Leven en ethiek
Lees alle artikelen die bij de lessen staan. Anders weet je niet voldoende voor de toets
College 1
Ethiek
Vijf ethische theorie
1. Gevolgen ethiek/ Utillisme (John Stuart Mill)
- Welke keuze levert meer geluk op
- Kijkt naar het einde en de uitkomst
- Utilisme: Ethiek die gericht is op de gevolgen, de uitkomsten van een morele
handeling. Het is een soort ‘wiskunde-ethiek’: je berekent de beste uitkomst van
tevoren. Het grootste gelukt voor een zo groot mogelijk aantal mensen is hierbij
een uitgangspunt.
2. Beginselenethiek / plichtethiek / deontologische ethiek
- Immanuel Kant
o Categorische imperatief (gebod): Handel zo dat uw wil tot algemene wet
kan worden gemaakt. Als jij iets ethisch verantwoord vindt om te doen
dan zou dat een algemene wet kunnen zijn.
o Hypothetische imperatief: om iets te kunnen bereiken. Je kijkt naar de
gevolgen van de handeling.
o Categorische imperatief: op zichzelf staand. Je kijkt naar het beginsel van
je handeling.
o Zie de mens als doel en nooit als middel. Je moet de mens niet als middel
zien, je moet niet iets doen om aardig gevonden te worden of geld te
krijgen.
o Kijkt naar de weg ernaar toe
Uit plicht handelen betekent bij Kant: uit vrije wil handelen
- Niet op ziekenbezoek gaan omdat je aardig gevonden wil worden, maar omdat je
kan bedenken dat dat het beste is om te doen,
- Als je moet kiezen tussen het redden van je geliefde of onbekende, dan mag je
dat niet mee laten tellen in je keuze.
Centrale vraag Kant: Wat moet je doen als mens? Wat is je plicht?
- Christine Korsgaard
o Borduurt voort op het gedachtegoed van Kant
- Je bent wat je kiest en wat je doet en je handelt vanuit autonomie en vrijheid.
Kritiek op Kant: ze zet zich af tegen de ‘plicht’ binnen zijn ethiek en ziet gevaar van ‘morele
onverschilligheid’. Je doet het goede omdat je weet dat dat het goede is maar niet omdat je
het zelf wilt. Bij Kant doe jet iets omdat je je ertoe verplicht voelt, bij Korsgaard doe je iets
omdat je het zelf wilt.
Motivatie is bij Korsgaard belangrijk.
, - Motivatie betekent hier dat je je kan identificeren met de principes die je
belangrijk vindt, je gaat op zoek naar de ‘waardevolle motieven’. Zoals
vriendschap.
- Centrale vraag Korsgaard: wie wil je zijn als mens?
o Antwoord door reflectie op verlangens, na te denken over individuele
moraliteit, het belang zien van je persoonlijke relaties, zingeving en
persoonlijke waarden.
3. Deugdethiek
- Arestoteles
- Deugd: Karaktertrek of eigenschap die een persoon heeft verworven of aangeleerd
heeft gekregen.
- Je moet kijken naar een geuldemiddeweg
- Je moet de beste versie van jezelf zijn.
Tweeledig:
- Ergens in uitmunten (doel of functie)
o Beste versie van jezelf willen zijn.
- Vermijden van twee uiterste (de hulden middenweg volgen)
o Jagen: uiterste, laf en onbezonnen. Beide extreme ben je niet de beste
versie van jezelf. Je gaat in het midden zitten, je bent moedig.
Te weinig moed leidt tot lafheid, overmoed tot onbezonnenheid
4. Zorgethiek
- Joan Tronto
- Goede zorg: op aandachtige, verantwoordelijke, competente en responsieve wijze,
geven en ontvangen van zorg.
- Collectief geluk is belangrijker dan individueel geluk.
4 dimensies (en bijbehorende kwaliteiten):
- Zorg hebben voor aandachtigheid (signaleren)
- Zorg dragen voor verantwoordelijkheid
- Zorgen voor competentie, je voert het uit
- Zorg ontvangen wederkerigheid
(5. Ethische gevoeligheid: Emanuel levinas
- Ethisch juist handelen gaat vooraf door een besef van de ‘morele gevoeligheid’ voor
een bepaalde situatie.
Socratische houding
Een een socratisch gesprek kom je erachter waaróm mensen een bepaald standpunt
innemen. Je ontdekt oordelen, normen, argumenten en mensbeelden waarvan je soms niet
eens wist dat je ze had. Het uitgangspunt van zo'n gesprek is dat je niet in een discussie
verzeild raakt, maar streeft naar consensus.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annewestermann. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.10. You're not tied to anything after your purchase.