Class notes
Samenvatting Politiek en actualiteit
- Course
- Institution
- Book
Deze samenvatting bestaat uit alle lesnotities in een zeer gestructureerd document. Dit maakt het makkelijk om alles vlot te kunnen blokken!:)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
louisetshitenge
Content preview
Les 1: De vrijheid van meningsuiting1. Het ontstaan van de vrijheid van meningsuiting: Het verlichtingsdenken
Ontstaan van het verlichtingsdenken in Engeland (midden 17de eeuw) en Frankrijk (midden
18de eeuw).
Verlichtingsdenken was een reactie op een donkere periode daarvoor: Ancien Regime. Het
verlichtingsdenken ligt aan de basis van het huidige westerse denken. Hieruit is dan de
vrijheid van meningsuiting ontstaan.
Ancien regime was een donkere periode. Burgers met kritiek op de kerk en vorstelijke leiders
werden opgepakt en gestraft.
Actuele toepassing: Rusland: gevangenis/doodstraf voor burgers met kritiek op staatsleiders
en hun politiek.
Opkomen voor individuele vrijheid = natuurlijk recht voor verlichtingsdenkers. Daaruit vloeit
voort:
- Vrijheid van godsdienst
- Vrijheid van meningsuiting
- Persvrijheid
2. Het beschermen en het waarborgen van de vrijheid van meningsuiting: Het
Grondwettelijk Hof
1831: Belgische grondwet wordt opgesteld
Grondwet = basis ideologie van een staat
Men wil deze vrijheden invoeren en aan iedereen dus toekennen. Deze vrijheden moeten
beschermd en gewaarborgd worden.
Bescherming: Vrijheden worden in de grondwet opnemen. Eenmaal deze vrijheden in de
grondwet worden opgenomen is het moeilijk om ze nog te verwijderen.
Wat in de grondwet staat, is verankerd en zo wordt de individuele vrijheid van de burgers
beschermd. Alle mensen die deel uit maken van de staat (ook de staatsleiders zelf) moeten
zich aan de wet houden.
Oprichting Grondwettelijk hof in België
Grondwet moet niet enkel beschermd worden, maar ook gewaarborgd.
Bestaat uit 12 rechters waarvan 6 gewezen politici en 6 beroepsrechters of andere juridische
profielen. Helft is Franstalig andere helft is Nederlandstalig. Ze bewaken en waarborgen de
grondwet.
Elke wet/decreet die de staat uitvaart kan getoetst worden door het grondwettelijk hof aan
de grondwet.
1
,Actueel voorbeeld: Supreme Court Amerika
In de Verenigde Staten wordt het grondwettelijk hof samengesteld door de president.
Het recht op abortus is opgenomen in de grondwet van de VS. Geen enkele staat kon dus het
recht op abortus verbieden. Elke nieuwe wet rond het verbieden van het recht op abortus
werd door de supreme court afgewezen.
Door de dood van twee rechters aan het supreme court werden twee nieuwe conservatieve
rechters aangesteld onder het bewind van toenmalig president Trump. Deze gaven de
doorslaggevende stemmen om elke staat zelf te laten kiezen of ze het recht op abortus
toelaten of niet.
3. De doelstellingen van de vrijheid van meningsuiting
4. De toepassing van de vrijheid van meningsuiting:
4.1. 19de eeuw
In 19de eeuw werd de vrijheid van meningsuiting quasi absoluut toegepast. Gelijkaardig aan
de situatie vandaag in Amerika.
Absolute vrijheid van meningsuiting = Je kan/mag alles zeggen dus je kan ook oproepen tot
discriminatie, geweld of haat tegenover andere mensen.
In de 19de eeuw bij de bedevaart tussen Gent en Oostakker werd opgeroepen om de
katholieken te bekogelen met stenen. Dit mocht in principe = recht op vrijheid van
meningsuiting (hier absoluut toegepast)
Er was één beperking op de vrijheid van meningsuiting in de 19 de eeuw, namelijk de
majesteitsschennis. Men mocht de koning niet beledigen.
Italiaanse anarchist pleegt moordaanslag op Leopold II. Moordaanslag was mislukt. Socialist
Edward Ansele schreef in de socialistische krant (de Vooruit) hoe jammer hij het vond dat de
aanslag was mislukt. Dit is een belediging naar de Koning, dus = majesteitsschennis. Edward
werd opgesloten.
4.2. Interbellum
In de jaren 1930 rees de populariteit van de extreemrechtse partijen. In Italië = fascisten,
Duitsland = nazi’s, maar ook populair in andere landen. Daarnaast hadden ook de
communisten steeds meer succes.
2
,Gevolg van het succes van extreem-links én rechts was dat de democratie zo goed als
afgeschaft werd. Oftewel was extreemrechts oftewel extreemlinks aan de macht. ¾ van de
Europese landen schafte de vrijheid van meningsuiting zo goed als af.
In de resterende ¼ Europese landen (o.a. België) bleef de vrijheid bestaan maar wel
onderdrukt.
Extreemrechtse hoek was sterk antisemitistisch en riep op tot haat en discriminatie t.o.v. de
Joden. Dit gebeurde ook in de resterende democratische partijen. Er werden probleemloos
affiches en pamfletten vrij verspreid waarbij joden werden vergeleken met ongedierte. Dit is
aanzet tot haat en geweld.
4.3. Na WOII
Na WOII probeerden een aantal landen te vermijden dat zoiets vreselijk als de Holocaust ooit
nog zou gebeuren.
De Europese Unie ontstond doordat er nood was aan een blijvende vrede en een
democratie.
1948: Europees verdrag van de rechten van de mens. Hierin staat ook de vrijheid van
meningsuiting.
Al wie tot de Europese Unie hoort moet de vrijheden respecteren. Radicaal rechtse of linkse
regeringen worden niet getolereerd. Landen die zich hier niet aan houden worden op de
vingers getikt door de Europose Unie.
5. De beperkingen op de vrijheid van meningsuiting:
5.1. De antiracismewet van 1981
5.1.1. Aanleiding: de migratiestromen en de economische crises vanaf 1974
(maatschappelijke context)
Nieuwe grote migratiegolven vanuit Marokko en Turkije (vaak ongeschoolde arbeiders) in de
jaren 50 en 60.
Belgische staat vraagt migranten om in mijnen en vervuilde fabrieken te komen werken
Knelpuntberoepen door steeds meer geschoolde Belgen
Belgen willen niet meer werken in mijnen
Migranten in jaren 50-60 = gastarbeiders
Waren overtuigd dat migranten enkele jaren zouden blijven en dan terug naar land van
herkomst zouden keren
MAAR: migranten bleven in België, wouden hun gezin stichten en lieten familie overkomen.
Bij steden kreeg je bepaalde migratiewijken.
Ongeschoolde migranten leefden tussen ongeschoolde autochtonen = goedkopere wijken
3
, Ontstaan van eerste samenlevingsproblemen in deze wijken
Er waren nog geen verplichtingen tot integratie (geen kennis van de taal, gebruiken en
cultuur in België)
Midden 1970: samenlevingsproblemen komen boven water en racisme neemt toe
Aanslagen in Turkse cafés, aan de deur van danstenten hingen borden met ‘verboden voor
honden en buitenlanders’
Toegelaten want: quasi absolute vrijheid van meningsuiting
Toename racisme door economische crisis:
- Arabische landen weigeren olie uit te leveren aan West-Europa in 1974 (boycot),
duurt tot de jaren 1980
- Jaren 80: West-Europese landen krijgen concurrentie vanuit oosten i.v.m. auto’s,
elektronica,…
Sluiten van fabrieken in EU en verhuizen naar buitenland
Opmerking! Racisme neemt altijd toe bij economische crisis, want er is verlies van welvaart.
Autochtonen zijn jaloers op migranten die het beter hebben dan zijzelf.
5.1.2. De inhoud en de toepassing van de antiracismewet van 1981
Verboden aan te zetten tot haat, geweld en discriminatie ten opzichte van een groep of
leden van een groep die behoort tot een bepaald ras, huidskleur of nationale afstamming.
Bij het overtreden van deze wet moest je klacht indienen bij de politie, maar politie
seponeerde 90% van de racistische klachten. Bij de andere 10% werden de verdachten vaak
vrijgesproken omdat het moeilijk aan te tonen was dat er sprake was van racisme (geen
bewijs van mondelinge overtreding).
Antiracismewet is een beperking op de wet van vrijheid van meningsuiting met als doel de
democratie te bewaken.
5.2. De negationismewet van 1994
5.2.1. Aanleiding: de doorbraak van de extreemrechtse partij het Vlaams Blok
(maatschappelijke context)
Economische crisis ging door tot 1980 met als gevolg een toename van het racisme in die
periode. Een extreemrechtse partij groeit.
1978: oprichting eerste extremistische rechtse partij: het Vlaams Blok
Het Vlaams blok had banden met gewelddadige, extremistische groepen die aanslagen
pleegden op migranten
Riepen vaak op tot haat en geweld
Ontkennen het bestaan van de Holocaust
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisetshitenge. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.38. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now