DEPRESSIEVE
STEMMINGSSTOORNISSEN
CLASSIFICATIE VAN STEMMINGSSTOORNISSEN
- Hoofdstuk stemmingsstoornissen is verdwenen uit DSM IV
o Vervangen door 2 aparte hoofdstukken:
Depressieve stoornissen
Bipolaire stoornissen
o Categoriale benadering
- MAAR de DSM wil niet categoriseren we willen het dimensionaal benaderen
o Dit doen ze door de opeenvolging van deze hoofdstukken in het boek
Depressieve stemmingsstoornissen
Bipolaire stemmingsstoornissen
Schizofreniespectrum e.a. psychotische stoornissen
o De verschillende aandoeningen bevinden zich op een continuüm – daarom zou dit een dimensionele
benadering zijn
NORMALE STEMMING VS DEPRESSIEVE EPISODE VS MANISCHE
EPISODE
- Normale stemming
o ≠ Geen vlakke lijn ook hier zijn er stemmingswisselingen
Iets aangenaam meemaken = stemming gaat omhoog
Tegenslag = stemming gaat naar beneden
Reactief op de dingen die in de omgeving gaan gebeuren
- Depressieve episode
o = Stemming abnormaal lang laag blijven en is dat niet het normale moduleren
- Manische episode
o = Stemming uitermate lang hoog blijven (eufoor)
FIXITY
- Bij een gestoorde stemming bestaat er een soort van ‘gefixeerdheid’
o ‘Een niet veranderbaarheid’ van de stemming
Stemming zit vast in een depressieve kant of in manische kant
o De stemming moduleert niet meer met wat er in de omgeving gebeurt
- Een stemmingsstoornis is heel vaak ook een activiteitenstoornis
o Niet alleen de stemming geraakt verstoord
o Ook activiteitenniveau verstoord
STEMMINGSEPISODEN – BOUWSTENEN
- De drie verschillende stemmingsepisoden
o Een depressieve episode
o Een manie episode
o Een hypomanie episode
, DEPRESSIEVE STOORNIS
= opeenvolging van depressieve episoden (er mag geen sprake zijn van manie of hypomanie)
WAT IS EEN DEPRESSIEVE EPISODE?
3 GROTE CLUSTERS VAN SYMPTOMEN
Affectieve symptomen - Depressieve stemming
= kernsymptomen o Somberheid, gevoel van leegte, vaak huilerigheid
= Stemming
- Anhedonie
o Onvermogen om plezier te beleven
o Ontbreken van wellust, goesting, zin en plezierbeleving
o Consummatorische anhedonie: niet meer genieten van iets waar ze vroeger wel van
konden genieten
o Anticipatorische anhedonie: niet meer verlangen naar iets, naar iets uitkijken
Vb. uitkijken naar het bezoek van de kleinkinderen lukt niet meer
Er moet tenminste één van de kernsymptomen aanwezig zijn
o Je kan een depressie doormaken zonder een depressieve stemming (en omgekeerd)
Lichamelijke symptomen - Er is een veranderde eetlust (verminderd of toegenomen) gewicht afnemen/toenemen
- De slaap is verstoord
o Insomnia = het onvermogen om te kunnen slapen
o Hypersomnia = een toegenomen slaapbehoefte
- Moeheid of energieverlies
- Psychomotorische agitatie of remming
o Remming = duidelijke vertraging (depressieve houding, vertraging…)
o Agitatie = onrust, zenuwachtigheid (niet kunnen stilzitten, handen wrijven…)
o Komen vaak samen voor
- Een depressie is iets wat je hele systeem raakt en wat mensen dus ook zodanig ervaren
Cognitieve symptomen - Gevoel van waardeloosheid/ schuldgevoelens
- Verminderde concentratie/ besluiteloosheid (bv. in de ochtend niet weten wat aan te doen)
- Terugkerende gedachten aan dood of suïcide
DSM-5 voorwaarden - Er moeten minstens 5 van de 9 symptomen aanwezig zijn
o 2 kernsymptomen + 3 anderen
o 1 kernsymptoom + 4 anderen
DSM-DEPRESSIE/ DE BEPERKINGEN VAN DE DSM-DIAGNOSTIEK
- Een depressie als diagnose is een vlag die vele ladingen dekt
o Bv. 64-jarige man die ontslagen werd voor zijn pensioen en voldeed aan de criteria voor een depressieve
stoornis en na 2 maanden beter was
o Bv. 46-jarige docente die na haar relatiebreuk ook voldeed aan de criteria voor een depressieve stoornis
maar na een paar weken gewoon terug in haar normale doen was
- Het is een gebrekkig diagnose
o Want er zijn tegenstelde symptomen
Bv. Eetlust/ gewicht/ slaap/ psychomotoriek
o 2 patiënten kunnen diagnose depressie hebben zonder één symptoom te delen
Als insomnia/hypersomnia als aparte symptomen worden gezien
, o Gebaseerd op de 9 DSM-symptomen kunnen 227 unieke profielen voorkomen
9 SPECIFIERS: EEN DEPRESSIEVE STOORNIS MET…
- Angstige spanning ≥ 2
o Zich opgedraaid of gespannen voelen (GAD = generalized anxiety disorder)
o Zich uitzonderlijk rusteloos voelen (GAD)
o Moeite hebben met concentratie door ongerustheid (GAD)
o De vrees hebben dat er iets verschrikkelijks kan gebeuren (GAD)
o Het gevoel hebben de zelfbeheersing te verliezen (PD = panic disorder)
Depressies met angstige spanning hebben een hoger suïciderisico + moeilijker te behandelen + langere
ziekteduur + meer crhoniciteit
- Melancholische kenmerken (melancholieën) 2 manieren om naar melancholie te kijken
o (1) Model DSM omschrijft een melancholie als:
Depressie ‘met melancholische kenmerken’ (vitale kenmerken)
Vrijwel volledige’ anhedonie (geen plezier beleving)
Stemming is niet reactief reageert niet op wat in de omgeving gebeurt
Specifieke kwaliteit van de sombere stemming
Diepe neerslachtigheid, een wanhoop, een (pijnlijk) leegte gevoel
Het gevoel geen gevoelens meer te hebben
Anesthesia dolorosa = een pijnlijke gevoelloosheid, niet meer kunnen voelen
Dagschommelingen
Bv. stemming ochtend = moeilijk – einde dag = stemming + activiteitenniveau stuk beter
Beeld kan dus veranderen als je de persoon in de ochtend ziet of in de namiddag
Patroon dat steeds terugkeert
Vroeg wakker (>2uur vroeger dan normaal)
Duidelijk minder eetlust of gewichtsverlies
Buitensporige schuldgevoelens
Vrijwel altijd motorische remming of agitatie
o (2) Model Gordon Parker omschrijft een melancholie als:
Depressie met psychomotorische stoornissen
Psychomotorische remming of agitatie (discriminerende symptoom) = melancholie depressie
Parker deelt depressies in
De niet melancholie depressies
o De mensen met geen melancholieën – die met een depressieve stemming
De melancholie depressies
o Zodra er psychomotorische stoornissen zijn spreekt hij over melancholie
o Hieronder vallen ook de psychotische depressies vallen als er sprake is van
psychotische symptomen bij komen
Hiermee refereert Parker naar een oude indeling tussen endogene en exogene depressies
Exogeen = van buiten afkomend, een depressie die geacht werd vooral beïnvloed te zijn
door omgevingsfactoren, door hoe mensen in het in het leven staan, door hun
persoonlijkheidsprofiel
Endogeen = werd gezien als een biologisch gebeuren, als iets van binnenuit, ziek worden
van binnenuit omwille dat er binnen van alles mis is
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romysym. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.17. You're not tied to anything after your purchase.