○ Data, namen, decreten moeten gekend worden tenzij gezegd van niet
○ Niet gekend zijn = niet gevraagd worden
○ Actualiteit bijhouden van de jeugd
○ Geen afkortingen gebruiken op het examen
HOOFDSTUK 1: INLEIDING ROND HET ONTSTAAN VAN DE JEUGDBESCHERMING IN
BELGIË (GOED KENNEN EXAMEN)
1. JEUGDBESCHERMING IN BELGIË: HET ONTSTAAN VAN EEN CATEGORIAAL BELEID
Rechten van kinderen en jongeren zijn vandaag wettelijk geregeld. Dit beidt hen bescherming op
verschillende vlakken zoals:
Onderwijs, huisvesting, gezondheidszorg,…
Aangepaste maatregelen en straffen wanneer jongere een misdrijf begaat.
Hulpverlening wanneer er een VOS voordoet
Deze vormen van bescherming waren niet evident. Volwassenen en kinderen werden namelijk als 1
sociale categorie beschouwd en er werd wettelijk en sociaal nauwelijks onderscheid gemaakt.
Het gaat over jongeren tot 18 jaar
Het Belgische jeugdbeschermingsrecht is recent
Wet kinderbescherming = 1ste wet in België
sinds wet van kinderbescherming( 15 mei 1912) zegt men ‘jongere’ in plaats van ‘het kind’
men spreekt over een categoriaal beleid
categoriaal beleid = men maakt onderscheid tussen kind en volwassenen.
Men spreekt over 2 belangrijke processen die zorgen voor verandering in de maatschappij:
1. Proces van socialisatie =het zich eigen maken van waarden en normen die in een
maatschappij aanwezig zijn en gelden als de norm van die maatschappij. De waarden en
normen verschillen van tijd en plaats bv. abortus mocht vroeger niet en nu wel
2. Proces van sociale controle = straffen en bestraffen als de norm van een maatschappij niet
wordt nageleefd. Hoogste formele sociale controle STRAFRECHT
door te eeuwen heen:
Er werd geen onderscheid gemaakt tussen kinderen en volwassenen
Kinderen werden eeuwen beschouwd als een volwassene met hier en daar uitzonderingen
Hoe men tot een onderscheid is gekomen en hoe men een categoriaal beleid ging voeren
ging af van de manier waarop men naar kinderen keek.
Tijdsgeest, criminologie, penologie, psychologische zorgden voor verschil
Criminologie= de leer van de misdadiger, feiten, de misdaad
Penologie= de leer van de straffen
2
,Kijken door gebruik te maken van:
○ Geschiedschrijving = vetrekken vanuit het verleden
○ Chronocentrisme = de nu bestaande middle class wordt als norm genomen voor de
menselijke ontwikkeling doorheen alle tijden en op alle plaatsen
1.1 EVOLUTIE VAN DE SOCIALISATIE
• Kindbeeld en huidige opvattingen over socialisatie zijn een recente sociale constructie
Recente sociale constructie = de manier waarop we naar kinderen kijken is gegroeid en geëvolueerd
op basis van inzichten die we in de loop van de tijd kunnen duiden.
• De verlichting was bepalend voor het categoriaal beleid:
Door ideeën rond toekomst, vooruitgang en rijkdom voor morgen zorgde dit voor dat men kinderen
zag als een aparte categorie.
• Weten nog niet het verschil tussen goed en kwaad
• Toekomst, vooruitgang, ratio staan centraal in de verlichting
• 2 mensbeelden in Verlichting:
• Volwassene: kent zijn lot en Kind: kneedbaar, maakbaar, evolueerbaar
1.1.1 GEEN KINDBEELD:
• Kinderen werden tot 7 jaar beschouwd als een last, ding.
• Vanaf 7 jaar werden ze als volwassene beschouwd in alle aspecten van het sociale leven
- Jongens vertoefden in leerscholen en meisjes bleven thuis om het huishouden te leren
• Afwezig kindbeeld in Oudheid: kleine volwassenen
• Kindermoord en achterlaten pasgeborenen waren schering en inslag.
• Vaak vond men pasgeboren kinderen terug op de mesthoop, ze werden geofferd voor God
• Het waren vooral meisjes en kinderen met een beperking die slachtoffer waren van
achterlating
3
, • Het waren meisjes omdat ze economisch niet rendabel waren en omdat ze baren
• Ook recentelijk (17de – 18de eeuw) nog steeds geen kindbeeld
• Gewoonte om kinderen bij voedster te brengen
• Onhygiënische omstandigheden, geen voorbehoedsmiddelen & ziektes leidden tot hoge
kindersterfte en hadden dus geen aandacht. De meisjes waren minder waard en dit zal zich
verder manifesteren doorheen de geschiedenis
1.1.2 AANZET TOT EEN KINDBEELD:
• 16de eeuw licht onderscheid die zich vooral manifesteerde bij de jongens uit de hogere klasse (ze
werden naar scholen gestuurd). Jongens uit de lagere klasse volgenden later en dan pas meisjes.
• Er ontstonden visies die aantonen dat kinderen belangrijker werden:
• Romantici = vertellen dat een kind goed geboren wordt
• Moralisten = vertellen dat een kind een tabula rasa is, dat ze slecht geboren zijn
• Verlichtingsperiode is cruciaal belang voor de verdere uitbouw van categoriaal beleid:
• Kind werd belangrijk
• Door de verlichting werd het kind meer en meer een aparte groep met eigen
kenmerken en gedragingen.
• Sociogenese en psychogenese waren 2 processen in de verlichting:
Sociogenese = het op grond van maatschappelijke veranderingen apart gaan zien van volwassenen
en kinderen.
Psychogenese =eigenschappen worden specifiek aan kinderen toegeschreven en vanaf dan
beschouwd als eigen aan kinderen. Dit heeft psychologisch consequenties voor de kinderen bv:
• Ontstaan van verschillende fases binnen het kind-zijn (koppigheidsfase)
• Ontstaan van eigen afdelingen binnen de wetenschappen zoals pediatrie
• Ontstaan van kinderwetten, verbod op kinderarbeid, wet op leerplicht
• Dat alles toont aan dat men kinderen uitsloot uit de wereld van de volwassenen
• Er ontstonden twee visies op de ontwikkeling van de mens
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller inagheeraert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.