Volledige samenvatting van het derde bachelorsvak Strafrecht en Strafprocesrecht in de opleiding Bachelor in de Rechten, KU Leuven gedoceerd door Prof. F. Verbruggen en Prof. B. Spriet (vervanger R. Verstraeten) van zowel alle lessen, powerpoints als het volledige boek (nieuwe editie van 2023).
...
- Volledige cursus is leerstof tenzij gezegd van NIET (bv. deel 15 toekomstig recht)
- Verbanden tss verschillende stukken cursus ku leggen (kruisverwijzingen!)
- Vragen op discussieforum
- Examen: enkel meerkeuze
- Cursus mb voor structuur + wetboek 3
,Inhoudsopgave
Deel 1. Algemene oriëntatie...................................................................................................................................................... 3
Hoofdstuk 1. Wat is strafrecht? ..................................................................................................................................................... 3
Hoofdstuk 2. Situering van het SR tss andere rechtsdisciplines Afd 1. De relatieve autonomie van het strafrecht ....................... 3
Afd 2. Strafrecht = publiekrechtelijk karakter ........................................................................................................................... 4
Afd 1. Belgisch strafrecht .......................................................................................................................................................... 4
Afd 2. Buitenlands strafrecht .................................................................................................................................................... 5
Afd 3. Internationaal strafrecht: beknopte voorstelling van enkele deeldomeinen… .............................................................. 6
Deel 2. De strafwet ................................................................................................................................................................... 7
Hoofdstuk 1. Het legaliteitsbeginsel (art. 12, 14 Gw + 2, lid 1 Sw + 7.1 EVRM) ............................................................................. 7
Afd 1. Het begrip “misdrijf” in het Belgische Strafrecht + zijn constitutieve bestanddelen ..................................................... 9
Afd 2. De 4 constitutieve elementen van een misdrijf (als rechtsgrond voor bestraffing) ....................................................... 9
Hoofdstuk 3. Drieledige indeling van misdrijven ......................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 6. Delictstypiciteit (componenten van welbepaald misdrijf) ...................................................................................... 12
Afd 1. Begrip en belang ........................................................................................................................................................... 12
Afd 2. De objectieve bestanddelen van het misdrijf .............................................................................................................. 12
Afd 3. De subjectieve delictsbestanddelen ............................................................................................................................. 16
Afd 4. Verzwaarde misdrijven (en verzwarende factoren) à slaat nu enkel op de zedenmisdrijven!................................... 20
Afd 5. Daderschap en deelneming .......................................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 7. Wederrechtelijkheid (2de algemene bestaansvwd voor de strafbaarheid)............................................................ 22
Afd 1. Algemene omschrijving van de wederrechtelijkheid (onrechtmatigheid) ................................................................... 22
Afd 2. De rechtvaardigingsgronden ........................................................................................................................................ 23
Afd 1. Het strafrechtelijk schuldbegrip: schuld als (3de) constitutief element van het misdrijf (en strafbaarheid)................. 27
Afd 2. Schulduitsluitingsgronden ............................................................................................................................................ 27
Hoofdstuk 9. Strafwaardigheid .................................................................................................................................................... 31
Hoofdstuk 10. Strafbare poging (artt. 51-53 Sw)......................................................................................................................... 35
Afd 1. Algemene voorwaarden voor de strafbare poging (art. 51 Sw) ................................................................................... 35
Afd 2. Bijzondere gevallen van (strafbare) poging .................................................................................................................. 36
Afd 3. Bestraffing van de poging (berekenen van straf) ......................................................................................................... 37
Afd 1. Algemene voorwaarden voor de strafbare deelneming .............................................................................................. 39
Afd 2. De bestraffing van de deelneming ............................................................................................................................... 43
,Deel 1. Algemene oriëntatie
Hoofdstuk 1. Wat is strafrecht?
Materieel strafrecht
- 1) Wat is een strafbaar feit/misdrijf?
- 2) Toerekening naar een persoon: hoe?
- 3) Welke strafrechtelijke sanctie legt OH op? (= straf (pijn) of maatregel)
- Bron: Strafwetboek
o Boek 1 (art. 1 – 100 ter) (algemene regels, gelden voor grote groep van misdrijven)
o Boek 2 (art. 101 – 566) (bijzonder strafrecht)
o à weinig coherentie, veel ad hoc ingrepen
Formeel strafrecht = Strafprocesrecht/strafvordering/strafrechtspleging
- 1) Vaststelling van misdrijven
- 2) Opsporing, vervolging, berechting verdachten
- 3) Organisatie, bevoegdheid en werking van publiekrechtelijke instellingen en organen
- Bron: Wetboek van Strafvordering
o Strafprocedure = gemengd systeem
§ Onderzoek = inquisitoir (geheim, schriftelijk, niet-tegensprekelijk)
§ Procedure voor vonnisgerechten = accusatoir (mondeling, openbaar, contradictoir)
o Voorafgaande titel van het Wetboek van Strafvordering (vtsv art. 1-32)
§ = algemene regels mbt rechtsvorderingen die uit een misdrijf °
o BOM = bijzondere opsporingsmethode (bv. politie infiltratie)
o Commissie strafprocesrecht onder Michel Franchimont
§ Voor hervorming van het Wetboek van Sgtrafvordering
§ Kleine Franchimont 1998 = hervorming van de onderzoeksfase
à beschermende functie: vermijden van ongerechtvaardigd strafrechtelijk Ohsingrijpen
à toelating: legitimering van het OHsoptreden tegen criminaliteit
Hoofdstuk 2. Situering van het SR tss andere rechtsdisciplines
Afd 1. De relatieve autonomie van het strafrecht
- deels hulprechtstak voor andere rechtstakken
o als sanctierecht: moet sanctie leveren in andere rechtstakken (fiscaal recht, burgerlijk recht…)
- functionele autonomie
o autonome rechtsvormende functie = bepaalt zelf ook gedragsregels (wat je wel/niet mag doen)
§ draagt bij aan de rechtsvorming
§ trekt eigen grenzen tss recht en onrecht in materies die niet w geregeld door andere
rechtstakken
§ bv. strafbaarstelling van schuldig hulpverzuim, vaslheid in geschriften, meineed
§ schept eigen, excl strafrechtelijhke gedragsnormen die zonder het strafrecht niet juridisch
hard gemaakt ku worden
o autonome rechtshandhaving
§ niet enkel handhaving van afzonderlijke en specifieke rechtsnormen (bv. uit het burgerlijk
recht)
§ maar handhaving van een door het recht geschapen maatschappelijke orde
- conceptuele autonomie
o strafrechters ku bij de interpretatie van strafwetten, begrippen die ook voorkomen in andere
rechtstakken, een andere betekenis geven dan in die rechtstakken
o Bv. goederenrecht = diefstal ~ roerend goed
à strafrecht kent geen ‘OG door incorporatie’ (= burgerrechtelijke fictie)
dus wordt toch bestempeld als ‘diefstal’, ook al ging het om OG door inc
o Verantwoording: bescherming van fundamentele mpijlijke waarden`
- Autonomie van het strafprocesrecht tav gerechtelijk recht
o Regels Ger W aanvullend: enkel toepasselihjk indien SPR geen andere regeling inhoudt
, Afd 2. Strafrecht = publiekrechtelijk karakter
- Want bij misdrijf: ° rechtsverhouding tss staat en verdachte misdrijf (staat bepaalt!)
o Aard van de rechtsverhouding is beslissend (en daarom niet privaatrechtelijk)
o Ook al wordt er een privaatrechtelijke norm overtreden
o Duidelijkst in het strafproces: ook al slechts particulier belang geschaad, OM = vervolgende partij
§ = een overheidsorgaan dat optreedt namens de rechtsstatelijke gemeenschap
§ niet Soffer
§ Soffer kan zich enkel burgerlijke partij stellen, met het oog op Sv
• Er blijft dus enkel een privaatrechtelijke verhouding tss Soffer en dader
• Rechter beslist over Sv overeenkomstig regels burgerlijk recht
§ Vervolging, veroordeling, berechting en bestraffing = publiekrechtelijk
o à Sv (tss Soffer en dader) >< gevangenisstraf (tss staat en dader, Soffer kan dit niet eisen)
- Strafwetten = van O.O. = dwingend recht
o Afwijken niet mogelijk (art. 2 BW, 1131 BW)
o Contractueel onttrekken aan strafrechtelijke Ah niet mogelijk
§ bv. ‘je mag mij ook pijn doen’ op contract
§ Wettelijke basis nodig voor vormen van akkoorden voor alternatieven van bestraffing tss
verdachte en vervolgende instantie
o Rechtsgeldig verbinden om misdrijf te plegen niet mogelijk
§ Bv. huurmoordenaar: contract: moord tegen betaling = nietig
als vermoord, kan hij van opdrachtG geen betaling eisen
o Maar wat als je toestemming krijgt van persoon? Kan je dan afwijken van strafrecht?
§ Soms is er dan geen strafbaar feit, maar wil niet zeggen dat strafrecht niet meer van DR is!!!
§ Bepaalde strafbare feiten ku enkel gepleegd worden bij afwezigheid van toestemming
(maar ≠ ‘afwijken van dwingend karakter van strafrecht’)
§ het strafbaar feit bestaat pas bij afwezigheid toestemming!
29/9 Hoofdstuk 3. Indelingen van het materieel strafrecht
- Belgisch
- Buitenlands
- Internationaal (enkel de begrippen kennen) (afz vak in master)
Afd 1. Belgisch strafrecht
- Algemeen strafrecht
o Boek I Sw: art. 1-100ter
§ Algemene regels die van toep zijn op alle misdrijven omscherven in de strafwetten
o Complementaire strafwetten (CSW)
§ = wetten die alg draagwijdte hebben en behoren tot ASR, maar niet in het Sw staan
§ Omdat het nieuwe alg beginselen zijn, belangrijke wijzingen aan artikelen uit boek I zijn
§ Bv. Wet op de jeugdbescherming
- Bijzonder strafrecht (niet SPR)
o (= studie van specifieke misdrijven)
o Boek II: art. 101-566 (= het bijzonder gedeelte van het Sw)
o Bijzondere strafwetten (BSW)
§ = niet in het Sw ingevoegd, specifieke gedragingen w strafbaar gesteld
o Incl. strafrecht uitgevaardigd door gem en gew ogv art. 11 BWHI
o Bv. militair strafrecht, economisch strafrecht…: zeer uiteenlopende regelingen
- De toepasselijkheid van de beginselen van het ASR op het BSR
o Algemene regel:
§ ASR (boek I & CSW) helemaal van toepassing op (de misdrijven omschreven in) boek II
• Behoudens andersluidende bepalingen
o indien in boek II bijz (afwijkende) regels voorkomen tov boek I
o afwijking is dan steeds strenger tov het algemeen systeem
§ Art. 100 Sw = ASR van toepassing op BSW, behalve bij 3 uitz
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller summacumlaude. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $21.96. You're not tied to anything after your purchase.
