Regionaliseren, een van de belangrijkste activiteiten van 'wat geografen doen', is het ordenen van objecten in ruimtelijke klassen. Het etiket waarvan deze klassen worden voorzien is de 'regio'. Tijdens dit college worden 2 methoden van regionaliseren genoemd en verder uitgewerkt.
Regio’s en regionaliseren (college 1)
Regionaliseren, een van de belangrijkste activiteiten van 'wat geografen doen', is het ordenen
van objecten in ruimtelijke klassen. Het etiket waarvan deze klassen worden voorzien is de
'regio'. Regio kan omschreven worden als: een min of meer aaneengesloten gebied, dat op
grond van de aard en samenhang van de bestudeerde verschijnselen objecten onderscheiden
kan worden van andere gebieden.
Dit ordenen in ruimtelijke eenheden is mogelijk en vanuit geografisch gezichtspunt belangrijk
omdat verschijnselen regionaliteit bezitten. Dat wil zeggen dat verschijnselen steeds een
beperkt verspreidingsgebied bezitten. Deze beperktheid komt naar voren enerzijds doordat
niet overal dezelfde objecten (gebergtes, kleigronden, industriële en landbouwactiviteiten)
aanwezig zijn met dezelfde eigenschappen en anderzijds doordat ze steeds een beperkte
actieradius hebben. Met 'beperkte actieradius' wordt bedoeld dat verschijnselen niet naar alle
kanten onbeperkt invloed uitoefenen of relaties onderhouden. Er zijn grenzen aan de 'uitstraling'
en de interacties van verschijnselen. Deze grenzen, die dus de invloedssfeer afpalen, kunnen te
maken hebben met toenemende afstand, natuurlijke, politieke en socio-culturele barrières,
economische preferenties, enz. Regionaliteit zou dus omschreven kunnen worden als 'de
beperkte verspreiding en/of actieradius van verschijnselen
Twee methoden om te regionaliseren
Op grond van de beide aspecten van regionaliteit, namelijk de beperking van het
spreidingsgebied van objecten en de beperking in invloedssferen kunnen twee verschillende
methoden van regionalisering onderscheiden worden.
Ten eerste de methode die het accent legt op de beperking van het spreidingsgebied van
geselecteerde objecten. Deze methode staat bekend als de formele
regionaliseringsmethode.
Ten tweede de methode die het accent legt op de beperking van de invloedssferen van
geselecteerde objecten. Deze methode heet: de functionele regionaliseringsmethode.
Formele regionaliseringsmethode
Bij de formele regionaliseringsmethode worden objecten op grond van een of meer
overeenkomstige kenmerken en op grond van hun gezamenlijk voorkomen op een bepaald deel
van het aardoppervlak bijeengebracht in een ruimtelijke klasse, die afgrensbaar is van
ruimtelijke klassen die op grond van andere kenmerken zijn samengesteld.
Enige voorbeelden kunnen dit direct verduidelijken.
Bodems kunnen op grond van de kenmerken: aard van het moedermateriaal, wijze en
tijd van afzetting en ligging in het landschap in verschillende ruimtelijke klassen worden
ondergebracht en benoemd als: zeeklei-, rivierklei-, veen-, zand- en lössgebieden
Oppervlaktevormen kunnen op grond van de beperkte spreiding van reliëfkenmerken
voeren tot de ruimtelijke klassen: hooggebergte-, middelgebergte-, heuvelland- en
laaglandregio's.
Op basis van het kenmerk dichtheid (aantal inwoners per km2) wordenten aanzien van
de ruimtelijke spreiding van de bevolking zeer dicht en zeer dun bevolkte regio’s
onderscheiden.
Als men kijkt naar gelijksoortige menselijke activiteiten, onder andere agrarische,
kunnen, op grond van overeenkomende kenmerken, deze activiteiten voeren tot een
ruimtelijjke classificatie in: akkerbouwregio's, veeteeltregio's, regio's met gemengd
bedrijf en tuinbouwgebieden
, Uit deze voorbeelden mogen we concluderen dat de regio’s die door de formele
regionaliseringsmethode tot stand komen als eigenschap hebben dat de kenmerken op grond
waarvan ze begrensd worden een zekere uniformiteit vertonen. De regio’s die aldus gevormd
worden heten dan ook uniforme regio's. Andere benamingen die voor de uniforme regio
gebruikt worden zijn: homogene regio en zonale regio’s
De uniforme en homogene regio verschillen van elkaar op basis van complexiteit. Een
homogene regio is complex van samenstelling en minder gedetailleerd, bijvoorbeeld 'agrarische
regio', terwijl de uniforme regio in dit geval minder complex is samengesteld en meer
gedetailleerd, bijvoorbeeld 'graanregio voor zomertarwe'.
De zonale regio ziet men als samengesteld uit meerdere homogene regio's, bijvoorbeeld
landbouwzones , klimaat- en vegetatiegordels en cultuurgebieden. Het onderkennen van zonale
regio's kan gezien worden als een eerste stap voor een ruimtelijke geleding van de wereld en
van samenlevingen
Ruimtelijke
verscheidenheid
Regionaliseren Formeel:
Uniforme regio Generalisaties over
verticale relaties
Functioneel: Generalisaties over
functionele regio horizontale relaties
Functionele regionaliseringsmethode
Bij de functionele regionaliseringsmethode worden objecten die op een bepaald deel van het
aardoppervlak voorkomen in een ruimtelijke eenheid samengebracht op grond van het beperkt
spreidingsgebied van hun onderlinge relaties: hun ruimtelijke interacties. Bij de functionele
regionaliseringsmethode gaat men dan ook niet uit van gelijksoortige objecten of activiteiten,
maar van ongelijksoortige . Alleen daartussen immers zal als ze complementair zijn ruimtelijke
interactie kunnen ontstaan. Bijvoorbeeld tussen een haven en zijn achterland, een stad en haar
ommeland, tussen huishoudens en fabrieken, boerenbedrijven en zuivelfabrieken en tussen
winkels en huishoudens. De ruimtelijke eenheden waarin op basis van deze ruimtelijke
interacties objecten of activiteiten met elkaar samenhangen heten: functionele regio's.
Bij het classificeren van objecten in functionele regio's zijn dus niet eigenschappen van
objecten de classificatiecriteria, maar de relaties ertussen.
Zo kunnen op grond van hun onderlinge ruimtelijke interacties landen geclassificeerd
worden tot de functionele regio's, bijvoorbeeld de 'EU’.
Bedrijven met afnemers tot de functionele regio 'afzetgebied'
Huishoudens met hun relaties naar de lokale bibliotheek, apotheek of ziekenhuis tot de
functionele regio 'verzorgingsgebied'.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sudhirmoesai. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.99. You're not tied to anything after your purchase.
