Summary
Sociotherapie samenvatting
- Course
- Institution
- Book
Alles wat je moet kennen voor het tentamen. Alle hoofdstukken in de studiehandleiding worden behandeld
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
myrthevanschijndel
Reviews received
Content preview
Samenvatting SociotherapieHoofdstuk 1:
Milieutherapie
Vóór de twintigste eeuw was psychiatrische behandeling losgekoppeld van de sociale omgeving binnen
klinieken. Rond de jaren '30 werd duidelijk dat patiënten vastliepen door een gebrek aan uitdaging, routine en
sociale interactie. Dit inzicht leidde tot milieutherapie, waarbij het therapeutische milieu en groepssamenleving
cruciaal waren voor persoonlijke ontwikkeling.
In de jaren '50 ontstond actieve aanpassingstherapie, gericht op heropvoeding en persoonlijkheidsontwikkeling
van patiënten. Hendrik van der Drift benadrukte de ontwikkeling van de patiënt en legde de nadruk op
zelfverwerkelijking, wat leidde tot actieve therapieën en diverse activiteiten.
Carp en Jongerius beschreven sociotherapie, waarbij diverse vormen van therapie en het betrekken van de
patiënt in groepsactiviteiten centraal stonden. In de jaren '80 nam de rol van sociotherapeuten toe in
psychiatrische ziekenhuizen, wat zorgde voor meer sociale controle en activiteiten binnen de leefgroep.
Ondanks enige kritiek bleef de onduidelijkheid over de rol van sociotherapie bestaan, wat de aanleiding was
voor verdere discussie en onderzoek.
Definitie en beroepsprofiel
Als sociotherapeut begeleid je groepen mensen met allerlei problemen. Je werkt in het heden met een
cliëntengroep, waarbij individuele cliënten een deel van die groep zijn. Je confronteert cliënten met schadelijk
gedrag en helpt ze bij het aannemen van positief gedrag, zodat ze beter met zichzelf en anderen kunnen
omgaan. Het werkgebied van de sociotherapeut omvat het leefmilieu van de cliënt, zoals hun huis,
therapieruimtes, en het leven in een therapiegroep. Hier krijgen cliënten de kans om elkaar te ondersteunen, te
confronteren en van elkaar te leren. Dit leefmilieu is zowel de fysieke omgeving als de interactie tussen
cliënten, personeel en familie.
De rol van de sociotherapeut is door de jaren heen veranderd. Naast werken in een klinische setting, is er nu
meer aandacht voor de thuissituatie van de cliënt. Sommige methoden omvatten zelfs zorg buiten de instelling.
Het doel? Dat de cliënt het geleerde in de praktijk kan toepassen, nu en na de behandeling.
Er zijn verschillende definities van het beroep, waardoor het soms verwarrend kan zijn. Maar in essentie draait
het om het begeleiden van groepen en individuen in hun leefomgeving.
Het Beroepsprofiel voor Sociotherapeuten biedt een aantal principes: een holistische mensvisie, erkenning van
menselijke autonomie en wederzijdse beïnvloeding, en het creëren van een therapeutisch milieu waarin cliënten
kunnen leren en zich ontwikkelen. De sociotherapeut heeft hier een belangrijke rol in, onder meer door deze
omstandigheden te bewaken. De Beroepscode voor Sociotherapeuten beschrijft de gewenste houding en het
handelen van een sociotherapeut. Deze code beschermt zowel de cliënt als de sociotherapeut zelf.
Hoofdstuk 2:
Het werk van een sociotherapeut is veelzijdig en uitdagend, maar kan ook verwarrend zijn door de brede
inzetbaarheid. Het concept van een therapeutisch milieu ontstond na de Tweede Wereldoorlog en richt zich op
het creëren van een omgeving waar patiënten als groep betrokken zijn bij gesprekken en taken, wat bijdraagt
aan hun zelfbeeld en verbondenheid met de realiteit.
De sociotherapeut speelt een belangrijke rol in het vormgeven en bewaken van deze omgevingselementen. Dit
omvat het opknappen van ruimtes, waarbij zij inzicht hebben in hoe de groep zich verhoudt tot de leefruimte
en welke keuzes hierin het meest handig zijn. Verschillende zorgomgevingen, zoals herstelgerichte settings,
gebruiken een therapeutisch milieu om de deelname van cliënten aan activiteiten te vergroten en hun sociale
netwerk op te bouwen.
Milieugerichte rehabilitatie streeft naar normalisatie van de omgeving om de participatie van cliënten te
vergroten. Bijvoorbeeld, cliënten leven in een normaal huis in een woonwijk en bouwen daar hun sociale
netwerk op. Elk therapeutisch milieu kan verschillen afhankelijk van de zorgomgeving en doelgroep, met
variatie in openheid, transparantie, communicatie en samenwerking.
Milieutherapeutische uitgangspunten
Milieutherapeutische benaderingen omvatten drie hoofdmodellen:
1. Supportief model: biedt structuur en steun aan cliënten, minimaliseert druk, en streeft naar
stabiliteit in de individuele situatie, vaak op crisisafdelingen of in deeltijdbehandelingen.
2. Reconstructief model: richt zich op het heropbouwen na confrontatie met gedragspatronen, legt de
nadruk op vroege ervaringen en correctieve ervaringen binnen een groep, meestal in
psychotherapeutische behandelingen.
3. Sociaaltherapeutisch model: gericht op sociaal leren, stimuleert interactie en rollenspel om
persoonlijke groei te bevorderen, vaak te vinden in settings zoals tbs-klinieken of groepstrainingen
voor verslavingen en asielzoekers.
Veel behandelsettings combineren elementen van meerdere modellen, zoals een reconstructief milieu
met ondersteunende elementen om cliënten te helpen omgaan met ontregeling en druk op
verschillende niveaus.
, Interventiestrategieën
Binnen het therapeutisch milieu worden drie interventiestrategieën onderscheiden:
1. Eerstegraadsstrategie: zorgt voor de leefomgeving van cliënten, zoals inrichting, budget voor
activiteiten, en dagelijkse planning. Dit omvat ook het creëren van een prettige werkomgeving voor
het team.
2. Tweedegraadsstrategie: richt zich op groepstherapieën en begeleiding in verschillende settings.
Bijvoorbeeld, het begeleiden van therapiegroepen waar cliënten hun uitdagingen kunnen bespreken.
3. Derdegraadsstrategie: persoonlijke begeleiding van cliënten. Dit omvat individuele gesprekken waar
praktische doelen, zoals zelfstandig wonen, worden besproken en in groepssituaties geïmplementeerd.
Als sociotherapeut ben je sterk aanwezig in het therapeutisch milieu, toegankelijk voor cliënten en vaak
betrokken bij direct cliëntgerichte taken. Naast groepsgerichte sessies werk je ook in ongestructureerde tijden,
waarin cliënten zelf verantwoordelijkheid moeten nemen. Dit kan uitdagend zijn voor cliënten, die in deze tijd
moeten leren hun eigen activiteiten in te delen en sociale vaardigheden te oefenen.
In deze ongestructureerde tijd is het jouw taak als sociotherapeut om cliënten te begeleiden, contact te maken
en in te grijpen wanneer nodig. Je helpt hen sociale vaardigheden te ontwikkelen, positieve ervaringen op te
doen en biedt ondersteuning bij het herzien van negatieve denkpatronen. Je bent ook betrokken bij
groepsdynamische processen en kunt verschillende therapiegroepsfasen herkennen en begeleiden.
Als cognitief-gedragstherapeutisch werker biedt je therapieën waarin je cliënten helpt om negatieve
denkpatronen te onderzoeken en zo nodig aan te passen, terwijl gedragstherapie focust op hoe gedrag het
gevoel beïnvloedt. Deze vormen van therapie kunnen zowel individueel als in groepen worden toegepast.
Hoofdstuk 4:
Ten tijde van het ontstaan van zogenoemde psychiatrische zorgberoepen waardeerde men eigenschappen als
opofferingsgezindheid, doorzettingsvermogen, inlevingsvermogen, geduld en een sociale, positieve instelling.
Tegenwoordig moet een zorgprofessional een breed scala aan competenties bezitten en aandacht besteden aan
persoonlijke ontwikkeling. Als hulpverlener is het cruciaal om bewust te zijn van jezelf: wie je bent, je
motieven, kwaliteiten en valkuilen. Je eigen persoon is eigenlijk je belangrijkste instrument.
Naast het inzetten van jezelf als instrument, zijn er diverse competenties nodig voor het vak van sociotherapie.
Het vak is complex vanwege de diversiteit van de doelgroepen waarmee je te maken krijgt. Er bestaat geen
eenduidige aanpak; er zijn verschillende manieren om op situaties te reageren, geen 'juiste' handelswijze of
enkele oplossing. Dat maakt het vak zowel ingewikkeld als eenvoudig: veel zaken kunnen worden opgelost met
gezond verstand.
Het is van essentieel belang om je eigen beroepshouding te ontwikkelen en daarvoor de nodige tijd te nemen.
Wees authentiek binnen de grenzen van professionaliteit. Het is goed voor cliënten om te weten waar ze aan
toe zijn in contact met therapeuten, maar dat betekent niet dat elke therapeut hetzelfde moet zijn.
Voor een optimaal gebruik van jezelf als sociotherapeut is zelfbewustzijn van jou als instrument van cruciaal
belang. Het is nodig om te begrijpen hoe je functioneert en welke omstandigheden je beïnvloeden. Zelfreflectie
is hierbij een waardevol middel.
De dynamiek tussen overdracht en tegenoverdracht speelt een grote rol in de therapeutische relatie. Het is
essentieel om bewust te zijn van de gevoelens en gedachten die cliënten bij je oproepen en om te voorkomen
dat deze persoonlijk worden opgevat. Te veel meegaan in deze dynamiek kan het vermogen om neutraal te
blijven beïnvloeden en de kwaliteit van het contact aantasten.
Zelfreflectie is een voortdurend proces waarbij je je handelingen, beslissingen en gedachten analyseert om
optimaal als instrument te functioneren. Het doel is niet om te beoordelen of je goed bent geweest, maar om
zelfkennis te vergroten en beter te begrijpen hoe je functioneert in het leven en in je werk.
Competenties
Nieuwe professionals groeien niet van de ene op de andere dag uit tot ervaren vakmensen. Meestal gaat daar
een langdurig proces van werken met mensen aan vooraf. Dit vormt geen probleem als je deel uitmaakt van
een team dat je goed ondersteunt en begeleidt, vooral in de beginfase van je contacten met cliënten. Iedereen
begint immers onervaren en leert gaandeweg van fouten en gênante momenten.
Naast de steun van collega's is het cruciaal dat je jezelf toestaat om te blijven leren, vooral aan het begin van
je loopbaan als zorgprofessional. Je opleiding legt een basis waarop je gedurende je werkzame leven zult
voortbouwen. Het leiden van gespreksgroepen met studiegenoten verschilt aanzienlijk van het leiden van
groepen met 'echte' cliënten. Een rollenspel met een medestudent is minder beladen dan een persoonlijk
gesprek waarin een cliënt aangeeft niet meer te willen leven. Het begeleiden van kinderen op een dagopvang is
een andere ervaring dan het leiden van een groep in de kinderpsychiatrie.
Luisteren
Luisteren is cruciaal in therapie. Het gaat niet alleen om wat er gezegd wordt, maar ook om de non-verbale
signalen. Het is belangrijk om te zien of de verbale en non-verbale communicatie overeenkomen. Als je moeite
hebt met luisteren, kan het helpen om eerst te onderzoeken of er iets in jou speelt of dat het aan de cliënt ligt.
Luisteren versterkt de band, brengt problemen aan het licht en onthult verborgen agenda's. Het helpt de cliënt
zich begrepen te voelen en biedt handvatten voor therapie.
Gebruik naast de SOFTEN-methode ook de LSD-formule: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. Door dit toe
te passen, stimuleer je de cliënt om dieper na te denken en meer te delen over wat voor hen belangrijk is op
dat moment. Tussentijds samenvatten helpt om te controleren of jullie nog steeds op dezelfde golflengte zitten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller myrthevanschijndel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now