Summary
Samenvatting: Basistextiel Vl (6): Verven, kwartiel 2.2
- Course
- Institution
Samenvatting van de Powerpoints over Verven en Kleurstoffen, met aanvullende informatie.
[Show more]
6 reviews
By: sterredirkmaat • 4 year ago
By: karenbolier • 4 year ago
By: maudvdmolen • 5 year ago
By: kbegeman • 5 year ago
By: zeynepreis1 • 4 year ago
By: clodijkhuis • 5 year ago
Seller
Follow
willemijnjoanna
Reviews received
Content preview
V E RVE N 2 E J A A R K WAR T I E L 2 ( 2 0 1 7- 2 0 1 8)Powerpoint 1 Verven (Machines)
Verven
Verven is kleur aanbrengen op textiel. Alles wat een uniforme kleur heeft is geverfd,
alles wat een dessin heeft is gedrukt.
Bij verven spelen drie dingen een rol:
1. Substraat. Dit is het textiel wat je wil verven, de vorm, het materiaal
2. Kleurstof. Welk type kleurstof wil je gebruiken? Type kleurstof moet geschikt
zijn voor je substraat. De kleurstof voor wol kan bijv. niet voor katoen.
3. De machine/het proces: Hierin breng je het aan.
Proces/machines
Een aantal verschillende begrippen zijn belangrijk:
Het uittrekproces: hierbij is evenwicht heel belangrijk. De kleurstof is opgelost in de
machine, je stopt je textiel in de machine en dan wil je de kleurstof in je textiel gaat
zitten. Dit gebeurd in principe ook wel maar er blijft altijd een beetje kleurstof over. Je
trekt als het ware kleurstof uit het bad en ‘duwt’ het in het textiel. Meeste
verfprocessen werken op deze manier.
De kleurstofmolecuul moet niet in het bad blijven hangen maar de kleurstof moet zich
aangetrokken voelen tot het textiel. Dit noem je affiniteit. Een hoge affiniteit betekent
dat de kleurstof heel graag op/in het textiel gaat zitten. Als er helemaal geen affiniteit
is dan gebeurd er niets. Dan blijft het kleurstof in het verfbad zitten en kleurt je textiel
nauwelijks.
Bij dit proces heb je altijd afvalwater over waar nog wat kleurstof nog in zit. Met dit
water kan je niet veel meer doen, het wordt weggegooid, het is niet meer te
gebruiken. Hergebruiken kan bijna nooit. Biologische kleurstoffen zijn goed
afbreekbaar maar hebben wel weer een slechte lichtechtheid.
Het impregneerproces: hierbij loopt je textiel over walsen in een verfbad. Droog
textiel gaat in het verfbad en neemt een stukje het verfbad mee. Op deze manier
neemt het de kleurstof mee. Als je katoen door het bad laat lopen neemt hij water op
maar in dit water zit ook kleurstof dus het neemt ook gedwongen kleurstof op. Deze
manier wordt vaak gebruikt bij grote partijen doek.
Hierbij is geen affiniteit nodig. Liever geen affiniteit zelfs! Stel je kleurstof heeft wel
affiniteit: dan neemt in het bad de concentratie kleurstof snel af omdat het textiel de
kleurstof wel aantrekt. Je moet dan kleurstof tijdens het verven bijvullen en dat is
zeer ingewikkeld. Kleurstoffen die geschikt zijn voor impregneren zijn niet geschikt
voor een uittrekproces, en andersom. Dit heeft te maken met die affiniteit. Het is ook
een ander type kleurstof.
Het tweede verschil is continu en discontinu. Dit kan elkaar overlappen:
Continu proces: dit is een proces dat continu doorloopt. Er gaat voortdurend doek in
de machine en er komt continu gekleurd doek uit. In elke plek in de machine zit een
ander onderdeel van het verfproces. Alle deel-stappen zitten in de machine, en
hebben hun eigen plaats. Dit doe je alleen met heel veel materiaal. Je doet dit pas
,vanaf 1500 meter doek, hoe meer hoe beter! Je doet dit bijv. voor denim, waar je veel
spijkerbroeken van wilt maken.
Discontinu: deelprocessen in de tijd, hierbij doe je alle deelstappen apart, achter
elkaar. De machine loopt een heel programma door en daarna komt er geverfd textiel
uit. Dit proces wordt vaker gebruikt want dit doe je met kleine partijen, van 10 tot
1000 meter. Dit doe je als je niet zoveel nodig hebt van een kleur, kleinere partijen en
wanneer je flexibeler wilt zijn. Discontinu is vaak een uittrekproces.
Machines voor uittrek/discontinue verven
Vezel (verven)
Vezelverven nadeel: de vezel wordt al heel vroeg in het proces geverfd. Hoe
later je in de keten je gaat verven, hoe dichter bij de klant. Later in het proces
verven heeft als voordeel dat je dan makkelijker kan inspelen op de wensen
van de klant à commercieel oogpunt.
Vlokverven is nodig bij lange garens, fancy garen en melange garens. Het
wordt vooral gebruikt voor breisels en tapijten, hier zitten vaak verschillende
kleurvezels in. Maar liever vermijd je vlokverven want het is een heel
vervelend proces.
Vlokverven (discontinu proces)
Een baal van losse vezels stop je in een
metalen korf met gaatjes. Deze druk je
goed aan, je perst de vezels compact. Je
perst het compact zodat je geen
kleurverschillen krijgt. Deze korf met vezels
wordt in de machine gehangen.
Vervolgens vul je het bad met verf. De verf
is opgelost in water. Het verfbad
pomp/pers je continu door die korf heen.
Circulatie van vloeistof continu door het
vezelbad. Je hoopt dat de kleurstof uit het
bad op de vezels gaat zitten. Er wordt
geverfd onder druk. Dit is een typisch
uittrekproces. Het duurt ongeveer een uur.
Garen (verven)
Garenverven gebruik je als je wilt gaan bont weven. Als je wil weven met
verschillende kleuren, bijv. ruitjesstof.
Ook vaak gebruikt bij tapijten omdat tapijten lastig te verven zijn wanneer ze
getuft zijn.
Gebruikt in breijerijen. Breimachines gebruiken geverfde garens. Vooral
vlakbreimachines. Word gedaan voor bepaalde effecten of als je later moeilijk
kan verven.
, Cone
Dit is een discontinue proces.
De spoelen zijn opgewikkeld op een metalen huls.
De metalen huls komt op een pijp te staan, deze
metalen pijp bevat gaatjes. De pijpen staan op hun
beurt weer op een tafel. De tafel gaat in de
machine.
De machine wordt gevuld met vloeistof/kleurstof en
die vloeistof ga word dan rondgepompt. Dit is weer
een typisch uittrekproces. De kleurstof moet op je
textiel blijven zitten.
Als je spoel niet homogeen opgewikkeld is, dan is
de spoel niet overal even dicht en krijg je een
kleurverschil omdat sommige garens niet goed
geverfd zijn. Dit is wel het meest algemene proces om cones te verven.
Streng
Als je grof garen hebt kan is het moeilijk om er
een spoel van te maken. Grof garen verf je dus
niet op een cone maar als streng. Dit garen is
meestal voor de tapijtenindustrie maar soms ook
voor breijerijen. Een streng is een losse bundel
garen die op een holle stok met gaatjes hangt.
Door de gaatjes wordt langzaam kleurstof
gepompt waardoor de kleurstof langs het garen
loopt/druipt. Overig vloeistof wordt beneden
opgevangen en weer naar boven gepompt om vervolgens weer opnieuw te
beginnen. Strengverven is een discontinu proces en ook weer een uittrek
proces.
Ook is er een recentere machine die de stok en garen laat draaien waardoor
je geen stokstrepen (waar het garen op de stok heeft gelegen) krijgt. Je verft
het op een stokverfmachine. Dit heet strengverven.
Doek
Jigger
Atmosferische jigger
Vlotverhouding 1:5 – 1:10
Breed doek
Het doek word als een rol in de machine gebracht. Het verfbad wordt gevuld.
De rol loopt door de machine, hij rolt meerdere malen heen en weer. Als hij
aan de ene kant helemaal gerold is rolt hij terug.
Het bad wordt meegenomen in het doek, dus het zou een impregneerproces
kunnen zijn maar omdat het heen en weer gaat neemt het de kleurstof ook op
en dan is het een uittrekproces. Dus half-half. Wel is het een discontinu
proces. Je kan dit proces ook gebruiken voor voorbehandelen of finishen.
Atmosferisch: er heerst dezelfde luchtdruk binnen de machine als buiten de
machine. De temperatuur van verfbad is kleiner dan 95 graden.
, Vlotverhouding: dit zegt iets over de
verhouding tussen het water en de
textiel. 1 kg textiel = 10 L water betekend
1:10. Er wordt tien keer zoveel water als
textiel gebruikt.
Het doek ligt in de volle breedte. Het
doek wordt over de volle breedte geverfd.
Dit betekend dat er ook veel spanning op
staat en dus niet geschikt voor breisels is
omdat deze elastisch zijn van zichzelf.
Vooral voor weefsels dus!
Een HT jigger is niet atmosferisch. HT
staat voor High Temperature. De temperatuur in deze machine ligt tussen de
120 en 130 graden. De machine heeft een druk van 3 bar. Je krijgt deze hoge
temperatuur alleen omdat je het onder druk brengt. Deze techniek gebruik je
eigenlijk alleen maar bij het verven van polyester. Dit omdat je de kleurstof IN
de vezel wil krijgen. Dit is moeilijk bij polyester omdat polyestervezels
nauwelijks reageren. Door de hoge temperatuur zwelt de polyester op
waardoor het een beetje open gaat staan; zo kan de kleurstof erin dringen. De
vlotverhouding is 1:3.
Boomverfmachine
Vlotverhouding 1:10 – 1:15
Breed doek
Boomverfmachines bestaan atmosferisch en niet atmosferisch (HT).
Een HT-boomverfmachine werkt als volgt. Het doek wordt gewikkeld om een
boom met gaatjes. Als een soort rol zit doek eromheen gewikkeld. Door de
geperforeerde boom pomp je je verf waardoor het in de stof komt.
Het is een uittrek proces, een discontinu proces.
Het wordt vaak gebruikt voor materiaal waar lycra inzit. Er zit geen spanning
op, geen mechanische trek. Dus ook geschikt voor breisels.
Vrij zeldzame machine omdat het lastig is om goed egaal te verven. Het is
moeilijk om het doek strak en homogeen om de machine te rollen.
Haspelkuip
Vlotverhouding: 1:20 – 1:40
Doek streng = een doek van een bepaalde lengte, de uiteinden van dit doek
worden aan elkaar genaaid en dan in elkaar gedraaid. De haspelkuip is een
discontinue machine. De streng wordt rondgepompt door de machine. Het
doek wordt heel langzaam bewogen. Het bad blijft op zijn plek staan. Het is
niet echt impregneren.
Het proces duurt ongeveer een halfuur. Er staat geen spanning op dus
breisels kunnen ook geverfd worden met deze machine. De kleurstof ligt
gewoon in het bad en het doek moet dat opnemen dus een hoge affiniteit is
nodig.
Nadeel: hoge vlotverhouding. Daarom wordt deze machine minder vaak
Belangrijk ! gebruikt.
, Jet
Vlotverhouding: 1:3 – 1:8
De HT-air Jet heeft iets bijzonders. Bij deze machine is het geen wiel maar
een luchtstroom die het doek door de machine trekt. De luchtstroom loopt door
een pijp, de werking is te vergelijken met het effect van een stofzuiger. Het
doek is weer aan beide uiteindes vastgenaaid. De lucht heeft een voordeel; er
staat geen spanning op het doek dus er zal geen beschadiging voorkomen
aan het textiel. Doordat er geen spanning opstaat is het ook geschikt voor
breisels.
Het is een discontinu proces en heeft een lage vlotverhouding. Meest
gebruikte apparaat voor ververijen in Nederland.
Machines voor impregneer proces continu/semi continue verven
Inloop
Afwikkelen van A-bok
Bij continueproces: walzenspeicer of J-scray
A-bok transporteert het doek van de ene machine naar de andere machine.
Inloop: doek afrollen en in de machine laten rollen. Doel: spanning op het doek altijd
constant.
Foulard
Kleurstof wordt aangebracht
Geen affectie nodig
Afperswalsen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller willemijnjoanna. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79223 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now