Handelen bij kindermishandeling en huiselijk geweld
Samenvatting van het boek Handelen bij kindermishandeling hoofdstuk 1 t/m 13. Gemaakt voor het vak kindermishandeling van de minor jeugdrecht en forensische jeugdhulp aan de UvA.
Vormen van kindermishandeling
Er zijn verschillende vormen van kindermishandeling te onderscheiden: mishandeling,
verwaarlozing en seksueel misbruik
Mishandeling
- Lichamelijke mishandeling = het toebrengen van verwondingen door het gebruik van
fysiek geweld actieve mishandeling
- Psychische of emotionele mishandeling = het stelselmatig vernederen, pesten,
schreeuwen en achterstellen van een kind. Getuigen zijn van huiselijk fysiek geweld valt
hier ook onder actieve mishandeling
Verwaarlozing
- Lichamelijke verwaarlozing = het kind krijgt niet wat hij nodig heeft voor een goede
lichamelijke gezondheid en ontwikkeling passieve mishandeling
- Psychische of emotionele verwaarlozing = het kind krijgt niet wat hij nodig heeft voor een
goede geestelijke gezondheid en ontwikkeling passieve mishandeling
- Pedagogische verwaarlozing = de ouders nemen de taak van opvoeden en de
bijbehorende verantwoordelijkheden niet voldoende op zich. Er is een dunnen lijn met
emotionele verwaarlozing passieve mishandeling
Seksueel misbruik
Seksueel misbruik = het verrichten van seksuele handelingen bij of met een kind die niet
passen bij diens leeftijd of ontwikkeling of waaraan het kind zich niet kan onttrekken.
Vaak is er sprake van een afhankelijkheidsrelatie tussen de dader en het minderjarige
slachtoffer. Ook seksueel misbruik tussen jongeren of kinderen onderling is een vorm van
kindermishandeling.
Hoe ontstaat kindermishandeling
Factoren ouders en opvoeding
- Intergenerationele overdracht = ouders die zelf zijn mishandeld gaan vaker zelf ook over
op kindermishandeling, voornamelijk omdat ze zelf geen ander voorbeeld hebben gehad.
- Ook ouders zonder een achtergrond van geweld kunnen zich schuldig maken aan
kindermishandeling
- Psychische problemen van de ouders kunnen een oorzaak zijn voor kindermishandeling
- Verslavingsproblematiek van de ouders kan leiden tot kindermishandeling
- Lage intelligentie van de ouders kan ook een risicofactor zijn voor kindermishandeling
Factoren kind
- Zowel psychische kenmerken (ADHD, autisme of karakter) als fysieke kenmerken
(handicap, problemen geboorte) kunnen de opvoeding bemoeilijken of het moeilijker
maken voor het kind om te voldoen aan de verwachtingen van zijn ouders
- Bepaalde kenmerken van een kind kunnen een risicofactor zijn voor kindermishandeling
,Beschermende factoren
Beschermende factoren = factoren die juist de kans op probleemgedrag verkleinen, omdat zij
een kind beschermen tegen de invloed van risicofactoren. Risicofactoren en beschermende
factoren bestaan dus naast elkaar.
Voorbeelden beschermingsfactoren:
- Goede relatie ouders/ partners
- Veilige hechting
- Hoge intelligentie van kind
- Goede eigenwaarde van kind
- Gemakkelijke persoonlijkheid
- Groot sociaal vangnet
- Locus of control = mate waarin iemand de oorzaken van wat hem of haar overkomt bij
zichzelf of juist buiten zichzelf zoekt.
Het syndroom van Münchhausen bij Proxy
Het syndroom van Münchhausen bij Proxy is een psychiatrisch syndroom waarbij een
familielid van een kind doet alsof het kind lichamelijk ziek is. Het familielid maakt het kind
zelf opzettelijk ziek om aandacht te krijgen van hulpverleners.
MBP wordt ook wel aangeduid met de Engelse diagnose term Pediatric Condition
Falsification (PCF).
Hoofdstuk 2
Wat is huiselijk geweld?
‘Huiselijk geweld is elke vorm van geweld dat wordt gepleegd door iemand uit de huiselijke
kring van het slachtoffer. Het kan gaan om lichamelijke geweld, psychisch geweld en/of
seksueel geweld. Van belang hierbij is niet de locatie waar het geweld plaatsvindt, maar de
relatie tussen slachtoffer en dader.’
Huiselijk geweld dus plaatsvinden tussen familie- of gezinsleden, maar ook door andere
personen die dicht bij het slachtoffer staan.
In het algemeen geldt: hoe hechter de relatie tussen dader en slachtoffer, hoe intenser en
frequenter het huiselijk geweld.
Vormen van huiselijk geweld
- Kindermishandeling geweld tegen kinderen door ouder/verzorger
- Partnergeweld geweld tegen of tussen (ex-)partners
- Oudermishandeling geweld tegen ouders door (minderjarige) kinderen
- Broer/zus geweld geweld tussen broers en zussen
- Ouderenmishandeling geweld tegen ouderen door bijvoorbeeld verzorgers, kinderen
of kleinkinderen
Waar komt huiselijk geweld voor en hoe vaak?
- Incidenteel geweld = geweld vindt een enkele keer plaats
- Structureel geweld = geweld vindt maandelijks, wekelijks of dagelijks plaats
, Frequentie
- In 1 op de 4 gezinnen in Nederland is sprake van huiselijk geweld
- In 50% van de gevallen zijn er kinderen aanwezig
- 40-50% van de mensen in Nederland tussen de 18 en 70 jaar is ook slachtoffer geweest
van huiselijk geweld
- 1 op de 3 gevallen van moord of doodslag is het gevolg van geweld binnen de huiselijke
kring
Typen geweld
1. (Partner)terreur
Ook wel intimate terrorism genoemd. Het geweld is intentioneel en draait om het verkrijgen
van macht en controle.
2. Situationeel geweld
Meest voorkomende vorm van huiselijk geweld. Geweld is een uiting van onmacht, omdat
zowel dader als slachtoffer niet weten hoe ze ‘goed’ ruzie kunnen maken.
3. Gewelddadig verzet
Geweld vindt plaats in reactie op een bedreigende situatie en wordt gepleegd uit
verdediging.
4. Geweld bij scheiding
Geweld is hier vaak incidenteel controleverlies waarbij het geweld vaak mild en tijdelijk van
aard is. Kan wel grote gevolgen hebben voor ex-partner en kinderen.
Typen daders
1. Psychopathische (partner)mishandelaar
Deze dader zien we vaak bij (partner)terreur. Hij oogt vaak charmant, maar is
onvoorspelbaar, koel en zeer gewelddadig. De dader heeft geen geweten en dus ook geen
gevoelen van schuld of spijt.
2. Overgeremde (partner)mishandelaar
Deze dader kropt gevoelens van woede en irritatie op en vermijdt conflict. Heeft vaak graag
de volledige controle over gezinsleden of is juist heel afstandelijk. Hij handelt uit eigen
frustraties en onmacht en doet vaak aan psychologische oorlogsvoering.
3. Cyclische (partner)mishandelaar
Dader is emotioneel labiel en vertoont wisselend gedrag. Begrijpt zijn partner niet en voelt
zich daardoor zelf onbegrepen. De geweldcyclus doet zich vaak op klassieke wijze voor.
Typen slachtoffers
1. Incidentele slachtoffers
Slachtoffer treffen puur toevallig een mishandelende partner. Geweld overkomt hun over het
algemeen maar 1x en hebben vaak zelf geen risicokenmerken
2. Chronische slachtoffers
Komen keer op keer in een mishandelende relatie terecht. Hebben zelf vaak kenmerken die
risicofactoren kunnen vormen zoals: negatief zelfbeeld, persoonlijkheidsstoornis en/ of
verslaving.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Larac. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.35. You're not tied to anything after your purchase.
