerd om deze annalen
Van bron naar historisch narratief
→ Toont casus aan
→ Kritisch zijn en vragen stellen over ontstaan bron
o Wie stelt ze op? Was hij ooggetuige? Wat was het wereldbeeld? Overlevering?
▪ Feiten op rijtje zetten en zo interpretatiekader maken
Van bron naar historisch narratief
bron/overblijfsel: een tekst, foto, materiaal,... → dan
gaan we historische kritiek toevoegen: wie heeft dat
geschreven, waarom, is het betrouwbaar, hebben ze
fouten gemaakt bij het schrijven, hebben ze reden om
te liegen,... → dan deze losstaande feiten gaan
interpreteren: wat zijn de gevolgen, wat weet je over
de samenleving van toen,... → dan reconstrueren: in
welke context, het laten passen in een breder kader, 5
zoeken naar causaliteit → de meest centrale
informatie gaan selecteren zodat je zelf een verhaal
kunt vertellen (in een soort historisch narratief)
2
, Deel 1: De bron, bouwstof voor de
kennis van het verleden
1 De notie bron
Bronnen
→ Voorwerpen – artefacten – overblijfselen
o Onderzoeksdomein van archeologie
o Door bestaan: levert een spoor van het verleden
Bv: houten pijlers of verkleuring ervan in bodem wijzen op bewijzen dat mensen daar leefde en woningen konden bouwen
→ Getuigenissen – overleveringen
o Onderzoeksdomein van geschiedenis
o Mondelinge of geschreven getuigenissen
▪ Beschrijven een eenvoudige of complexe gebeurtenis of van commentaar voorzien
• Banale vaststellingen
• Complexe redevoeringen van een stuk bestaande realiteit of nog te
realiseren/gewenste situatie
1.1 Bronnen: bewust creatie?
Auteurs van de geschiedenis
→ Leveren de hoe, wat, waar van omstandigheden aan geschiedkundige
o Niet altijd even intens in voor → geschiedkundig moet vaak elementen toevoegen door naar
analogie te redeneren
Artefacten en getuigenissen
→ Doorgaans een duidelijke en specifieke functie voor tijdgenoten
→ Artefacten: objecten uit het dagelijks leven vooraleer ze historische bronnen worden
o Niet gemaakt om een historische bron te zijn
o Zelfde geld voor getuigenissen
→ Met opzet gecreëerd (bepaald doel bereiken) of per ongelijk ontstaan
Bv: maken van hakbijl of scherven, etensresten, etc..
→ Bij ° zijn ze ‘onschuldig’ → later kunnen ze de rol om iets achter laten perfect vervullen
Bv: etensresten kunnen later aantonen wat ze in een periode consumeerden,..
o Hierdoor observeren we mensen op de meest onbewaakte ogenblikken, de niet gecamoufleerde
realiteit
Interpretatieproblemen
→ Kunnen veroorzaakt worden door ‘secundaire depositie’
o Een vondst zich niet meer op dezelfde plaats bevindt als oorspronkelijk het geval was
Bv: skelet dat herbegraven is (primaire en secundaire inhumatie)
3
, CASUS 1: belang van HK: De Russische agressie tegen Oekraïne – Bloedbad in Boetsja
→ Hoe kan de Russisch-Oekraïense oorlog op een ongenuanceerde manier meegedeeld worden?
o Grote hoeveelheid bronnen
o Door grote informatiestroom moeilijk objectief beeld te scheppen
→ Russische leger schuldig aan heel wat oorlogsmisdaden. Rusland creëert dan tegenpropaganda dat
leidt tot discussie. Maar, Oekraïne voert ook propaganda. Nogal naïef om te denken dat dit niet zo is.
Juiste feiten kunnen op een bepaalde manier worden geframed om ons te manipuleren (bv: kind dat
sterft tonen op tv)
Bloedbad van Boetsja
→ Nog steeds twijfel over de exacte gebeurtenissen
o Nooit officieel geregistreerd, kwam binnen via een massastroom aan info
o Werden langs beide kanten gemanipuleerd
o Aanraden om aan ‘fact-checking’ te doen om zo dicht mogelijk bij de waarheid te komen
→ Wikipedia
o Hoe komt zo’n Wikipedia pagina tot stand? Wanneer is iets een ‘officieel feit’?
o Welke documenten kunnen we gebruiken?
o Welke getuigenissen zijn betrouwbaar? Wie heeft welk belang om te liegen en te verdraaien?
o Hoe kunnen juiste feiten op een selectieve manier gebruikt worden?
o Specifieke bronnen zoals luchtfoto’s en satellietbeelden: wie kan de informatie ter plaatse
checken?
Human Right Watch
→ Mensenrechtenorganisaties onderzoeken het voorval
Massagraf in Izjiem
→ Hevig gediscussieerd over aard van gebeurtenis. Bombardementen of massa-executie?
Anne Morelli – De 10 geboden van de oorlogspropaganda
1. Wij willen geen oorlog
2. Het andere kamp is de enige verantwoordelijke voor de oorlog
3. De vijandelijke leider lijkt op de duivel
4. Wij verdedigen een nobele zaak, geen particuliere belangen
5. De vijand begaat bewust wreedheden, wij onopzettelijke blunders
6. De vijand gebruikt illegale wapens
7. Wij lijden zeer weinig verliezen, de verliezen van de vijand zijn enorm
8. Kunstenaars en intellectuelen steunen onze zaak
9. Onze zaak is heilig
10. Wie aan onze propaganda twijfelt, is een verrader
→ Het is niet dat de ‘goede’ kant of kant meer naar jou toe niet in staat is om te liegen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samenvattingen2024. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.77. You're not tied to anything after your purchase.
