Summary
Samenvatting Reformatie & Opstand
- Course
- Level
Een duidelijke samenvatting over Reformatie & Opstand
[Show more]
Seller
Follow
resumepro
Reviews received
Content preview
Samenvatting WBT - hoofdstuk 1 Reformatie en Opstand80-jarige Oorlog ging over de vraag wie er in de Nederlanden de baas moest zijn maar ook over het
geloof.
Aflaatbrief: een tekst waarin staat dat God de eigenaar zijn zonden geheel of gedeeltelijk zal
vergeven. Hierdoor dachten ze in de hemel te komen (ipv in de hel). De paus verkocht deze aan
gelovigen.
Ketterij en inquisitie
Middeleeuwen: 1 christelijke kerk in Europa met veel macht en rijkdom. Hier kwam kritiek op.
Monniken en nonnen leefden veel meer in luxe dan Jezus. Al in 1100 werden er daarom nieuwe
kloosterorden gesticht waarin veel eenvoudiger werd geleefd. Anderen gingen nog veel verder in hun
kritiek op de kerk. Zij wezen belangrijke delen van de officiële kerkleer af. De kerk accepteerde dat
niet en noemde hen ketters en trad streng tegen ze op. De inquisitie werd opgericht door de paus:
een kerkelijke rechtbank waarin mensen met andere mening over het geloof werden opgespoord en
ondervraagd.
In 16e eeuw groeide de kritiek op de kerk door de invloed van het humanisme. Door de
boekdrukkunst verspreidden de ideeën van de humanisten zich snel door Europa. De kerk kon hen nu
minder makkelijk vertellen wat ze wel en niet mochten. Mensen wilden zelf een band met God
krijgen, zonder tussenkomst van een priester. Daarnaast vonden ze dat geestelijken misbruik maakten
van hun macht. Zo vonden ze de verkoop van aflaatbrieven verkeerd want je kon je zonden niet
afkopen. Een felle bestrijder van de misstanden van de kerk was de Duitse monnik Maarten Luther.
Hij vond dat veel gelovigen zich niet gedroegen zoals God het volgens de bijbel wilde, verder wilde hij
alles wat niet in de bijbel stond afschaffen zoals de aflaatbrieven maar ook de paus en het vereren
van de beelden van heiligen. Hij vertaalde de bijbel in het Duits zodat hij veel volgelingen in het
Duitse Rijk kreeg. Luther was een hervormer omdat hij de organisatie en de leer van de kerk sterk
wilde veranderen. Calvijn was ook een hervormer die vond dat de kerk moest veranderen.
De reactie van de paus was dat hij Luther, Calvijn en hun aanhangers uit de kerk zette. Hierdoor vel de
christelijke kerk in 2 stromingen uiteen. De rooms-katholieken bleven trouw aan de paus in Rome, de
protestanten kozen voor de hervormers. De protestanten vormden echter geen eenheid; lutheranen
gingen naar andere kerken dan de calvinisten. Hervorming/ Reformatie: het ontstaan van nieuwe,
protestantse kerken. Deze gebeurtenis had grote gevolgen:
1.Het geloof van miljoenen Europeanen veranderde
Protestantse kerk Katholieke kerk
Sobere kerk Veel versieringen
Kerkdiensten geleid door dominee Kerkdiensten geleid door priester
Vroegen rechtstreeks vergeving aan God Vroegen vergeving via de priester via aflaatbrief
Dominees mochten trouwen Priesters mochten geen seks hebben
Kwamen eerder vrouwen aan het hoofd van de
kerk
2.Een 2e gevolg van de Reformatie was dat Europa te maken kreeg met bloedige godsdienstoorlogen.
Katholieke vorsten hielpen de kerken in hun strijd tegen het protestantisme. Keizer Karel V, die van
1515-1555 onder meer heerste over het Duitse Rijk, Spanje en de Nederlanden wilde dat de
, bewoners van een rijk gehoorzaam waren aan een kerk, namelijk de katholieke. Hij liet ketters zwaar
straffen en verbood kritiek op de kerk.
2. Onvrede in de Nederlanden
Streven naar centraal bestuur
Keizer Karel V regeerde over een groot rijk: Duitsland, Spanje, de Nederlanden, delen van Italië en
koloniën in Amerika. De Nederlanden waren verdeeld over 17 gewesten waarbij elk gewest zijn eigen
munt, wetten en bestuurders had. Voor een keizer zijn al die verschillende regels en bestuurders
lastig om een rijk te regeren. Daarnaast was Karel V voortdurend in oorlog met andere landen en dat
kostte veel geld. Hij wilde een de Nederlanden een centraal bestuur met dezelfde regels en wetten en
vaste belastingen voor alle gewesten. Karel stelde ook ambtenaren aan die hem hielpen met
besturen. Hierdoor hoefde de Nederlandse adel minder te helpen. Zij waren hier uiteraard niet blij
mee. In 1555 volgde Filips II zijn vader Karel V op. Filips ging door met het versterken van het centraal
bestuur:
Hij benoemde een plaatsvervanger voor als hij in Spanje was om zijn rijk te besturen. Deze landvoogd
moest de Nederlanden voor hem besturen.
Verder had elk gewest een stadhouder die de koning hielp met besturen en moest zorgen voor orde
en rust. De edelman Willem van Oranje was stadhouder van Holland, Utrecht en Zeeland.
Verzet tegen de Spaanse koning
Veel Nederlanders waren ontevreden over de Spaanse koning, vanwege:
De edelen en andere bestuurders wilden geen centraal bestuur; voorheen hadden ze een belangrijke
rol in het bestuur maar nu moesten ze gehoorzamen aan de ambtenaren van Filips II.
Veel Nederlanders waren tegen vaste belastingen; dat kostte veel geld maar hierdoor verloren ze ook
macht.
De Spaanse koning was streng katholiek en vond het protestantse geloof verkeerd. In de Nederlanden
waren juist veel mensen calvinist geworden. Filips vond hen ketters en ze werden gedood. Zelfs veel
katholieken vonden de straffen te zwaar. Stadhouder Willem van Oranje dienden daarom een
smeekschrift in bij de Spaanse landvoogdes, Margaretha van Parma. Daarin werd officieel verzocht
om de inquisitie af te schaffen en minder strenge straffen voor de protestantse ketters. De
landvoogdes stopte de vervolgingen tijdelijk.
De beeldenstorm
Deze tijdelijk stop van de vervolgingen was een begin van een onrustige periode die al snel zou
uitlopen op een burgeroorlog. Omdat de protestanten even niet werden vervolgd, hoefden ze niet
meer in het geheim samenkomen voor hun hagenpreken. Dat waren protestantse bijeenkomsten in
de openlucht (kerken waren er nl. nog niet). Er werd dan uit de Bijbel voorgelezen en over het geloof
verteld. Tijdens zo’n hagenpreek maakte een predikant zich in 1566 zo kwaad over de verering van
heiligenbeelden dat na afloop hiervan bozige gelovigen naar eeb klooster trokken. Daar vernielden ze
alle beelden en namen ze kostbaarheden mee. Dit is het begin van de Beeldenstorm die zich snel
verspreidden over Brabant en Holland. Overal werden kerken en kloosters geplunderd. Filips II was
woedend toen hij dit hoorde en stuurde de Spaanse hertog van Alva met een leger naar NL om de
orde te herstellen. Veel protestanten vluchtten naar het buitenland, ook Willen van Oranje. Hij was
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller resumepro. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.12. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now