Summary
Samenvatting Diagnostiek H3
- Course
- Institution
Samenvatting van het hoofdstuk uit het boek Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg. Frans Luteijn en Dick Barelds. 3e druk.
[Show more]
1 review
By: stanbastiaens • 6 year ago
Seller
FollowMarloesPsycholovie
Reviews received
Content preview
H3 het gesprek3.2 De plaats en functie van het gesprek in de
diagnostische cyclus
Het eerste contact tussen psycholoog en clt bestaat uit 1 of meer gesprekken, die in de GGZ
gewoonlijk worden aangeduid als intake- of aanmeldingsgesprek.
Belangrijkste doel is informatieverzameling, en wel die informatie die nodig is om een antwoord te
kunnen geven op de vraag waarmee de clt zich meldt. Minstens zo belangrijk is een relationeel doel:
het opbouwen van een goede, professionele werkrelatie.
Observaties tijdens dit gesprek kunnen aanvullende informatie opleveren.
Soms is dit gesprek voldoende om de hulpvraag te kunnen beantwoorden, in andere gevallen wordt
aanvullend (test)onderzoek uitgevoerd.
Het gesprek wordt als diagnostische methode gebruikt door alle disciplines die in de gezondheidszorg
(gz) werkzaam zijn.
Intakegesprekken worden gevoerd in alle hulpverleningsinstellingen. Vorm van het gesprek is
wisselend, evenals de inhoud. Ook de informatie die vooraf beschikbaar is, is verschillend. In eerste-
of tweedelijns ambulante instelling bestaat de intakefase vaak uit enkele gesprekken waarin een
breed scala van onderwerpen wordt besproken, waarna teamoverleg over de gewenste behandeling
en een behandelingsadvies volgt. In andere gevallen (grotere instellingen) wordt een clt naar een
psycholoog doorverwezen met een concreet verzoek om nader psychologisch (test)onderzoek en
advies. In deze variant is een kort gesprek, gericht op de gestelde vraag vaak voldoende.
Binnen sommige instellingen bestaat verschillende varianten voor de intakeprocedure:
- Eerste variant bestaat eruit dat de intaker aan het eind van het eerste gesprek zelf kan
bepalen of 1 of 2 extra gesprekken voor verdere informatieverzameling nodig zijn. Dit is
vooral nuttig bij cltn bij wie de problemen in eerste instantie niet zo concreet te omschrijven
zijn.
- Tweede variant is het vijfgesprekkenmodel. Deze procedure wordt vooral geschikt geacht
voor cltn die lijden aan relatief duidelijk omschreven en afgebakende problemen die naar
verwachting met een beperkt aantal gesprekken kunnen worden opgelost. Intake en
behandeling worden in deze variant nauw aan elkaar gekoppeld.
3.3 Voorwaarden voor het gesprek
De voorwaarden hebben betrekking op de omgeving, de kennis en de vaardigheden van de
gespreksleider.
3.3.1 de omgeving
Het gesprek moet plaatsvinden in een rustige omgeving die niet afleidt van het doel van het gesprek.
De clt moet zich voldoende op zijn gemak voelen om persoonlijke en emotionele onderwerpen te
bespreken. De gespreksruimte moet neutraal maar prettig overkomen. De gespreksleider moet
ervoor zorgen dat het gesprek ongestoord kan verlopen.
Gespreksleiders verschillen van mening wat betreft het maken van notities tijdens het gesprek.
Schrijven tijdens het gesprek is efficiënt, omdat het nawerk tot een minimum kan worden beperkt.
, Anderzijds komt juist in het eerste gesprek vaak zo veel nieuwe informatie naar voren dat de
gespreksleider veel moet schrijven en zich daardoor weinig kan richten op het verhaal van de cliënt.
De algemene bejegening van de clt binnen de instelling kan grote invloed hebben op diens bereidheid
om met de gespreksleider in zee te gaan. Een bij voorkeur hoffelijke, maar op zijn minst vriendelijke
en niet agressieve bejegening moet beginnen bij de receptiemedewerkers, ook aan de telefoon. Ook
gespreksleiders dienen in uiterlijk en houding respect voor de clt uit te stralen en te voorkomen dat
zij door oppervlakkige kenmerken irritaties of andere gevoelens oproepen. Gepaste afstand is nodig:
te joviaal en vriendschappelijk gedrag van de gespreksleider belemmert het ontwikkelen van een
professionele werkrelatie.
Kennis van de gespreksleider
Dit betreft in eerste plaats psychische processen, functies en stoornissen in brede zin. Hij moet op de
hoogte zijn van de inhoud van de belangrijkste classificatiesystemen van psychische stoornissen, zoals
DSM-V.
Ook globale kennis van de epidemiologie is wenselijk. De gespreksleider moet weten welke
psychische stoornissen frequent voorkomen en welke zeldzaam zijn. Verder moet hij enige kennis
hebben van somatische aandoeningen die met psychische verschijnselen kunnen samenhangen, om
zo nodig tijdig een arts (psychiater) te kunnen consulteren dan wel de clt te kunnen doorverwijzen.
Vaardigheden van de gespreksleider
Onderscheid te maken tussen algemene basishouding/attitude en specifieke gesprekstechnieken.
Algemene aspecten van de attitude van de gespreksleider werden beschreven door Carl Rogers
(1961), nu worden deze vaak beschouwd als basisvaardigheden binnen het therapeutisch contact.
Empathie van de gespreksleider is van primair belang. (= het vermogen om zich in te leven in de
wereld en de beleving van de clt).
Onvoorwaardelijke positieve acceptatie is eveneens nodig: de gespreksleider moet duidelijk maken
dat hij de clt accepteert en respecteert zoals hij is en niet veroordelend reageren.
Echtheid, dit houdt in dat de gespreksleider zich bewust is van eigen gedachten, gevoelens,
vooroordelen, waarden en normen, ook in de relatie met zijn clt.
Als een gespreksleider beschikt over deze 3 aspecten, dan zal hij gemakkelijker een positieve
werkrelatie opbouwen, vaak aangeduid met de term ‘rapport’. Om een goed rapport met de clt te
ontwikkelen moet de gespreksleider zich voegen naar het referentiekader van de clt. Daarnaast kan
het helpen om het taalgebruik en de communicatiestijl aan te passen aan die van de clt. Verder dient
hij een inschatting te maken van de intelligentie van de clt. En hier in zijn woordkeuze rekening mee
te houden.
Qua specifieke gespreksvaardigheden zijn de meest essentiële vaardigheden luisteren en adequate
vragen stellen. Goed luisteren vereist non-verbale vaardigheden, prettig oogcontact, verbale
vaardigheden en korte parafrases. Adequaat omgaan met stiltes vormt een belangrijk onderdeel van
de luistervaardigheden. De gespreksleider moet kunnen inschatten wanneer stiltes functioneel zijn
dan wel disfunctioneel. Dit lukt alleen als de gespreksleider zelf niet bang is voor stiltes.
De gespreksleider dient geschoold te zijn in het kiezen van adequate vragen. In het algemeen, maar
zeker in het begin van het gesprek of bij een nieuw onderwerp zijn open vragen geschikt, terwijl
gesloten (check)vragen nodig zijn om bepaalde onderwerpen uit te diepen. Overige belangrijke
gespreksvaardigheden zijn reflecteren o gevoel van de clt, concretiseren, structureren en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MarloesPsycholovie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now