Summary
Samenvatting wetgeving 3de jaar
- Course
- Institution
Dit document bevat een goede, duidelijke en volledige samenvatting van de cursus van wetgeving.
[Show more]
Seller
Follow
an-sofiestaelens
Reviews received
Content preview
BEROEPSGERELATEERDE WETGEVINGDEEL 1. CAPITA SELECTA M.B.T. WILS- EN/OF HANDELINGSONBEKWAME ZO
HOOFDSTUK 1. DE BEKWAAMHEID V/D PERSOON
FEITELIJKE BEKWAAMHEID (KUNNEN)
= feitelijk in staat zijn (dus over capaciteit beschikken) om iets te doen.
VB. het feitelijk in staat zijn om een wagen te besturen, over die vaardigheid beschikken
Er zijn 2 specifieke vormen hiervan:
1. toerekeningsvatbaarheid (wil kunnen controleren)
2. wilsbekwaamheid (wil kunnen uiten)
TOEREKENINGSVATBAARHEID
= is de feitelijke bekwaamheid om schild te hebben aan een bepaalde gedraging.
DUS: men is verstandig genoeg om de gevolgen van z’n daad in te zien en z’n wil voldoende onder controle heeft.
Deze term speelt op verschillende terreinen in het recht een belangrijke rol, in bijzonder bij vraag of iemand al dan niet kan
worden gestraft voor zijn schuldige/misdadig gedrag, of hij al dan niet kan worden geïnterneerd of hij persoonlijk aansprakelijk
kan gesteld worden voor schade die door zijn toedoen werd aangericht enz..
WILSBEKWAAMHEID
= de feitelijke bekwaamheid om vrij en weldoordacht zijn wil te vormen (=beslissingen te kunnen nemen) en die te uiten.
Dit veronderstelt dat men in staat is om:
- info te begrijpen die relevant is voor uiteindelijke beslissing, en die info te kunnen toepassen op eigen concrete situatie
- voor- en nadelen van verschillende keuzemogelijkheden te kunnen afwegen
- zijn uiteindelijke keuze te kunnen communiceren
Dit is een toestand die in CONCRETO moet beoordeeld worden. (= beslissing per beslissing). Of iemand wilsbekwaam is of niet,
hangt immers ook af v/d ernst en impact die de beslissing zal hebben op zijn verdere leven.
zo kan iemand wilsbekwaam vinden om toestemming te geven in onschuldige tandheelkundige ingreep, maar
wilsonbekwaam om toe te stemmen in sterilisatie
Wanneer het gaat om beslissingen over medische behandelingen en ingrepen, wordt beoordeling of een PT al dan niet
wilsbekwaam is overgelaten aan de medische wereld (arts).
RECHTSBEKWAAMHEID (MOGEN)
= over de mogelijkheid beschikken om rechten en plichten te hebben
Alle personen (zowel natuurlijke personen als rechtspersonen) en alleen de persoon (dus niet zaken) zijn rechtsbekwaam.
Sommige personen genieten echter niet alle rechten (bv. vreemdelingen en minderjarigen niet rechtsbekwaam om te
stemmen). Ook is er specifieke en gedeeltelijke rechtsonbekwaamheden voor iedereen die zich in een bepaalde verhouding met
iemand anders bevindt. Bv:
- onbekwaamheid om te uwen met naaste bloed- en aanverwanten
- onbekwaamheid voor artsen en anderen om bv. testament te erven van een persoon die zij hebben bijgestaan bij
laatste ziekte.
1
,HANDELINGSBEKWAAMHEID (ZELF EN ZELFSTANDIG MOGEN)
= over de mogelijkheid beschikken om de rechten en plichten die men heeft, zelf en zelfstandig uit te oefenen.
DUS: met de rechten die men heeft, ook zelf en zelfstandig mogen handelen. Dus een handelingsbekwame persoon is
toegestaan om zelf en zelfstandig rechtshandelingen te stellen.
Eigenlijk is iedere persoon handelingsbekwaam (zelf wanneer hij feitelijk wilsonbekwaam is). Niettemin voorziet wetgever in
uitzondering minderjarigen, of kan rechter bepaalde personen handelingsonbekwaam verklaren, door hen onder een
zogenaamd privaatrechtelijk beschermingsstatuut te plaatsen.
VOLLEDIG VS BEPERKTE HANDELINGSONBEKWAAMHEID
Volledige handelingsonbekwaamheid = rechter of wetgever bepaalt dat iemand bepaalde rechten niet zelf mag uitoefenen, in
dit geval moet hij vertegenwoordigd worden.
Die vertegenwoordiger neem dan plaats in v/d betrokkene en oefent in naam v/d betrokkene diens rechten uit.
Beperkte handelingsonbekwaamheid = wanneer betrokkene bepaalde rechten wel zelf, maar niet zelfstandig mag uitoefenen.
In dit geval geen sprake van vertegenwoordiging, maar wordt gebruik gemaakt van:
- bijstand: bij stellen van rechtshandelingen moet handelingsonbekwame worden bijgestaan door andere persoon die
met hem handelt
- toestemming: voor stellen rechtshandelingen moet handelingsonbekwame voorafgaandelijk toestemming bekomen
van een ander persoon
- verzet: andere personen hebben mogelijkheid om achteraf verzet aan te tekenen tegen een door de betrokkene
gestelde rechtshandeling
RECHTSHANDELING WAARVOOR PERSONEN HANDELINGSONBEKWAAM KUNNEN ZIJN OF WORDEN
Dit wordt NIET in concrete gedaan, maar in ABSTRACTO (= direct voor alle rechtshandeling of voor ene grote groep
rechtshandelingen)
- Soms worden of zijn bepaalde personen enkel handelingsonbekwaam voor rechtshandelingen die hun vermogen
betreffen: Kopen, verkopen, schenken, huren, …
- Andere personen kunnen ook handelingsonbekwaam zijn of worden voor rechtshandeling die meer met hun persoon te
maken hebben: Huwen, echtscheiding aanvragen, naamswijziging, kind erkennen…
HOOFDSTUK 2: ONBEKWAME MEERDERJARIGE ZO
HANDELINGSONBEKWAME MEERDERJARIGE ZO: PRIVAATRECHTELIJKE BESCHERMINGSSTATUTEN
Meerderjarige zijn handelingsBEkwaam. Volwassenen mogen dus eigenlijk hun rechten zelf en zelfstandig uitoefenen
Maar als ze dit niet op een verantwoorde manier kunnen? Zolang er geen gerechtelijke stappen worden ondernomen, blijven
die personen beschouwd als handelingsbekwaam ondanks bv ernstige geestesstoornis, dementie, coma,..
Het is pas als iemand uit hun omgeving naar de rechter stapt en verzoekt om hen onder een zogenaamd privaatrechtelijk
beschermingsstatuut te plaatsen, dat hun handelingsbekwaamheid kan worden ingeperkt of zelf volledig opgeheven.
2
,VROEGERE SITUATIE
Vroeger verschillende soorten privaatrechtelijke beschermingsstatuten:
- Voorlopig bewind: voor personen die niet in staat zijn hun goederen te beheren wegens hun gezondheidstoestand.
Hierbij kon aan vrederechter gevraagd worden om voorlopig bewindvoerder aan te stellen die
goederen v/d betrokkene beheerde als goede huisvader. (betrokkene volledig
handelingsonbekwaam), maar enkel bij rechtshandeling met betrekking tot zijn vermogen
- Verlengde minderjarigheid: vooral bij mentaal gehandicapte personen. Dit werd door de rechtbank voor 1 ste aanleg
werd uitgesproken en tot gevolg hand dat de betrokkene onder ouderlijk of voogdijgezag
bleef, ook na leeftijd 18j. betrokken was gelijkgesteld aan een minderjarige onder de 15.
Hij was dus rechtsonbekwaam om te huwen, in principe volledig handelingsonbekwaam
voor alle rechtshandeling zowel m.b.t het vermogen als m.b.t de persoon
- Gerechtelijke onbekwaamverklaring: 6 gevallen per jaar
- Toevoeging van een gerechtelijk raadsman: 3 gevallen per jaar
Er kwam heel wat kritiek op die statuten:
- Sommige waren zeer ingewikkeld en bijgevolg in onbruik geraakt
- Ook kritiek ok bevoegdheidsversnippering: voor verlengde minderjarigheid was rechtbank van 1 ste aanleg bevoegd, voor
voorlopig bewind was dat de vrederechter
- Ook wat de gevolgen van elk v/d staturen betreft weren er gevoelige verschillen
Om die redenen is jarenlang geijverd voor het invoeren van 1 globaal beschermingsstatuut voor volwassen personen
(gebeurd 1/09/2014)
HET (NIEUWE) GLOBAAL BESCHERMINGSSTATUUT VOOR MEERDERJARIGE PERSONEN.
Belangrijkste krachtlijnen hierin:
- Alleen vrederechter krijgen voortaan bevoegdheid om te oordelen of een meerderjarige persoon moet worden
beschermd.
- Dat statuut kan worden opgelegd aan personen, die omwille van hun gezondheidstoestand niet in staat zijn hun
belangen zelf te beheren
- Kan worden aangevraagd door de te beschermen persoon zelf, zijn familie of een andere belanghebbende (buur,
verzorger, maatschappelijk werker) of door de procureur des konings
- Nieuwe statuut bouwt verder op vroegere statuut van voorlopig bewind. Dit wil zeggen dat procedure bij vrederechter
kan uitmonden in het aanstellen van een bewindvoerder. (kan naaste familielid zijn, maar niet verplicht)
- Subsidiariteit: voorrang aan buitengerechtelijke bescherming = lastgeving (zorgvolmacht), onderhands/ authentiek, LG
wilsbekwaam bij tekenen, treedt in werking wanneer LG onbekwaam wordt
- Beschermingsmaatregel die vrederechter oplegt mag niet verder gaan dan wat nodig is, moet dus worden afgemeten
aan concrete beschermingsbehoefte v/d betrokkene (= proportionaliteit).
o Proportionaliteit = rechter geval per geval een ‘op maat gesneden’ beschermingsregel zal moeten uitspreken
en zal moeten oplijsten voor welke specifieke handelingen de betrokkene voortaan
handelingsonbekwaam wordt beschouwd.
- Vermogen en/of persoon, kan andere bewindvoerder
- Beperkte of volledige handelingsonbekwaamheid
- Bepaalde rechtshandelingen zijn nooit vatbaar voor vertegenwoordiging of bijstand (bv: huwen, scheiden,..)
- Voorafgaande machtiging alvorens de bewindvoerder optreden o.a juridisch procedures, aankoop, PT-rechten…
WILSONBEKWAME MEERDERJARIGE ZO
Zij zijn heel vaak wilsonbekwaam, maar het omgekeerde is veel minder het geval: wilsonbekwame meerderjarigen zijn niet
noodzakelijk handelingsonbekwaam.
Heel wat personen die lijden aan een diepe dementie of ernstige geestesziekte en daardoor eigenlijk capaciteit missen om met
kennis van zaken een wil vormen te uiten, zijn nooit onder een beschermingsstatuut geplaats. (bv ook comateuze PT) zij
kunnen bij het stellen van rechtshandelingen beroep doen op een naaste.
3
, UITOEFENING VAN PT-RECHTEN VAN ONBEKWAME MEERDERJARIGEN
DOOR WIE?
Uitoefening van PT-rechten van handelingsonbekwame PT
De wet op PT-rechten in 2013 heeft een belangrijke wijziging ondergaan: het nieuwe artikel 14,§1, lid 110 v/d wet bepaalt dat
eenieder die wilsbekwaam is, zijn PT-rechten zelf en zelfstandig kan uitoefenen. Dit geldt ook voor PT die via een
privaatrechtelijk beschermingsstatuut handelingsonbekwaam zijn verklaard.
Niet de handelingsbekwaamheid, maar wilsbekwaamheid is dus beslissend voor vraag of PT zijn PT-rechten zelf kan uitoefenen.
Dankzij het nieuwe art. 14 mogen handelingsonbekwame meerderjarigen dus zelf hun PT-rechten uitoefenen voor zover zij door
de arts zijn beschouwd als wilsbekwaam.
Handelingsonbekwame PT die ook wilsonbekwaam worden bevonden door hun arts, zullen niet zelf en zelfstandig kunnen
optreden bij het uitoefenen van hun PT-rechten:
- Heeft de PT, toen hij nog wilsbekwaam was, zelf een vertegenwoordiger aangeduid, dan zal die door de PT zelf
aangeduide vertegenwoordiger de PT rechten uitoefen
- Heeft de PT nooit zelf een vertegenwoordiger aangeduid of kunnen aanduiden, dan zal hij worden vertegenwoordigd:
o Door de bewindvoerder over de persoon v/d PT
o Door informele vertegenwoordiger uit de cascaderegeling die in wet op PT-rechten werd voorzien (pg 20-21)
Uitoefening van PT-rechten van handelingsbekwame maar wilsonbekwame PT
Meerderjarige PT die NIET handelingsonbekwaam zijn (dus: niet onder privaatrechtelijk beschermingsstatuut staan), maar WEL
wilsonbekwaam werden bevonden door arts worden eveneens vertegenwoordigd:
- Door vertegenwoordiger die PT zelf heeft aangeduid toen hij nog wilsbekwaam was
- Indien PT nooit en vertegenwoordiger heeft aangeduid, door informele vertegenwoordiger uit cascaderegeling v/d wet
PT-rechten
HOE
Op dezelfde wijze, in dezelfde mate als PT zelf zou uitoefenen.
Ook kunnen er grenzen worden gesteld aan de bevoegdheid v/d vertegenwoordiger
- Recht op inzage of afschrift (kan geweigerd worden)
- Recht op toestemming (kan vanaf geweken worden tenzij voorafgaandelijk uitdrukkelijke wilsverklaring v/d PT)
ART 14: de PT wordt zoveel mogelijk en in verhouding tot zijn begripsvermogen betrokken bij de uitoefening van zijn rechten
HOOFDSTUK 3: MINDERJARIGE ZO
BEKWAAMHEID VAN MINDERJARIGEN
Minderjarigen zijn handelingsonbekwaam. Hun handelingsonbekwaamheid is bovendien in principe algemeen en volledig. = zij
zouden voor alle rechtshandelingen moeten worden vertegenwoordigd, meer bepaald door hun ouders of voogd en dat elke
vorm van persoonlijk optreden niet toegestaan is.
Minderjarigen mogen dus niet zelf en zelfstandig rechtshandelingen stellen, ook al zouden vele van hen dat wel kunnen.
DUS: minderjarigen zijn handelingsonbekwaam, maar wil niet zeggen dat ze ook echt wilsonbekwaam zouden zijn tot ze 18j zijn.
UITOEFENING VAN PT-RECHTEN VAN MINDERJARIGEN
Art 12 v/d wet op de PT-rechten:
- §1: bij een PT die minderjarig is, worden de rechten zoals vastgesteld door deze wet uitgeoefend door de ouders die
het gezag over de minderjarige uitoefenen of door zijn voogd.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller an-sofiestaelens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now