Voeding
Inhoudsopgave
HC 1: Lichaamssamenstelling en nutriëntenbehoefte ............................................................................................ 2
HC 2: Vitaminen en mineralen ................................................................................................................................ 4
E-module: Koolhydraten I ..................................................................................................................................... 10
E-module: Eiwitten ................................................................................................................................................ 13
E-module: Vetten .................................................................................................................................................. 16
E-module: Weende analyse .................................................................................................................................. 18
E-module: Koolhydraten II .................................................................................................................................... 19
HC 3: Vertering voedermiddelen, bouw/functie MDK I ........................................................................................ 20
HC 4: Vertering voedermiddelen, bouw/functie MDK II ....................................................................................... 27
HC 5: Voerevaluatie – Energie............................................................................................................................... 32
1
Danique Schram – DGK Voeding 2023
,HC 1: Lichaamssamenstelling en nutriëntenbehoefte
De samenstelling van water, vetten, eiwit en mineralen in je lichaam varieert met het dieet, maar ook met de
leeftijd.
Neonaten hebben een hoger percentage aan water in het lichaam.
De hoeveelheid water en eiwit worden in verschillende diersoorten constant gehouden en zijn voor de
verschillende diersoorten bijna dezelfde percentages.
▪ Eiwit:
o Aminozuren
▪ Lichaamseiwit
▪ Glucose
▪ ATP
▪ Vet:
oVetzuren
▪ Celmembranen
▪ ATP
▪ Lichaamsvet
▪ Koolhydraten:
o Glucose en vluchtige vetzuren
▪ ATP
▪ Lichaamsvet
▪ Glycogeen
Nutriënten voor onderhoud
▪ Constant lichaamsgewicht
▪ Constante lichaamssamenstelling
Retentie
Wanneer een dier nog groeit is het belangrijk dat het dier zich in een positieve nutriëntenbalans bevindt. Een
deel van de nutriënten blijft achter in het lichaam waardoor het dier kan groeien.
Een volwassen dier heeft een nutriëntenbalans van nul, dus de nutriëntenopname is gelijk aan de
nutriëntenafname.
Onvermijdelijke endogene fecale verliezen:
Dit is een deel van de totale fecale excretie
▪ Epitheelcellen van het MD-kanaal
▪ Mucus
▪ Enzymen
Onvermijdelijke endogene urinaire verliezen:
Dit is een deel van de totale urinaire excretie
▪ Tubulaire reabsorptie < 100%
▪ Eiwitverlies (ureum), want de efficiëntie van eiwitomzettingen is < 100%
Theoretisch zijn er ook verliezen via de huid. Dit zijn maar hele kleine beetjes, dus worden ze vaak
verwaarloosd.
Volwassen dieren die melk produceren hebben ook een nutriëntenbalans van nul, omdat er meer nutriënten
worden opgenomen en ook meer worden afgegeven.
Drachtige dieren hebben een positieve nutriëntenbalans, omdat er nutriënten naar de nakomeling toegaan.
2
Danique Schram – DGK Voeding 2023
,Je kunt ook pathologisch een positieve nutriëntenbalans hebben (bv. een koperintoxicatie).
Negatieve nutriëntenbalans
▪ Te lage voedselinname
▪ Nutriënten absorptie is te laag
o Aanwezigheid van inhibitory factors
o Nutriënten content in het dieet is te laag
Nutriëntenbalans
1) Inname = excretie (feces, urine, melk, etc.)
Nutriëntenbalans = 0
(volwassen, niet-drachtig dier)
2) Inname < excretie
Nutriëntenbalans = negatieve mobilisatie
(Deficiënt aanbod)
3) Inname > excretie
Nutriëntenbalans = positieve retentie
Groei, zwangerschap, overbelasting
Schijnabsorptie, vanwege de endogene verliezen.
Nutriëntenopname – nutriëntenafgifte
Dit is hoger dan de werkelijke absorptie. Dit komt omdat hier de endogene fecale verliezen bijzitten, want deze
vormden een deel van de totale fecale excretie.
𝑛𝑢𝑡𝑟𝑖ë𝑛𝑡𝑒𝑛 𝑖𝑛𝑛𝑎𝑚𝑒 − 𝑓𝑒𝑐𝑎𝑙𝑒 𝑒𝑥𝑐𝑟𝑒𝑡𝑖𝑒
𝑆𝑐ℎ𝑖𝑗𝑛𝑎𝑏𝑠𝑜𝑟𝑝𝑡𝑖𝑒 = × 100%
𝑛𝑢𝑡𝑟𝑖ë𝑛𝑡𝑒𝑛 𝑖𝑛𝑛𝑎𝑚𝑒
Werkelijke absorptie; dit is de schijnabsorptie min de endogene fecale verliezen
𝑛𝑢𝑡𝑟𝑖ë𝑛𝑡𝑒𝑛 𝑖𝑛𝑛𝑎𝑚𝑒 − 𝑓𝑒𝑐𝑎𝑙𝑒 𝑒𝑥𝑐𝑟𝑒𝑡𝑖𝑒 − 𝑒𝑛𝑑𝑜𝑔𝑒𝑛𝑒 𝑓𝑒𝑐𝑎𝑙𝑒 𝑣𝑒𝑟𝑙𝑖𝑒𝑠
𝑊𝑒𝑟𝑘𝑒𝑙𝑖𝑗𝑘𝑒 𝑎𝑏𝑠𝑜𝑟𝑝𝑡𝑖𝑒 = × 100%
𝑛𝑢𝑡𝑟𝑖ë𝑛𝑡𝑒𝑛 𝑖𝑛𝑛𝑎𝑚𝑒
Essentiële nutriënten
Deze kun je niet zelf maken, maar zijn wel nodig voor de gezondheid en productie van het dier. Ze moeten dus
uit het dieet te verkrijgen zijn.
Essentiële vetzuren:
▪ Deel van de celmembranen
▪ Precursors van eicosanoïden
o Prostaglandinen, leukotriënen, thromboxanen
Een juiste verhouding tussen n-6 en n-3 vetzuren zuren zijn nodig om adequaat te kunnen reageren op
bijvoorbeeld ontstekingen.
3
Danique Schram – DGK Voeding 2023
, Een voorbeeld van de novo synthese van een vetzuur:
Elongase; verlengt de koolstofketen met 2 C-atomen.
Desaturase; voegt een dubbele binding toe.
HC 2: Vitaminen en mineralen
Vitaminen zijn vaak een belangrijk deel van een co-enzym.
Voorbeelden van verschillende vitaminen:
Als deze omzetting niet kan plaatsvinden, omdat het co-enzym mist of niet volledig is, dan krijg je uiteindelijk
een accumulatie van lactaat. De Krebscyclus kan niet zijn werk doen, dus wordt er minder ATP geproduceerd.
Herkauwers kunnen deze vitamine heel goed zelf maken in de pens door microbiota.
Vitamine B1 is water oplosbaar, dus wordt niet opgeslagen en zijn er dus al snel problemen te zien.
Verschijnselen van vitamine B1 tekort:
▪ Zwakke spieren, gevoelloosheid in armen en benen
▪ Een ernstig gebrek aan vitamine B1 heet beriberi
▪ Bij kippen zien we ‘sterrenkijkers’. De kop van de kippen ligt helemaal achterover alsof ze naar de
sterren kijken.
4
Danique Schram – DGK Voeding 2023
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daniqueschram. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.72. You're not tied to anything after your purchase.