HOOFDSTUK 7 :HET MODERN IMPERIALISME CA.1870-CA.1914
Immanuel Wallerstein: wereldsysteem-politiek: conflicten worden veroorzaakt door het historisch
kapitalisme. Een mondiaal en ongelijk systeem. Rijkdom is oneerlijk verdeeld.
KERN -> sterke kernstaten, het dominerende centrum dat de periferie uitbuit.
Periferie -> de zwakke staten, die afhankelijk zijn van de kernstaten en door die landen worden
uitgebuit. Het gebied dat door de kern w uitgebuit.
➔ De buitenlandse politiek van de Europese landen was continue gericht op imperialisme en
streefde dus continue naar een dominantie tov andere continenten. Dominantie van een
kern over een periferie
Formeel imperialisme = kolonialisme = imperialisme dat gepaard gaat met agressie
en veel geweld
Informeel imperialisme = neo-kolonialisme = imperialisme dat zich beperkt tot het uitoefenen van
invloed en het nastreven van economische belangen.
Modern imperialisme = vanaf ca.1870, kon zowel formeel als informeel zijn
7.1 De voorwaarden en de motieven van het modern imperialisme
• VOORWAARDEN om een grootscheepse verovering van de wereld te kunnen doen:
- Bevolkingsaangroei
- Transportrevolutie
- Communicatierevolutie
- Verbeterde medische en farmaceutische inzichten
- Militaire superioriteit
• MOTIEVEN vd Europese landen om te starten met formeel imperialisme:
- Ideologisch motief
→ voor kolonie: beschaving (Gabriel Honotaux, 1853-1944,
→ voor moederland: nationale trots en eenheid (Cecil Rhodes, 1853-1902)
Zowel de Britten als de Fransen voelen zich superieur en willen hun beschaving verspreiden
Gevolg: De bevolking is fier en voelt zich deel van een sterke staat. => bevordert het
eenheidsbesef of samenhorigheid (= ideologisch cement).
- Politiek: groter rijk = grotere macht
- Economisch: kolonie = afzetmarkt en grondstoffenleverancier
7.2 De gevolgen van het modern imperialisme ca 1870
(de wedloop voor Afrika)
= fase van het kolonisatieproces van
Afrika tss ca 1880 en het begin van WO I.
Koloniale rivaliteit is een belangrijke
oorzaak van WO I. Om de verdeling van
Afrika enigszins gecontroleerd te laten
verlopen nodigde Otto von Bismarck de
Europese landen uit in Berlijn :
Conferentie van Berlijn. (1884-1885)
Cartoon: elke leider wil een stukje van het
continent en trekt eraan tot het in
stukken breekt.
, 2
Congo kunnen aanduiden. (Geel = Belgium)
Kaart hieronder toont de vele verschillende etniën.
1892 caricature of Cecil Rhodes after announcing plans for a
telegraph line from Cape Town to Cairo. For Punch by Edward Linley
Sambourne.
Britten beheersten Afrika van Caïro tot de Kaap. De spreidstand van
Cecil Rhodes over het hele continent was een imponerend en
onuitwisbaar beeld.
Spotprent uit Punch.
De Europese expansiedrang heeft grote gevolgen voor de gekoloniseerde gebieden. Koloniale
grenzen werden getrokken zonder rekening te houden met etnische en religieuze scheidingslijnen.
Bv: Hutu’s en Tutsi’s in Rwanda : bijna 1 miljoen Tutsi worden vermoord door Hutu;
Boko Haram wil islamitische staat in Nigeria. Boko Haram (westers onderwijs is verboden) =
antiwesters.
Vele etnische zuiveringen vinden plaats.
De verdeling van Azië
Groot – Brittannië: Brits – Indië (India,
Pakistan & Bangladesh)
Frankrijk: Indo-China (Vietnam, Laos,
Cambodja)
Nederland: Nederlands Indië (Indonesië)
Rusland: Mantsoerije
Japan: Korea, Taiwan -> spanningen
Verenigde Staten: Filipijnen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nvanlooy1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.80. You're not tied to anything after your purchase.