Dit is een samenvatting over het vermogensrecht. Ik heb de tentamenstof samengevat die ik nodig heb voor mijn eerste tentamen in het tweede blok. Ik zorg altijd dat mijn samenvattingen zijn te overzien en niet rommelig worden. Zo heb ik begrippen schijn gedrukt, belangrijke woorden en hoofdlijnen g...
Hoofdstuk 16 Nietige en vernietigbare overeenkomsten
Paragraaf 1 Inleiding
Nietige overeenkomst = wanneer de overeenkomst van begin af aan ongeldig is en daarmee
krachteloos is.
Vernietigbare overeenkomst = een volkomen geldige overeenkomst, zij het daaraan een
bijzonderheid kleeft. Die bijzonderheid is dat de overeenkomst kan worden vernietigd. Dat wil
zeggen dat de overeenkomst haat geldigheid verliest.
De wet bepaalt wanner er sprake is van nietigheid of van vernietigbaarheid.
De wetgever kiest voor nietigheid wanneer hij de beoogde rechtsgevolgen in het geheel
ongewenst acht.
De wetgever kiest voor vernietigbaarheid wanneer hij 1 van de bij de overeenkomst
betrokken partijen een bijzondere bescherming wil geven.
Vier bronnen van nietigheid en vernietigbaarheid van overeenkomsten te onderscheiden:
1. De wijze van totstandkoming
2. De persoon van de contractant
3. De vorm
4. De inhoud
16.2 Wilsgebreken
16.2.1 Inleiding
Wilsontbreken = komt geen overeenkomst tot stand.
Wilsgebrek = komt een overeenkomst tot stand, maar onder invloed van omstandigheden
waarin de wil op gebrekkige wijze is gevormd. Zo’n overeenkomst is vernietigbaar.
Het BW kent 4 wilsgebreken:
1. Dwaling
2. Bedreiging
3. Bedrog
4. Misbruik van omstandigheden
16.2.2 Dwaling
Dwaling = het ontbreken van een juiste voorstelling van zaken (art. 6:228 BW).
Een geslaagd beroep op dwaling vereist allereerst een causaal verband tussen de onjuiste
voorstelling en het sluiten van een overeenkomst.
De wetgever heeft dwaling beperkt tot de drie in art. 6:228 lid 1 BW omschreven gevallen:
1. De dwaling is te wijten aan een inlichting van de wederpartij.
2. De wederpartij had in verband met wat zij omtrent de dwaling wist of behoorde te
weten, de dwalende behoren in te lichten.
3. Beide partijen hebben gelijkelijk gedwaald.
Er is een risico dat de dwaling voor de rekening van de dwalende komt. Dat is het geval als
die een uitsluitend toekomstige omstandigheid betreft. Of als de aard van de overeenkomst
is verdisconteerd.
Naar de in het verkeer geldende opvattingen komen onverschoonbare dwalingen voor de
rekening van de dwalende.
Onderzoek plicht = de dwalende moet redelijkerwijs voldoende onderzoek hebben verricht
van de overeenkomst om dwaling te voorkomen.
Krachtens art. 6:228 lid 2 BW kunnen de omstandigheden van het geval een aanleiding zijn
om de dwaling voor rekening van de dwalende te laten. Een van die omstandigheden is de
eigen deskundigheid van de dwalende.
, 16.2.3 Bedreiging
In art. 3:44 lid 2 BW staat wanneer er sprake is van bedreiging.
Art. 3:44 lid 2 BW eist dat de bedreiging onrechtmatig was.
Een causaal verband voor vernietigbaarheid op de grond van bedreiging is verplicht.
De bedreiging moet zodanig zijn dat een redelijk oordelend mens kan worden beïnvloed.
16.2.4 Bedrog
Bedrog = wanneer iemand een ander ertoe beweegt een rechtshandeling aan te gaan door
hem opzettelijk een onjuiste mededeling te doen, opzettelijk iets te verzwijgen dat men
verplicht was mee te delen of door een andere kunstgreep (art. 3:44 lid 3 BW).
Een causaal verband voor vernietigbaarheid op de grond van bedrog is verplicht.
Het moet daarom aannemelijk zijn dat zonder het bedrog de bedrogene deze overeenkomst
niet zou hebben gesloten.
16.2.5 Misbruik van omstandigheden
Wanneer er sprake is van misbruik van omstandigheden staat in art. 3:44 lid 4 BW.
Uitgangspunt is dat er sprake moet zijn van ‘bijzondere omstandigheden’
Een causaal verband voor vernietigbaarheid op de grond van misbruik van omstandigheden
is verplicht.
Het moet aannemelijk zijn dat degene die zich op het wilsgebrek beroept, zonder de
bijzonder omstandigheden deze overeenkomst niet zou hebben gesloten.
De wederpartij moet hebben geweten of hebben moeten begrijpen dat de ander door
bijzondere omstandigheden werd bewogen tot het aangaan van de overeenkomst.
16.2.6 Uitoefening beroep op een wilsgebrek
Slechts degene van wie de wil gebrekkig was, kan beroep doen op het wilsgebrek.
Uit art. 3:44 lid 5 BW volgt dat wanneer een derde het wilsgebrek heeft veroorzaakt
eveneens een beroep op het wilsgebrek mogelijk is, tenzij de wederpartij geen reden had om
het bestaan van het wilsgebrek te veronderstellen.
Art. 3:49-3:51 BW kent een algemene regeling met betrekking tot een beroep op
vernietigbaarheid. In art. 3:49 BW treffen we 2 wijzen aan:
- Buitengerechtelijke verklaring
- Rechterlijke uitspraak. In beginsel bestaan er 2 manieren om een dergelijke uitspraak
te verkrijgen:
1. Zelf het initiatief nemen.
2. In rechte door de wederpartij aangesproken.
Op de grond van art. 3:52 lid 1 sub b BW verjaart de rechtsvordering tot vernietiging namelijk
drie jaren. In rechte door de wederpartij aangesproken, is nog wel een exceptief beroep op
wilsgebrek mogelijk. Dat kan te allen tijde worden gedaan.
Art. 3:53 lid 2 BW geeft de rechter de mogelijkheid om desgevraagd aan een vernietiging de
terugwerkende kracht te ontnemen indien de reeds ingetreden gevolgen van een
rechtshandeling bezwaarlijk ongedaan gemaakt kunnen worden.
16.2.7 Bevestiging
Naast vernietiging is ook bevestiging mogelijk. Ondanks het wilsgebrek kan een
overeenkomst ook voor iemand voordelig zijn. Dan kan hij in plaats van de overeenkomst
vernietigen, bevestigen.
Een onmiddellijk belanghebbende kan de tot vernietigbare bevoegde partij een redelijke
termijn stellen, waarbinnen zij zich moet uitspreken of zij de rechtshandeling bevestigd of
vernietigd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tessmulder02. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.
