Samenvatting Verplichte literatuur HC 1 forensische victimologie
19 views 4 purchases
Course
Forensische victimologie (23053506)
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Verplichte literatuur hoorcollege 1 forensische victimologie! Door middel van deze samenvattingen van de verplichte literatuur heb ik het vak met een 8! afgerond!
Samenvatting verplichte
literatuur HC 1
Emancipatie en juridische kaders
Groenhuijsen, Altena, Cnossen, Crijns, Schuyt & Voorde – Hervormingen
van de procespositie van slachtoffers in het strafrecht in het recente
verleden en de nabije toekomst: het nieuwe gezicht van de
slachtofferemancipatie
Slachtofferemancipatie kan in drie perioden worden onderscheiden volgens Buruma. Als eerste is er
het tijdvak van de wederopbouw (1950-1970). In deze jaren ging het in het strafproces om de schuld
of onschuld van de verdachte; wat het slachtoffer was overkomen werd niet wezenlijk van belang
geacht. De tweede periode betreft de culturele revolutie (1970-1995). Er heerst een aangescherpte
opvatting over de trias politica. De rechter buigt zich niet alleen over de schuld van de verdachte,
maar gaat ook na of de overheid zich aan de wet heeft gehouden en de rechten van allerlei
zwakkeren in de samenleving zijn gerespecteerd. Hierin past een eerste erkenning van
slachtofferrechten. De derde periode betreft de ‘risicosamenleving’ (1995-heden). De Wet-Terwee
wordt aangemerkt als een vrucht van de rechtenrevolutie die de opkomst van een meer
slachtoffergericht strafrecht markeert.
Neveneffecten: 1) de gevreesde emotionalisering van het strafproces, 2) de mogelijk ongunstige
invloed op een zorgvuldige beantwoording van de kernvragen van het strafproces, 3) de
toegenomen, maar niet-onproblematische betekenis van de behandeling van de vordering tot
schadevergoeding door de benadeelde partij.
Het positieve resultaat van slachtofferrechten is evident. Slachtoffers vormen in de
strafrechtsbedeling al lang niet meer een ‘quantité négligable’. Zij zijn geëmancipeerd. Er zijn echter
ook verbonden risico’s. Als eerste daarvan is al benoemd de soms doorgeschoten ambitie om vrijwel
alles te omarmen wat wordt gepresenteerd als een maatregel in het belang van slachtoffers. Er is ook
een tweede tegenkant is de toenemende juridisering van de positie van slachtoffers en dan vooral de
civielrechtelijke beschouwingswijze daarvan. Ook is er een sterkere fixatie op geld, op financiële
genoegdoening.
De gemiddelde hoogte van vorderingen van benadeelde partijen is in de afgelopen jaren
toegenomen.
Conclusie
Tussen 1985 en 2010 werd voorzicht, weloverwogen een begin gemaakt met hervormingen op
slachtofferbelangen. Vanaf 2010 werden steeds meer rechten aan slachtoffers toegekend. Een royaal
deel werd als positief beoordeeld. Maar anderzijds is het onderwerp gedurende het afgelopen
decennium gepolitiseerd. Dit heeft geleid tot soms overdreven slachtofferrechten, die het risico met
zich brengen dat autoriteiten binnen het strafrechtelijk systeem met victim fatigue te kampen
krijgen.
, Hebly & Lindenberg – Compensatie van misdrijfschade
1) Civielrechtelijke route
Aanspraak op schadevergoeding krachtens civiel recht
De ratio van civielrechtelijke schuldaansprakelijkheid oogt betrekkelijk eenvoudig: wie fout handelt,
dient de daardoor aan een ander toegebrachte schade goed te maken. Met het plegen van een
strafbaar feit zal doorgaans tevens een civielrechtelijke onrechtmatige daad zijn gepleegd jegens het
slachtoffer: een overtreding van een bepaling uit het Wetboek van Strafrecht (Sr) is dan niet alleen
wederrechtelijk, maar ook onrechtmatig jegens degene die als gevolg daarvan schade lijdt. De
benadeelde moet zo veel mogelijk doch ten minste financieel worden teruggebracht in de positie
waarin deze zou hebben verkeerd indien de aansprakelijkheid scheppende gebeurtenis niet zou
hebben plaatsgevonden.
Vermogensnadelen, zoals kosten in verband met herstel en gederfde inkomsten, komen in beginsel
steeds voor vergoeding in aanmerking. Ander nadeel (immateriële schade) dient slechts in bij wet
bepaalde gevallen te worden vergoed, waarvan in het kader van de schade door strafbare feiten de
belangrijkste categorie worden gevormd door persoonsaantastingen in de vorm van toebrenging van
fysiek en/of geestelijk letsel. Daarnaast bestaat sinds 2019 aanspraak op vergoeding van
affectieschade: naasten van slachtoffers met ernstig en blijvend letsel en nabestaanden van
slachtoffers die als gevolg van de aansprakelijkheid scheppende gebeurtenis komen te overlijden
hebben aanspraak op schadevergoeding ter zake van hun immateriële schade ter grootte van de bij
wettelijk besluit vastgestelde bedragen.
In beginsel oordeelt de burgerlijke rechter over vorderingen tot schadevergoeding op grond van
onrechtmatige daad.
Aansprakelijkheidsverzekering
Aansprakelijkheidsrisico’s worden door potentieel aansprakelijke partijen dikwijls gedekt door middel
van aansprakelijkheidsverzekeringen (third party-verzekeringen). Een aansprakelijkheidsverzekering
heeft in de eerste plaats tot doel het vermogen van. De aansprakelijke te beschermen, maar strekt er
in feite ook toe benadeelden te beschermen tegen ‘lege handen’ wanneer hun aanspraak door
financieel onvermogen van de aansprakelijke niet kan worden geëffectueerd. Er is wel sprake van
een opzetclausule, die opzettelijk toegebrachte schade uitsluit van dekking.
Het Waarborgfonds Motorverkeer kan een rol spelen voor zover het gaat om verkeersdelicten
waarbij een motorvoertuig is betrokken en waarbij slachtoffers niet terecht kunnen bij een
aansprakelijkheidsverzekeraar, bijvoorbeeld wanneer de veroorzaker is doorgereden of niet is
verzekerd. Het Waarborgfonds Motorverkeer is een op de Wet aansprakelijkheidsverzekering
motorrijtuigen (WAM) gebaseerd vangnet voor benadeelden in het verkeer, dat wordt gefinancieerd
uit jaarlijks vastgestelde bijdragen van Nederlandse motorrijtuigenverzekeraars.
Hoewel vanuit dogmatisch-juridisch perspectief de civiele procedure de meest voor de hand liggende
route is voor schadeverhaal na een strafbaar feit, leert empirisch-juridisch onderzoek dat die route
door natuurlijke personen nauwelijks wordt bewandeld.
Knelpunten omtrent de civielrechtelijke procedure zijn onder andere de hoge kosten en de lange
duur van een procedure. Daarnaast wordt erop gewezen dat een deel van de slachtoffers een
ontoereikend besef heeft van de eigen rechtspositie en niet terechtkomt bij deskundige
rechtsbijstand. Volgens de professionals kan ook de emotionele belasting van een civiele procedure,
waaronder de confrontatie met de dader op de zitting en de angst voor represailles (te) groot zijn.
Ook staat vast dat een toewijzend vonnis voor het slachtoffer niet betekent dat de vergoeding
uiteindelijk daadwerkelijk zal worden betaald.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Claudia9. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.95. You're not tied to anything after your purchase.
