Class notes
College aantekeningen straf(proces)recht I
- Course
- Institution
college aantekeningen inclusief aantekeningen van de werkgroepen van straf(proces)recht I
[Show more]
Seller
Follow
isabelbrouwers37
Content preview
College 1Doel en aard strafproces
Doelen van het strafproces
- Toepassing materiele strafrecht
Tot strafoplegging komen, is belangrijk maar het is ook belangrijk om tot de
waarheid te komen (niet slechts strafoplegging)
- Waarheidsvinding
Niet absoluut
- Gerechtigheid
Niet absoluut, een strafzaak moet op een gegeven moment afgesloten zijn
Als er geen sprake is van een novum, dan kan de zaak niet worden heropend
- Rechtszekerheid
Niet absoluut, bij herziening kan er een andere uitkomst komen
- Rechtsbescherming
- Herstel
Herstel voor slachtoffer, belangrijk dat overheid onderzoekt
Schadevergoeding, de overheid bepaalt de schade en zij verhaalt dit weer op de
dader. Zo hoeft het slachtoffer dus niet achter de dader aan om de schade te
verhalen
- Rechtsvrede
Belangrijk dat de onrust wordt weggenomen
Doel van het strafprocesrecht: bevoegdheidstoedeling versus bevoegdheidsbeperking
Van doelen naar feitelijke invulling
- Hoe moeten we naar het strafprocesrecht/de strafrechtspleging dan inrichten?
- Modernisering Wetboek van Strafvordering
- Aard mede bepaald door:
Criminaliteitsbestrijding v. machtsbeheersing
Accusatoir (adversair) v. inquisitoir
Wie draagt welke verantwoordelijkheid?
Wie heeft welke rol?
Criminaliteitsbestrijding v. machtsbeheersing
- WvSv MvT 1914 (kamerstukken II, 1913/14, 286, 3, p. 55 ): “Een goed ingericht
strafproces moet zoveel mogelijk bevorderen de toepassing van de strafwet op den
werkelijk schuldige en tevens de veroordeling, kan het zijn, de vervolging van den
niet-schuldige naar vermogen verhinderen.”
- Crime control v. Due Process model (Herbert L. Packer)
Efficiënte en effectieve v. betrouwbare en eerlijke strafrechtspleging
Bij crime control model staat criminaliteitsbescherming voorop.
Samenleving lijdt onder criminaliteit. Hier moet tegen worden opgetreden
door de overheid. En dit moet effectief en slagvaardig gebeuren. In dit
model is er veel minder aandacht, eigenlijk geen, voor de rechten van de
verdachte. De hele gedachte is dat de staat moet optreden om te burgers
te beschermen.
, De andere zijde is: tegenover crimemodel staat proces model. Dit gaat
over inperken van macht van de overheid Machtsbeheersing. Wat is
allerbelangrijkste in strafproces? Verdachte beschermen tegen almacht
van de staat. Bescherming tegen willekeurige en ongewenste inbreuken
op zijn persoonlijke levenssfeer. Strafproces moet met grootste
voorzichtigheid geschieden. Maar in dit model zou alles leiden tot
vrijspraak.
Op ene moment kan machtsbeschermingskant domineren en andere
moment kan criminaliteitsbestrijding domineren. Je kan dus niet zeggen
welk model het belangrijkste is. Op het moment dat je te maken hebt met
een staat met corruptie, dan is het heel belangrijk om in heel veel detail te
normeren in welke situaties de staat mag optreden. Maar als een staat te
maken heeft met criminaliteit heel veel, moet het ook weer anders. Dan
moet het slagvaardig gebeuren. In Nederland verschilt het ook, ene kant
criminaliteitsbestrijding en andere kant machtsbescherming.
Er is geen perfecte verhouding, ligt aan de omstandigheden
We willen effectief optreden tegen criminaliteit, maar burgers vrijwaren
van ongewenste inmenging van privéleven. Rechtsbescherming is heel
belangrijk
Glijdende schaal, steeds wijzigende inzichten, mensenrechten
- EVRM/EHRM
Erkent belang criminaliteitsbestrijding als factor beperking mensenrechten
Mensenrechten moeten in acht worden genomen, maar er mag inbreuk
worden gemaakt in het belang van criminaliteitsbestrijding
In het model zijn mensenrechten niet een doel op zich, maar een middel
om het doel te bereiken
Niet alle, bepaalde rechten zijn absoluut (bijvoorbeeld foltering)
Maar: “The right to a fair administration of justice holds so prominent a place in a
democratic society that it cannot be sacrificed to expediency.” (EHRM 20 nov
1989, Kostovski/Nederland, § 44).
Aard strafproces: Accusatoir versus Inquisitoir
1. Verantwoordelijkheid vervolging: particulier of publiek?
- Principe: wie klaagt ‘rechtsschender’ aan?
Iedere burger (sycofant)? In strijd met rechtsgelijkheid (niet iedereen kan het
betalen), rechtszekerheid (subjectief, objectiviteit ontbreekt)
Slachtoffer (accusatio; action directe)?
Magistraat (schout, OvJ)?
2. Verantwoordelijkheid waarheidsvinding:
- Burgers, politie of rechter?
Bij inquisitoir is de rechter verantwoordelijk.
- Wat is de rol van het onderzoek terechtzitting?
Bij inquisitoir is dit minder belangrijk, het onderzoek wordt van overheidswege
gedomineerd; een rechter heeft er in het vooronderzoek al naar gekeken. Bij
accusatoir is dit wel belangrijk.
3. Verantwoordelijkheid eerlijke rechtspleging:
- Verdediging (accusatoir), autoriteiten (inquisitoir) en/of gemeenschap (jury)?
, Jury is eruit wantrouw voor de overheid
Accusatoir Inquisitoir
Vervolging door private partij Vervolging door de overheid
Equality of arms: OvJ en verdachte staan als Verdachte is object van onderzoek
procespartijen tegenover elkaar (nb.
Rechtsverwerking)
Het onderzoek ter terechtzitting is het Het accent ligt op het voorbereidend
centerpiece onderzoek
Rechter is lijdelijk Rechter is actief
Onderzoek door beide partijen (met Feitenonderzoek van overheidswege
verplichting tot disclosure) gedomineerd (tunnelvisie; geen
tegenspraak)
Waarheidsvinding door middel van clash of Zoektocht naar de materiele waarheid door
opinions de overheid
Nederland
- Van oorsprong: inquisitoir
Onderzoek wordt gedomineerd van overheidswege
Zwaar accent op het vooronderzoek, het dossier vormt ruggengraat
van de strafrechtspleging
Beroepsrechter, geen lekeninbreng
- MvT bij het WvSv 1926: ‘gematigd accusatoir’ (C/B/K, p. 10)
- Modernisering WvSv
Dilemma: vertrouwen op onderzoek of op tegenwerping? (Onbetrouwbare
autoriteiten vs. Slechte verdediging)
Keuze: een contradictoir proces op inquisitoire leest geschoeid (C/B/K, p.
16
Positieve aspecten behouden, tegensprekelijke karakter versterkt
‘Beweging naar voren’
Procesdeelnemers (I)
- Er is dus een relatie tussen positie/rol van procesdeelnemers en visie op de
aard van de strafrechtspleging
- De onpartijdige en onafhankelijke rechter
Vooronderzoek: RC, rol is wezenlijk veranderd
Hoofdonderzoek: rechter actieve rol, meer regie over het onderzoek
Actieve rol en onpartijdigheid: spanning?
Controle: wraking en verschoning (art. 512-517 Sv)
- De officier van justitie
Magistraat (inquisitoir) of crime fighter (accusatoir)? beide
Procesdeelnemers (II)
- De raadsman
Strafrechtspleging verlangt goede raadsman.
Principiële partijdigheid; maar ook zand in de strafrechtsmachine?
Toegenomen verantwoordelijkheden (Modernisering WvSv)
, - De verdachte
Onschuldpresumptie: bewijsregel of ook beperkingsregel?
Autonoom rechtssubject: vrijblijvendheid of verantwoordelijkheid?
- Het slachtoffer
Eigen rechten (art. 51a-51h Sv, art. 12 Sv)
Loutering (denk aan MH17) v. Fundamentele complicering strafproces
Procesdeelnemers (III)
- Getuigen (slachtoffers en anderen)
Conflict tussen verdedigingsrechten en bescherming getuigen?
Betrouwbaarheid (wk 6)
- Deskundigen
Toegenomen rol, eigen positie in WvSv (art. 51-51m Sv)
Expertise paradox
Veelal van overheidswege benoemd (onafhankelijk, gebonden aan
gedragscode); geen partijdeskundige
Rechterlijke dwalingen (denk aan zaken als Lucia de B., de Puttense
moordzaak, Schiedammerparkmoord)
Tot besluit
- De aard van het strafproces wordt mede bepaald door de wijze waarop binnen het
strafprocesrecht een balans wordt verwezenlijkt tussen de verschillende doelen en
spanningen (tussen criminaliteitsbestrijding en rechtsbescherming).
- Maar ook: door de traditie/cultuur en het procesmodel van waaruit het zich heeft
ontwikkeld.
- Er is een duidelijke relatie tussen positie/rol van procesdeelnemers en visie op de
aard van de strafrechtspleging
Werkgroep
Sfeercumulatie en sfeerovergang
- Sfeercumulatie: wanneer er naast een controlebelang ook een opsporingsbelang
ontstaat. Bijvoorbeeld dat er tijdens een controle een onregelmatigheid wordt
geconstateerd en dat deze onregelmatigheid inhoudt dat er een strafbaar feit is
gepleegd. Beide sferen lopen in elkaar over. Controlebevoegdheid
(bestuursrechtelijke bevoegdheid die mag worden ingezet voor controle) wordt
gebruikt voor opsporing. Is al sprake van vermoeden van specifiek strafbaar feit.
Opsporing en controle lopen samen dus je weet dat je opsporing inzet dus hierbij
moeten de rechten van de verdachte worden gewaarborgd. Voorwaarden:
1. Bevoegdheid controle + opsporing
2. Detournement de pouvoir
3. Waarborgen verdachte in acht nemen HR dynamische verkeerscontrole
HR-opsporing vs. Controle ro. 3.5.1
HR-dynamische verkeerscontrole
r.o. 3.4 detournement de pouvoir
r.o. 3.7 wijzen van selecteren
- Sfeerovergang: nog geen sprake van vermoeden van strafbaar feit HR
Geweerarrest
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isabelbrouwers37. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50064 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now