Het geheel van normen, waarden, tradities, regels, kunstuitingen enz. van een land, volk of groep.
Cultuur met een grote c: literatuur, kunst, muziek, theater, musea en bouwkunst
Cultuur met een kleine c: bijvoorbeeld volksfeesten, kermiskoers, Breughelfestijn
Vijf andere definities van het internet:
• Cultuur is een systeem van gedeelde betekenissen, attitudes en waarden en de symbolische
vormen waarmee die worden uitgedrukt of belichaamd.
• Cultuur is de manier waarop een groep mensen samenleeft. Door cultuur voelt het alsof je bij
een groep mensen hoort.
• Alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep of
samenleving met elkaar gemeen hebben en dus als vanzelfsprekend beschouwen.
• “Het geheel van prestaties en inrichtingen waarin ons leven zich onderscheidt van dat van
onze dierlijke voorouders en die een tweeledig doel dienen: bescherming van de mens tegen
de natuur en regeling van de betrekkingen tussen de mensen onderling.” (1930, Sigmund
Freud).
• Het totaal van aangeleerde en van generatie op generatie overgedragen gedragingen en
gewoonten binnen een maatschappij.
1.2. Cultuur is aangeleerd
1.2.1. Zichtbare elementen
Als je als toerist een land bezoekt, word je onmiddellijk geconfronteerd let de zichtbare elementen
van een cultuur:
• De chaotische verkeerssituatie in India
• De straatmuzikanten in Frankrijk
• Torenhoge flatgebouwen in New York,…
1.2.2. Onzichtbare elementen
Dit gaat over gewoonten, de reden waarom iemand zich gedraagt zoals hij/zij dat doet. Kom je
precies op tijd ergens toe? Te vroeg of te laat en is dat ook in orde? Tijdens de opvoeding van het
kind worden heel veel waarden en normen ingeprent.
1
,Daarnaast leren we sommige regels door socialisatie, we worden “opgevoed” door onze peer-groep.
Zo zie je dat tieners dikwijls dezelfde jeans dragen, elkaar op een eigen manier begroeten, en regels
hebben over hoe ze communiceren via de sociale media.
1.2.3. De culturele ijsberg
Een metafoor die dikwijls gebruikt wordt om de relatie tussen de zichtbare en onzichtbare
elementen duidelijk te maken is de “culturele ijsberg”
Inhoudsvragen filmpje intercultural communication
Vraag 1: wat is de culturele ijsberg?
- We zien maar een klein gedeelte van de "cultuur" van het land: de architectuur, het verkeer,
de gastronomie... Ook bij een ijsberg steekt maar een klein gedeelte boven het water.
- De normen, waarden, overtuigingen van een cultuur zijn in eerste instantie onzichtbaar maar
bepalen het gedrag en de perceptie. Ze zijn "belangrijker" dan wat je ziet.
- Denk aan de "Titanic". Die liep lek op een ijsberg. Die metafoor is ook van toepassing op
interculturele communicatie: De misverstanden ontstaan doordat de conversatie "lek" loopt
op het onzichtbare gedeelte.
Vraag 2: waar of niet waar
- 90% van de ijsberg is onzichtbaar. WAAR
- Je kan een andere cultuur pas begrijpen als je er mee in interactie gaat. WAAR
- Inwoners van een land kunnen de cultuur van hun eigen land eenduidig definiëren en zullen
in wezen hetzelfde zeggen over bv een onderwerp als “beleefdheid”. NIET WAAR
- Het voorbeeld van “free speech” toont aan dat een begrip, ook als je dezelfde taal gebruikt,
iets anders kan betekenen in een andere cultuur. WAAR
Vraag 3: perceptie van een andere cultuur. Welke drie factoren onderscheidt de spreker?
• Emotionele factoren (= subjectieve factoren)
• Zichtbare factoren
• Heb je contact met de cultuur?
Vraag 4: wat is een stereotype?
= Een vast beeld (van iets of iemand) dat niet helemaal met de werkelijkheid klopt.
= Een stereotype is een overdreven beeld van een groep mensen dat vaak niet (volledig)
overeenkomt met de werkelijkheid. Het is vaak een vooroordeel of negatief denkbeeld en wordt vaak
gebruikt als rechtvaardiging van bepaalde discriminerende acties.
2
,Voorbeelden:
• ‘Vrouwen die zich opstellen als leider vallen uit de toon, omdat ze niet voldoen aan het
vrouwelijke stereotype.’
• ‘Voor de een is het stereotype van Nederland tulpen, klompen, molens en kaas, voor de
ander drugs en de legalisering ervan.’
Voorbeelden stereotypering in reclame:
Stereotypering vrouwen: lustobject, zwak,
huishoudelijke taken
Probleem?
Douchecreme lijkt je huid lichter te
maken, zwarte vrouw bij ‘before’
3
, Vraag 5: Wat is het eindadvies van de spreker om culturele misverstanden te vermijden?
- Keep an open mind: Met een open, onbevangen blik kijken. Niet te snel oordelen of
veroordelen. (Moeilijker dan je denkt)
- Ask questions: Stel vragen over de verschillen die je opmerkt, of onverklaarbare elementen.
Probeer op een neutrale manier het “WAAROM” te achterhalen.
- Be aware of your own cultural dispositions: Wees bewust van je eigen vooroordelen, van je
eigen culturele programmering.
1.3. Culturele programmering
Geert Hofstede, sociaal psycholoog en antropoloog, en een expert op het gebied van interculturele
communicatie geeft de volgende definitie van cultuur:
“De collectieve mentale programmering die de leden van één groep onderscheidt van die van andere
groepen.” (1991)
De programmering gebeurt via
• Waarneming
• Opvoeding
• Normen en waarden
• Socialisatie: leerproces binnen een groep
Culturele programmering maakt ons niet tot culturele robots. Iedere persoon is een uniek individu en
kan nog steeds zelf zijn keuzes maken.
• De menselijke natuur is dwingend (honger, dorst, territoriumdrang)
• Cultuur leert jou hoe daarmee om te gaan.
• Het individu neemt de uiteindelijke beslissing.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisetshitenge. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.41. You're not tied to anything after your purchase.