Sociologie en sociaal werk
1. Inleiding
a. Sociologie een verkenning:
Wat is sociale orde?
- Verwachtingen
- Symbool met een betekenis (uniform en dorp)
- Handelen tegen de verwachting = sanctionering
- Voorspelbaar gedrag
- Contingent en arbitrair
Voorbeeld: een wachtrij aan een ijsjes kraam
- Rijs is een cultureel gegeven
- Beleefdheidsformule
- Voorkruipen -> kind gaat niets zeggen, maar de man in de ijskar wel (sociale posities)
“The rule of behavior that seems to be common to all situations and exclusive to them is the rule
obliging participants to 'fit in’”. (Erving Goffman)
➔ Thuis doen alsof je een gast bent en je wekt irritatie op
Begrip sociologie:
Sociologen bestuderen de sociale zijde van het individuele leven
- Eten en drinken
- Lifestule en tijdsbesteding
- Liefde en vriendschap
- …
➔ Als een persoon ben je continu patronen aan het volgen of aan het tegen spreken, maar
toch in interactie met die patronen
b. Sociologie of samenlevingskunde
Verhouding tussen:
- Samenleving (het speelveld)
- Verwachtingen (de spelregels)
- Mensen of organisaties (de spelers):
• 2 sociale posities, docent en studenten
• Eenpersoonsgezin komt meeste voor
1.1 De samenleving als speelveld
- Spel: de systemen van de samenleving
- Spelers: mensen als actoren of positiebekleders
- Regels: de wens ‘to fit in’
,1.2 Het dagelijkse leven
a. Sociologische verbeelding (Mills)
Wijze van kijken naar wat mensen in hun leven gebeurt:
- Geschiedenis: samenleving is resultaat van historisch proces
- Biografie: welke mensen vormen de samenleving?
• Iedereen heeft zijn beeld over de samenleving
- Sociale structuur: welke instituties bewaken de sociale orde
“De sociologische verbeelding van 'de Belg' is die van een middenklasser met een gemiddeld inkomen,
een ruime woning met tuin(tje) in een peri-urbane gemeente, met opgroeiende schoolgaande
kinderen en een vaste job die thuiswerk toelaat.” (Jan Blommaert)
- Je gedraagt je naar de verwachtingen van de andere mensen -> je verbeelding
- Ruime woning met tuintje
Vb; corona, je mocht enkel mensen ontvangen via de tuin; gevolg -> heel wat mensen worden
uitgesloten (die zonder tuin zitten)
- Thuis werker: je kan niet zomaar thuiswerken
b. Sociologie van de liefde: partnerkeuze
Partner komt uit hetzelfde milieu
- Zelfde levensbeschouwing
- Zelfde etnische herkomst
- Zelfde opleidingsniveau
Sociologische oorzaken
- Verlaagd risico op conflict
- Sociale druk
Conclusie:
Partnerkeuze is voorspelbaar
Contingent maar niet arbitrair?
Mensen krijgen de samenleving die ze verdienen en omgekeerd
- Alles wat is kon ook anders zijn
- Arbitrair = toeval
- Flexibiliteit > studenten kunnen vrij beschikken over het traject dat ze volgen
- Contingentie: verklaarbaar uit het waarschijnlijke
, c. Samenleven is padafhankelijk
Padafhankelijk: ontwikkelt zich voortduren, je bewandeld een pad, je kan niet zomaar terug alsof
er niets gebeurd is -> wat gaan we doen? Hoet zit het met de financiering?
Zelfde probleem > verschillende oplossing
- Waarden en normen
- Samenwerkingsverbanden
- Financiering
- …
1.3 Een stap verder
a. Sociologische verklaringen voor persoonlijke problemen
- Common sense: de waarheid van het buikgevoel?
- Received wisdom: leren door te leven
➔ Sociologische verbeelding: biografieën van mensen zijn verklaarbaar vanuit historische
gegroeide sociale structuren
De geboorte van arbeidsethos
Arbeidsethos: het juiste om te doen
- Arbeid als hoogste goed voor individu en samenleving
- Recent begrip
- Sociale constructie
b. Sociale functies van arbeid (M. Jahoda)
Latente deprivatie: verborgen (achterliggend) afgenomen (kunnen uitleggen) → uitleggen: Idee is
meer dan het economische
- Tijdstructurering
- Als je je job verliest, verlies je niet enkel het economische maar ook andere dingen
- Bron van Sociale contacten: Als je niet werkt zie je minder mensen
- Collectieve doelstellingen : we gaan samen iets doen
- Ontwikkelen en uitdrukken van competenties
- Status (identiteit) : mensen vragen niet ‘wat doe je’om te horen wat je nu doet, het gaat
om je job
- Nieuwe arbeidsvorm (flexibiliteit) zetten sommigen functies onder druk
c. Werkdruk, zinloos werk en ziekmakende jobs
Wat is de motor van een moderne samenleving = arbeidsdeling (taken die worden opgedeeld)
- Het belang van autonomie in jobuitoefening
• Geen autonomie > maakt van genoeg doening van arbeid bullshit
- Onzeheid als kenmerk van carriere
- Ziekte als sociale breuk: wie word ziek (en waarom)?
, d. Zelfmoord en de sociale structuur (Durkheim)
Kritiek op deze studie
- Jonge wetenschap
- Zelfmoord -> Individuele oorzaken
- Durkheim vertrok uit vaststellingen -> is er meer?
- Macro-socioloog (werken met cijfers) hij bekeek zelfmoordstatistieken
-> Vaststellingen: meer contexten waar zm gepleegd wordt zoals
bijvoorbeeld in het leger.
-> Hoe kan hij dit verklaren? Maten van regulering
- Anomie: wegvallen van bepaalde dingen (bijvoorbeeld lottowinnaars)
- Te weinig sociale integratie -> hun zm is egoïstisch
- Te veel sociale integratie (eskimo’s) -> te oud voor een stam dan vind
je jezelf een last (zelfde bij olifanten) -> Altruïstische zelfmoord
Voorbeelden:
- Echtscheidingen = Sociaal verklaarbaar (kan je verklaren uit het sociale)
- Echtscheiding gronden -> mannen mochten scheiden (als de vrouw vreemd ging) maar
vrouwen mochten dit niet -> je krijgt de samenleving die je verdiend (macroniveau)
• Fabrieksarbeiders sterven 15j vroeger dan andere (sociaal bepaald)
• Ziek worden is verklaarbaar uit het werk dat je doet (bv. Pefos)
• Tijdens corona -> online onderwijs (verklaring dat leerlingen altijd op gsm bezig zijn)
heel veel neem je nog mee uit de tijd van corona
1.4 Een eerste definitie
a. Een polyparadigmatische wetenschap
= Binnen de sociologie zijn er verschillende stromingen (Examen = vergelijkingen maken tussen
stromingen)
• Sociale posities
• Symbolische patronen
• … en de wisselwerking tussen beide
b. Sociaal handelen
- Gaat om een begroeting (vb.van soicaal handelen op een andere persoon)
- Microsociologie -> basis van de sociologie
- Ruzie, elkaar negeren,…= sociaal handelen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manonbulinckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.