Dit document is een samenvatting van heel thema 2 transport uit het boek bvj. Alle belangrijke informatie staat hierin. Succes met het leren voor je toets!
Gesloten circulatiesysteem
Bij gewervelde dieren is de bloedsomloop een gesloten circulatiesysteem:
- Hart (of meerdere harten)
- Bloed zit in bloedvaten
- Vloeistof zit in bloedvaten waar bepaalde stoffen in worden vervoerd
- Eenrichtingsverkeer
Voordeel: Voedingsstoffen/zuurstof kunnen snel en effectief over grotere afstanden worden
vervoerd.
Nadeel: Gesloten circulatiesysteem kost veel energie.
Regenwormen hebben meerdere harten die bloed rondpompen.
Enkelvoudige bloedsomloop
Bij een enkelvoudige bloedsomloop stroomt het bloed per omloop één keer door het hart.
Het bloed komt binnen in de boezem, en pompt het bloed door naar de kamer.
De kamer pompt het bloed weg van het hart.
Dubbele bloedsomloop – BiNaS 84A
Bij een dubbele bloedsomloop stroomt het bloed per omloop twee keer door het hart.
De dubbele bloedsomloop kun je opdelen in de kleine bloedsomloop en de grote
bloedsomloop.
De kleine bloedsomloop gaat zo: Hart – longen – hart
*CO2 afgeven aan de longen en O2 opnemen in het bloed. -> Longen geven CO2 weer af aan
omgeving.
De grote bloedsomloop gaat zo: Hart – organen van het lichaam – hart
*O2 naar organen brengen Co2 terug naar het hart.
De kleine bloedsomloop begint aan de rechter kant van het hart naar de longen en weer
terug. De grote bloedsomloop gaat van de linker kant van het hart via de aorta naar de
boven- of onderkant van je lichaam naar de organen en weer terug naar het hart. Per
omloop komt een bloeddruppeltje dus twee keer bij het hart voordat die weer terug is.
Sommige gewervelden hebben een bloedsomloop met een eenkamerhart. Bijvoorbeeld
amfibieën:
- Twee boezems (bloed komt binnen)
- Een kamer (bloed gaat weg)
Reptielen hebben:
- Twee kamers
, - Twee boezems
- Maar is het bovenste gedeelte van de kamers open
Open circulatiesysteem
Bij een open circulatiesysteem zijn (interne) organen omringd door hemolymfe:
- Bloed drijft rond wordt dus hemolymfe genoemd
- Circulatievloeistof die zorgt voor de uitwisseling van stoffen.
- Er zijn meerdere harten die een zetje geven aan het bloed zodat het bloed blijft
stromen.
- Insecten bewegen met hun achterlijf zodat het bloed goed blijft rondstromen.
Nadeel: Beperkt hoe groot een organisme kan worden.
Voordeel: Kost niet veel energie in onderhoud.
Embryonale bloedsomloop – BiNaS 84B
Op het moment dat de baby in de buik zit heeft de baby niks aan de longen omdat die in het
vruchtwater zit en dus niet kan ademhalen. Het zuurstof krijgt een baby vanuit de
navelstreng van de moeder. De slagaders van de moeder brengen zuurstofrijk bloed naar de
placenta, de bloedvaten van de moeder en het kind zitten gescheiden. Zuurstof en
voedingsstoffen diffunderen naar de bloedvaten van het kind. En de bloedvaten van het kind
gaan via de navelstreng naar het kind toe. De navelstreng ader brengt zuurstofrijk bloed naar
het kind en vanaf daar wordt het door het lichaam heen verspreidt.
In de longen van het kind zit nog geen lucht en dat geeft wat weerstand wat voor problemen
bij het hart zou kunnen zorgen. Daarom zijn er wat aanpassingen in de embryonale
bloedsomloop. Omdat de longen nog niet gevuld zijn met zuurstof zorgt dat voor heel veel
weerstand als het bloed richting de longen zou gaan. Daardoor zou de druk aan de
rechterkant van de kamers te groot kunnen worden. Dus de eerste aanpassing wat bij baby’s
in de buik is, is het ovale venster (Foramen Ovale). Ongeveer 28% van het gemengde
zuurstofrijk zuurstofarme bloed gaat via het Foramen Ovale rechtstreeks naar de linkerkant
waar het de aorta in kan.
Een deel gaat nog wel van de rechterkamer richting de longen maar daar is de Ductus
Arteriosis (Ductus Botalli), daar gaat ongeveer 61% richting de aorta. De overige 10 of 11 %
gaat verder richting de longen. Er moet wel nog wat bloed gaan naar de longen, want de
longen hebben ook zuurstof nodig want het is een orgaan die zich moet ontwikkelen.
Zodra een baby geboren wordt vullen de longen zich met lucht. Dat zorgt ervoor dat de
weerstand lager wordt in de longen. Daardoor kan makkelijker bloed richting de longen
vloeien. De druk wordt dan een stukje lager in de rechter boezem/kamer. Het klepje van het
ovale venster wijst richting de linkerkamer. Als er minder hard bloed richting de linkerkamer
stroomt zal het klepje minder ver open staan. De druk aan de linkerkant wordt groter,
waardoor het ovale venster dicht wordt gedrukt en het wandje dichtgroeit. Daardoor zijn de
linker- en rechterboezem met een wandje gescheiden. Na 1 of 2 dagen groeit de Ductus
Arteriosis ook dicht. Men vermoed dat dat gebeurt door de verandering van
zuurstofconcentratie, en dat die zichzelf afknijpt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lindeyvdijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.13. You're not tied to anything after your purchase.