- Studie van het zich ontwikkelende, nieuwe organisme vanaf bevruchting tot geboorte
- Startkapitaal voor de morfologie (i.e. anatomie, histologie, pathologie & teratologie)
Stapsgewijs inzicht in:
- De bouw van een organisme
bv. de gonade bij de man en vrouw zijn gelijk. Dit is het deel dat de ovaria of testikels
worden in latere ontwikkeling.
- Het basispatroon van zeer ingewikkelde structuren (e.g. CZS)
- De interrelaties tussen structuren
- De resultaten van een verkeerde stap in de ontwikkeling
bv. klophengst: wanneer er één of twee testikels in de buikholte zit.
deze paarden hebben een heel hoog testosteron en zijn meestal heel agressief.
Een geboorteafwijking is bijna altijd een stop in de ontwikkeling, dus zelden een toevoeging.
Embryologie - morfologische verschijnselen : 5 basisprincipes bij ontwikkeling
- Celproliferatie (mitosen) = deling
- Groei
- Differentiatie
- Celmigratie: neurotische cellen van ruggenmerg krijgen signalen om tot bep plaats te komen
- Celdood: bv. normaal vliezen tussen vingers afsterven om functionele vingers te krijgen
Als er één van deze niet gebeurd afwijkingen !
Embryologie – periodes
PRENATALE PERIODE
- Embryonale periode: bevruchting tot primitieve gemeenschappelijke lichaamsvorm organogenese
- Foetale periode: laatste tem geboorte foetale ontwikkeling
POSTNATALE PERIODE: verdere ontwikkeling, grote diersoortverschillen
- Nestvlieders = direct na geboorte vrij zelfstandig functioneren = prooidieren
- Nestblijvers = moeder nodig in eerste stadia van het leven = roofdieren
Het kan ook verkeerd gaan:
- Talidomide: dit is een geneesmiddel dat heel effectief wat om de misselijkheid tijdens de
zwangerschap te onderdrukken. In Europa is het echter onterecht goedgekeurd. De baby's hadden
ernstige armafwijkingen. Alle embryo’s beginnen met zo'n armen, maar deze worden normaal gezien
verder ontwikkeld = focomelie. De medicatie stopte de bloedafvoer en dus ook de groei.
- Siamese tweelingen = pygopagus ( bekken - verbinding ) : ééneiige tweeling waarbij de deling
incompleet is.
1. Bevruchting: spermacel dringt eicel binnen zygote (= embryo)
2. Ontwikkeling: embryocel deelt zich
3. Gastrulatie: inplanting in baarmoeder start organogenese
4. Organogenese : aanhechten van de verschillende orgaanstelsels
4b. (Metamorfose)
5. Geboorte
Gametogenese
Ontstaan van gameten = geslachtelijke voortplantingscel
Gonaden = testis of ovarium
Spermato- en spermiogenese
- Spermatogenese: deling en differentiatie van spermacel transformeren van spermatide tot
spermatozoa = twee maand
- Spermiogenese: transformeren van spermacel
Mannelijk geslachtsstelsel
Testes/Teelballen
• sperma productie
• bestaat uit zaadbuisjes = tubuli seminiferi
hierin gebeurt heel het onderstaande proces. Dit duurt ongeveer 2 maanden (van spermatogonium naar
specmatide). Indien er door medicatie afwijkingen kunnen zijn aan de zaadcel moet er gedurende 2
maanden en 12 dagen een condoom gebruikt worden.
,• leidigcellen:
- zit in stoma
- produceren testosteron
- de LH (lutiniserend hormoon) hebben invloed op de leidigcellen
• certollicellen:
- tentakels tussen sermatozoa
- voedende + ondersteunende functie
- moeten heel goed functioneren anders spermatogenese omzeep
- afwijking: zelfbescherming : tentakels intrekken kiemcellen vallen in het lumen
- de follikelstimulerende hormonen hebben invloed op de certolicellen
• spermatogonia: kiemcellen
delen dus Primaire spermatocyt
Secundaire spermatocyt
Spermatide
Spermatozoa
Epididymides/Bijballen
• belangrijk voor sperma motiliteit (energie
omzetten in arbeid) en bevruchtingcapaciteit
• spermaopslag/rijpingsplaats
• caput cauda
• passage van teelbal naar bijbal duurt 12 dagen
Zaadplasma
• aangemaakt door de accessoire geslachtsklieren
• bescherming bieden aan sperma voor vertering in
vagina (vagina breekt deze beschermingslaag af)
• wanneer de bevruchtig gaat gebeuren is dit
plasma verdwenen
, Meiose
(bij elke spermatogenese)
- Verdubbelen
- 1ste maal delen = primaire spermatocyt (diploid),
de twee dochtercellen hebben niet hetzelfde DNA
- 2de deling = secundaire spermatocyt (haploid) ,
echte halvering, aanmaak vier verschillende cellen
Jongens: 14-16 jaar (spermatogenese = 2 maand)
sperma transport testikel – epididymis = twee weken
om de twee maand een nieuwe dubbele meiostische deling
Meisjes: vanaf in buik moeder maar wordt dan op
pauze gezet tot in pubertijd
daarna tweede pauze tot bevruchting
te lang op pauze? Problemen in meiotische deling
Spermiogenese
= transformatie van spermatide naar rijpe spermacel = 20 dagen = kort deel van spermatogenese
• Centriool: eerste celdeling zygote
• Kern: bevat DNA
• Cytoplasma: caudaal afvoeren en afsnoeren gecondenseerde kern met DNA
• Golgi aparaat: vormt soort gecondenseerde muts, gevuld met water = acrosoom
• Acrosoom: hydrolytische enzymes zorgen dat het de eicel kan binnendringen door
afbraak eiwitten
• Flagel = staart spermacel voor transport (werkt als soort trilhaar) (= afbeelding)
• Baarmoeder en eileider contrageren voor de ‘eindspurt’ van de spermacel naar de eicel
• Microtubuli zorgen voor deze voortdrijvende puls
• Mitochondriën zitten in het tussenstuk en zijn ook heel belangrijk voor het transport (=
Energie)
• Centriool: tussen tussenstuk en kern
! sperma kan van diersoort tot diersoort verschillen !
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudentDiergeneeskunde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.