Summary
Samenvatting Filosofie (compleet)
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting van filosofie. Zelf gemaakt op basis van de cursus, ppt's en hoorcolleges. Ik had een 16/20 na het leren van deze samenvatting.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
zahraverleye
Content preview
FilosofieHOOFDSTUK 1: DE OORSPRONG VAN DE FILOSOFIE
Ken jezelf – Thales van Milete
De wereld is een getal – Pythagoras
Zijn en kennen zijn hetzelfde – Parmenides
Alles vloeit – Herakleitos
Filosofie begint met verwondering – Plato
OORSPRONG
Etymologie: “Filein” (houden van) en “Sophia” (Griekse Godin van wijsheid)
Twee visies
1 “Filosofie is zo oud als de mens(heid) zelf”
• Iedereen stelt diepzinnige vragen (vb. moeder waarom leven wij?)
• Filosofie begint met verwondering (Plato): vragen stellen of dingen in vraag stellen
vanuit de onwetendheid (het niet weten)
2 “Filosofie is ontstaan in een bepaalde periode en binnen een bepaalde regio (cultuur)”
• Westerse filosofie: ontstond in de zesde eeuw v.C. rond de Egeïsche zee
ð Het ontstaan wordt gekenmerkt door overgang Mythos è Logos
• Zelfde tijdsperiode ontstaan Oosterse filosofie
VAN MYTHOS (GODEN) NAAR LOGOS (ABSTRACT)
• Groter belang van (zintuigelijke) observatie en argumentatie
• Men verklaart de natuur vanuit de natuur en niet meer vanuit mythische
verklaringsmodellen
• Verklaring: de overgang ging samen met de verstedelijking en daardoor kwam er een
botsing van modellen tussen verschillende culturen
Mythos in het Westen • Ilyas en Odysseus (Homerus): terugkeer naar huis als
(mythen, goden, metafoor voor de weg terug naar jezelf tegen alle
bovennatuurlijke fenomenen, verleiding van het leven in
bevatten meer wijsheden) • De Zondeval (Oude Testament): het gevolg van kennis
en oordelen (Adam en Eva aten van de boom), lijden
is ons lot want je wilt dat de dingen anders zijn dan ze
zijn
Logos in het Oosten • Filosofische benadering, nieuwe kijk op de
(nieuwe manier van denken, werkelijkheid
logisch denken) • India: Boeddha, Upanishaden, Mahavira (4 edele
waarheden)
• China: Confucius en Taoïsme (yin en yang)
1
,Filosofie
OMSCHRIJVING EN INDELING VAN DE FILOSOFIE
FILOSOFIE BEVINDT ZICH TUSSEN RELIGIE EN WETENSCHAP
Zie overgang Mythos è Logos
Cfr. omschrijving van Italiaanse filosoof de Crescenzo [p. 25]:
• Wetenschap is uit de filosofie bestaan (les 8) en bestudeert op systematische wijze de
‘objectieve’ verschijnselen/fenomenen in de natuur
- Domein: de materiële (waarneembare?) werkelijkheid
- Natuurfilosofie werd fysica (1543: Copernicus en Vesalius), later ook andere
natuurwetenschappen en sociologie/psychologie
- Ratio (rede) en empirie (zintuiglijke waarneming)
• Religie zoekt naar iets absoluuts en biedt troost en zingeving
- Domein: zingeving, waarden, bewustzijn
- “Voorbij” zintuigen en verstand
SOORTEN FILOSOFISCHE VRAGEN
Vragen van Immanuel Kant Vragen van Ferry
1. Wat kan ik weten? (denken) 1. Kennis: werkelijkheid
2. Wat moet ik doen? (handelen) 2. Ethiek: rechtvaardigheid
3. Wat mag ik hopen? (verwachtingen) 3. Wijsheid: zoeken naar heil of geluk
u Wat is de mens?
• Kennis: gaat over objectieve feiten of objectiveerbare bergippen en richt zich op het
weten hoe die objecten verschijnen en hoe ze op elkaar inwerken
• Wijsheid: de manier waarop we in het leven staan en hoe we erin slagen met
wisselvalligheden van het leven
2
, Filosofie
HET HUIS VAN DE FILOSOFIE
Huis van de filosofie
WERELD BOVENWERELD MENS
Kosmologie: Metafysica: Antropologie:
Ontologie: het zijn
Werking en oorsprong van de Achterliggende principes, Vragen over aard, status en
kosmos, natuur(krachten) betekenis/aard achter plaats van de mens
à Fysica, astronomie, fenomenen à Wie ben ik? Wat drijft mij?
scheikunde, biologie, etc. à Bv. God: theologie à Sociologie, psychologie,
agogiek, culturele antropologie
WAARHEID GOEDHEID SCHOONHEID
het Ware: het Goede: het Schone:
• Epistemologie/kennisleer: • Ethiek: onderzoekt het • Esthetica: wat is schoonheid
vragen over waarheid en goede (en slechte) en kunst?
Waarden: het behoren
kennis • Sociale en politieke filosofie: • Afgeleide deelgebieden:
• Logica: wat is geldig hoe dient een kunst- en cultuurfilosofie
redeneren? (rechtvaardige)
• Wetenschapsfilosofie: samenleving georganiseerd
bestudeert grondslagen van te worden?
kennis en afzonderlijke • Rechtsfilosofie: aard en
wetenschappen oorsprong van recht en
• Taalfilosofie: bestudeert haar verhouding tot ethiek
ontstaan, ontwikkeling,
betekenis en functie van
taal
3
, Filosofie
DE PRÉ-SOCRATISCHE FILOSOFIE: VOORSOCRATISCHE NATUURFILOSOFEN
• Voor mythos è logos
• 6de – 5de eeuw v.C.
• Rond Egeïsche Zee (o.a. Milete)
• Vraag naar de aard van de kosmos (kosmologie): wat is het oerbeginsel (archè)?, welke
kosmische krachten spelen in het proces van verandering (kosmogonie)
THALES VAN MILETE
‘Eerste’ filosoof (volgens Plato de verstrooide filosoof):
• Reductionisme of het herleiden van complexe werkelijkheid tot één beginsel
• Archè van alles is water
• Stelling van Thales: A/B = D/C
• ‘Ken jezelf’ als fundamentele filosofische taak
ANAXIMANDER VAN MILETE
• Leerling/opvolger van Thales
• Archè: het apeiron (het onbepaalde of onbeperkte)
• Eerste overgeleverde poging tot een kosmogonie: verklaring voor ontstaan van de
wereld als een scheiding en inwerking van tegengestelde elementen (rechtvaardigheid
en onrechtvaardigheid) op elkaar
PYTHAGORAS (EN DE VERBORGEN ORDE)
• Term philosophos: “ik blijf zoeken en nadenken, tot ik de werkelijkheid begrijp”
• Werkelijkheid kan uitgedrukt worden in getallen en hun onderlinge verhoudingen
• Stelling van Pythagoras: a²+ b² = c²
• Harmonie der sferen (muziek)
• Idee van reïncarnatie van de ziel
PARMENIDES EN HERAKLEITOS
• Tijdsgenoten die vaak tegenover elkaar werden gezet maar toch van hetzelfde inzicht
• Spreken van “slechts 1 realiteit”
• Basis voor de theorie van Plato: het zijn en het worden in één systeem
Paremindes • Filosoof van het Zijn (ontologie)
• Beroemdste uitspraak: “Alles (het Zijn) is één en overgankelijk en aan
zichzelf gelijk”
ð Al het tijdelijke verschijnt en verdwijnt in het eeuwige zijn
ð Al het veranderlijke stamt uit het onveranderlijke zijn, dat aan
zichzelf gelijk is
Herakleitos • Filosoof van de voortdurende wording of verandering
• Vertrekt niet vanuit het onveranderlijke Zijn maar vanuit de
verandering zelf
• Kreeg bijnaam “de Duistere” omwille van diepe uitspraken
ð Alles voelt (pantha rei)
ð Je kan nooit tweemaal in dezelfde rivier stappen
ð Oorlog is de vader van alles
• Logos: steeds veranderde werkelijkheid
• Rivier, vuur en oorlog als metaforen voor verandering
• Vergelijking met taoïsme (yin-yang): logos als strijd tussen
veranderingen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zahraverleye. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52928 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now