Class notes
AMV ISW Hoorcolleges tentamen
- Course
- Institution
Alle hoorcollege aantekening van het vak Actuele Maatschappelijke Vraagstukken, ISW, jaar 1, om je tentamen mee te kunnen halen! Succes!
[Show more]
Seller
Follow
florentinem
Reviews received
Content preview
3 hoofdthema’s van de sociologieSociale verandering
→ bv wetenschap ipv religie en filosofie
→ Comte.
Sociale orde
bv Hoe komt sociale samenhang tot stand?
→ Plummer,
Sociale ongelijkheid
→ bv 19e eeuw: ‘de sociale kwestie”
Week 1, Hoorcollege 1A
Durkheim, Max, Weber, Elias.
inzichten, gedachten.
Wat heet sociaal?
- Alledaags spraakgebruik: sociaal / asociaal
→ Normatief onderscheid: aangevend wat normaal en gewenst is (geschreven en
ongeschreven).
- Biologie: sociaal / solitair (alleen levende dieren).
→ bv wilde honden itt wilde katten.
- Mensen leven samen
→ Face to face contact, leiderschap, identificatie en allerlei andere complexe verbanden
→ We zijn ook verbonden zonder face to face contact: denk aan productie en
handelsnetwerken van over de hele wereld. → De samenleving is niet alleen
‘gemeenschap’ maar ook anonimiteit: eten uit afrika, kleren uit china. → Onbewust
verbonden met talloze vreemden.
Sociaal wetenschappers bestuderen:
‘De samenleving’.
Verschillende onderdelen van de samenleving die je kunt onderzoeken:
- ‘De maatschappij’: daarbij ligt de nadruk op structuren en instituties (macro).
Vergelijken samenlevingen.
- ‘Samenlevingen’ → samenlevingen met elkaar vergelijken.
→ Je kunt kijken tussen verschillende samenlevingen of een samenleving in
verschillende tijden.
→ Hierbij kun je ook transnationale ‘verbanden’, ‘netwerken’ of ‘figuraties’ onderzoeken.
(handelsnetwerken).
- Samenleven (als proces) (micro).
- De samengeleefde werkelijkheid (D. Bos).
‘Het Gedrag’
- Sociaal & asociaal, onmaatschappelijk gedrag: bedriegen, bedreigen, vermijden,
vermoorden etc.
- Sociaal handelen (in combinatie met hoe andere handelen).
Hoe kijken sociaal wetenschappers?
Seeing the general in the particular.
- Het ontdekken van patronen (regelmatigheden).
→ bv zwaartekracht of de gemiddelde huwelijksleeftijd (vrouw vaak jonger).
- Zoeken naar de daarin werkzame (sociale) ‘krachten’.
Seeing the strange in the familiar (specifieker voor de sw).
- Verbazing over wat vanzelfsprekend lijkt
→ Dmv ‘blijven kijken’ (de Swaan).
→ Dmv vergelijken met vroeger, elders.
→ Verbeeldingskracht → hoe kan het anders zijn, kijken door ogen van
buitenstaanders.
,Ibn Khaldun (1332-1406)
Schreef een historisch sociologische theorie over de opkomst en ondergang van ‘beschavingen’
(rijken).
→ Volgens Khaldun is er een machtsbalans/verhouding tussen ‘de woestijn’ vs ‘de stad’; de
stad is hierin ‘het centrum’ van het rijk. Op lange termijn zijn ‘de barbaren’ (mensen buiten de
stad) sterker.
→ Zij hebben namelijk een sterkere ‘asabiyyah’ → ofwel een sterkere sociale cohesie → de
barbaren winnen het dus op langere termijn doordat zij een hogere solidariteit/ cohesie met
elkaar hebben.
→ Khaldun zegt dat religie hierbij kan bijdragen, maar het maakt niet uit waarin je gelooft, gaat
meer om de kracht van de bindingen (religie op zich is geen garantie voor een hogere
solidariteit).
Waarom ontstond sociologie / sociale wetenschap in de negentiende eeuw?
- Politieke revoluties (1776, 1789, 1848).
- (Leiden tot) democratisering.
→ Opkomst van de bourgeoisie (hogere middenklasse).
- Industriële revolutie (Engeland al in de 18e eeuw).
- Toename geografische mobiliteit.
- Toename sociale mobiliteit.
- Migratie (binnen en buitenland).
- Urbanisatie (verstedelijking) → de sociale kwestie.
- Sociale opstanden/ revoluties.
- Nieuwe ideologieën (bv socialisme, conservatisme, liberalisme).
- Massamedia (bv dagbladen).
- Verzwakking van de kerken.
→ en andere traditionele verbanden (bv familiestructuren veranderen).
- Versterking van de kerk.
- Versterking van de staat (bv statistiek, beleid).
- Wetenschappelijk onderzoek (oa verlichting).
→ Universiteiten zijn tegenwoordig primair voor onderzoek, onderwijs staat op de
tweede plaats.
Week 1, Hoorcollege 1B
Augustus Comte (1789-1857)
- Franse filosoof, wiskundige.
- De term ‘sociologie’ (of sociale fysica) bedacht (1838).
Wet van de drie stadia
→ Elke vorm van kennis doorlopen, kennis is veranderd in de loop der tijd.
1 Religieus
→ De eerste kennis die mensen hadden (goden, geesten).
2 Filosofisch;
3 Wetenschappelijk
→ ‘positivisme’: de opvatting dat alleen de empirische wetenschappen geldige kennis oplevert,
kennis waar je op kunt bouwen (“ik ben positief”, ofwel; “ik weet het zeker).
→ Volgens Comte is wetenschap is een superieure vorm van kennis. Sociologie is daarin de
‘koningin der wetenschappen’.
Positieve wetenschap (Comte):
Voordeel: zekere, betrouwbare kennis = superieur t.o.v. religieuze kennis
Nadeel: Geen bezielend, verbindend geheel. & Gebrek aan “altruïsme” (onbaatzuchtigheid,
, iemand helpen zonder er zelf beter van te worden) en sociale cohesie.
Oplossing: een nieuwe soort religie: Religion de l'Humanité (église positiviste)
Religion de l’Humanité
- Tempel, eredienst, priesters, &c
- Waarden: altruïsme, orde, vooruitgang
- Zeven sacramenten (gekoppeld aan levensfasen) > dopen, huwelijk, communie zijn sacramenten).
- Nieuwe kalender:
> maanden vernoemd naar Homerus, Paulus, &c
= “Catholicism minus Christianity”
→ Eigenlijk catholicisme met tempels en priesters etc maar dan zonder het christendom.
Herbert Spencer
- Vader van de britse sociologie.
- Nietszeggend stukje in Ritzer, die weet zich geen raadt bij Spencer. ← omstreden,
verguisd, Spencer is een beetje dubieus persoon.
- Spencer is een evolutionist, vooruitgangsfilosoof.
- Hij bedacht de term “survival of the fittest”.
- Sociaal Darwinisme ← etnocentrisme
- Overeenkomst Spencer & Comte; Structuur & functie; ofwel; bekijk eerst het geheel
om te kijken welke functie een kleiner deel van het hele geheel heeft.
Alain de Bottom (1969) (Comte 2.0)
- Zwitsers- Britse filosoof
- The school of life.
- In Europa grotendeels religie niet meer relevant; Bottom pleit voor
het overnemen/ heruitvinden van de beproefde elementen van religie
> bv rituelen, gemeenschap, moraal.
- OerMenselijke behoefte aan zingeving, verbondenheid (die nu mist).
→ Lijkt op wat Comte voorstelde, maar Bottom stelde geen eigen religie voor,
ipv daarvan the school of life (ff ted talk over kijken).
Weber (1864-1920) (sociale verandering)
- een culturele verandering leidt tot een economische verandering.
> (Marx zou t er niet mee eens zijn, juist andersom) Weber zet Marx niet helemaal op zn kop:
> net als Marx: belangen zijn belangrijk: als je wilt begrijpen wat mensen doen of laten ,
moet je kijken naar hun belangen.
> let op belangen maar ook op hun wereldbeeld (beleving, perceptie).
‘De Weberthese’
- Rationalisering: (traditionele naar een rationele samenleving)
- Van protestantisme naar kapitalisme.
Onttovering: is het proces van rationalisering waarbij gepoogd wordt om
praktische problemen niet meer met magie maar met technologie op te lossen.
→ Secularisatie: is, strikt genomen, het onteigenen van bezit van de Kerk
→ Bureaucratisering: Instanties en personen die betrokken zijn bij de totstandkoming
en de uitvoering van besluiten: toename van regels en wetten.
bv rationalisering van het onderwijs: vastleggen van leerdoelen, toetsvormen, regels etc.
Ijzeren kooi van Weber
= een gevolg van de bureaucratisering
- In Webers tijd: sterke staat
- Opkomst van neo liberalisme
- Meer markt ipv staat.
- Opkomst van de consumptiemaatschappij.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller florentinem. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now