Samenvatting Persoonlijkheidspsychologie TiU 2023/2024 (8,0 gehaald)
59 views 2 purchases
Course
Persoonlijkheidspsychologie (550006B5)
Institution
Tilburg University (UVT)
Samenvatting van Persoonlijkheidspsychologie LET OP!: Bevat alleen de powerpoint slides, NIET de artikelen. Zelf wel een 8,0 gehaald ondanks dat ik de artikelen niet heb gelezen (bij mij waren er maar 2/3 vragen erover op het tentamen)
,PERSOONLIJKHEIDSPSYCHOLOGIE – MODULE 1
Persoonlijkheid Gedefinieerd
Verband met andere vakgebieden
Wat hoort er allemaal bij persoonlijkheid?
A8ankelijk van wie je het vraagt, beschrij< persoonlijkheid een grote verscheidenheid aan inter-
individuele verschillen tussen mensen:
• Eigenschappen/kenmerken/trekken (bijv. asserDef)
• MoDeven/doelen (bijv. behoe<e aan gezelschap)
• Interesses (bijv. in muziek)
• Vaardigheden/intelligenDe (bijv. probleemoplossend vermogen)
• IdenDteit (bijv. levenservaringen)
Persoonlijkheidstrekken
Het huidige dominante perspecDef op persoonlijkheid richt zich op eigenschappen of
persoonlijkheidstrekken: RelaDef stabiele kenmerken die ons gedrag, emoDes en denkpatronen
beïnvloeden (bijv. sociaal, vriendelijk, angsDg, nieuwsgierig).
Persoonlijkheid Gedefinieerd
Persoonlijkheid is de verzameling van psychologische kenmerken (of trekken) en psychologische
mechanismen die een individu typeren, die op een relaDef duurzame manier georganiseerd zijn, en
die de interac4e van een persoon met - en diens aanpassing aan - de intrapsychische, fysieke en
sociale omgeving beïnvloeden. (Larsen & Buss, 2001)
Psychologische kenmerken (of trekken)
• Kenmerken die beschrijven hoe mensen van elkaar verschillen
• Beschrijven de gemiddelde neiging tot denken/voelen/handelen van een persoon
• Voorbeelden: vriendelijkheid, nieuwsgierigheid, perfecDonisme, geslotenheid...
Psychologische mechanismen
• Processen (informaDeverwerkende acDviteit)
• Bestaat uit input, beslisregel, en output
Psychologische kenmerken die georganiseerd zijn
• Persoonlijkheidskenmerken zijn op een specifieke manier gestructureerd (mensen die
vriendelijk zijn, zijn bijvoorbeeld meestal ook coöperaDef, maar niet noodzakelijk ijverig of
angsDg).
2
, • Overeenkomsten tussen kenmerken wijzen op gemeenschappelijke
biologische/omgevingsoorzaken
Rela4ef duurzame manier
• Persoonlijkheid is iets dat een persoon met zich meedraagt in de loop van de Djd en van de
ene situaDe naar de andere
Interac4e
• PercepDe: hoe we een omgeving "zien" of interpreteren (waarneming)
• SelecDe: de manier waarop we situaDes uitkiezen
• EvocaDe: De reacDes die we bij anderen teweegbrengen (onbewust)
• ManipulaDe: Manieren waarop we opze]elijk anderen proberen te beïnvloeden (bewust)
Beïnvloeden
• Beïnvloedt hoe we denken, handelen en voelen
• Hee< effect op hoe ons leven zich ontwikkelt
Diens aanpassing
• Een centraal kenmerk = aanpassingsvermogen
• Doelen bereiken, aanpassen en omgaan met uitdagingen en problemen in het leven
3 niveaus van persoonlijkheidsanalyse
Henry A. Murray en Clyde Kluckhohn (1953): "Ieder mens is in bepaalde opzichten
zoals alle andere mensen,
zoals sommige andere mensen,
als geen ander mens."
Drie niveaus van persoonlijkheidsanalyse
1. De menselijke natuur (net als alle anderen)
2. Individuele/groepsverschillen (zoals sommige anderen)
3. Individuele uniekheid (als geen ander)
1. Alle mensen (en vele diersoorten) hebben een persoonlijkheid
2. "Psy. studenten zijn nieuwsgieriger en reflecDever dan niet-psy. studenten"
3. Ik heb een unieke uiDng van extraversie in het dagelijks leven
Persoonlijkheidstrekken
Trek-beschrijvende adjecDeven
Woorden die persoonlijkheidstrekken beschrijven, eigenschappen die kenmerkend zijn voor die
persoon en relaDef duurzaam over Djd, worden trek- beschrijvende adjecDeven (= bijvoeglijke
naamwoorden) genoemd
Verdeling van persoonlijkheidstrekken
FOUT
Als we het over persoonlijkheid hebben, gebruiken we labels of "types"
Hetzelfde probleem: de meeste mensen zijn niet
extravert of introvert, maar zi]en ergens in het midden.
Verdeling van persoonlijkheidstrekken
GOED
Persoonlijkheidstrekken verschillen tussen mensen, zijn continu en normaal verdeeld
Hoeveel eigenschappen zijn er nodig om persoonlijkheid te beschrijven?
Drie benaderingen
1. TheoreDsche Benadering
2. Externe Benadering
3. Lexicale Benadering (meest dominant in persoonlijkheidspsychologie)
TheoreDsche Benadering
Op basis van theorie (en empirische studies) worden belangrijke eigenschappen geïdenDficeerd,
beschreven, gestructureerd en gemeten
Þ Voorbeelden: Myers-Briggs-typen gebaseerd op psychologische typen door Carl Jung;
Eysenck's neuroDcisme en extraversietheorie
• Zuiver "filosofische" theorieën/taxonomieën bestaan niet in de psychologie, ze zijn alDjd
gebaseerd op enkele observaDes/studies
• Grote verschillen in kwaliteit van theorieën, die de kwaliteit van taxonomieën beïnvloeden
(bijv. ontbrekende relevante eigenschappen; te grote nadruk leggen op kleine verschillen;
typen versus dimensies)
Externe Benadering
• Ook bekend als ‘empirical criterion keying’
• Begint met een groot aantal items/vragen
• Criterium groep: mensen waarvan bekend is dat ze hoog scoren op 1 of meer eigenschappen;
• Controlegroep: mensen met lagere scores op deze eigenschappen/ geen stoornis hebben
• Verschillen worden staDsDsch getest
• Items/vragen waarvan scores verschillen tussen groepen komen in uiteindelijke vragenlijst
Voorbeeld: Minnesota MulDphasic Inventory (Hathaway & McKinley)
ontwikkeld door het observeren van verschillen in het gedrag van psychiatrische
paDënten versus een controlegroep
Andere voorbeelden: succesvolle versus niet-succesvolle ondernemers
• Grotendeels atheoreDsch. Keuze van “criterium” groep bepaalt welke
persoonlijkheidsverschillen worden gevonden
• Inhoud van items wordt als minder belangrijk gezien
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tshamanandhar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.47. You're not tied to anything after your purchase.
