,Inhoudsopgave
1 – Opzet + inleiding ............................................................................................................................. 6
1.1 Opleidingsonderdeel en wetenschapsdiscipline .................................................................................... 6
1.2 Een definitie ........................................................................................................................................... 7
1.3 Handhaving van de strafwet ................................................................................................................. 8
1.4 Reactie op criminaliteit - criminele politiek ........................................................................................ 10
1.5 Visie op criminaliteit en strafrechtsbedeling ....................................................................................... 10
1.6 Grenzen ................................................................................................................................................ 11
1.7 Actoren, fora en instrumenten ............................................................................................................ 11
1.8 Doelstellingen en methodes ................................................................................................................ 12
2 – Historiek en achtergronden ........................................................................................................... 13
2.1 Een eigen strafwet en handhavingsapparaat (1830-1875) ................................................................. 13
2.2 Transformatie naar een daderbeleid (1875-1945) .............................................................................. 14
2.2.1 Een interventionistische overheid .................................................................................................. 15
2.2.2 Een beleid van sociaal verweer ...................................................................................................... 16
2.2.3 De uitvoerende macht als actor van strafrechtelijk beleid ............................................................. 17
2.3 Een (al te) ambitieus daderbeleid met menselijk gelaat (1945-1980) ................................................ 18
2.3.1 Alles wordt beter, voor iedereen! ................................................................................................... 18
2.3.2 Een doctrine met optimistisch daderbeleid: nieuw sociaal verweer ............................................. 19
2.3.3 Beleidsrealisaties ............................................................................................................................ 20
2.3.4 Contestatie en beleid zonder aangepaste structuren of middelen ................................................ 21
3 – De weg naar octopus ..................................................................................................................... 23
3.1 Harde hand zonder kader (1960-1980) ............................................................................................... 23
3.2 De loden jaren en het pinksterplan (1980-1990) ................................................................................. 25
3.2.1 Neo-liberaal beleid en terreur in België ......................................................................................... 25
3.2.2 Het rapport van de bendecommissie ............................................................................................. 26
3.2.3 Het pinksterplan (1990) .................................................................................................................. 27
3.3 Intenties en aanzetten tot verandering (1990-1996) .......................................................................... 28
3.3.1 Binnenlandse zaken slaat de hand aan de ploeg (1990-1992) ....................................................... 28
3.3.2 Meerjarenplan voor justitie, zonder sense of urgency (1992-1993) .............................................. 29
3.3.3 De parlementaire commissie mensenhandel (1993-1994) ............................................................ 29
3.3.4 De dienst voor het strafrechtelijk beleid (1994) ............................................................................. 29
3.3.5 Regeerakkoord Dehaene II (1995) .................................................................................................. 30
3.3.6 Oriëntatienota justitie en consensusnota politie (1996) ................................................................ 30
3.4 Consensus dat het nu echt anders moet (1996-1998) ......................................................................... 31
3.4.1 Parlementaire onderzoekscommissies, marc dutroux en witte mars (1996) ................................. 31
3.4.2 De minister van justitie wordt bij wet verantwoordelijk voor strafrechtelijk beleid (1997) .......... 32
3.4.3 Het (eerste) verslag van de commissie dutroux (1997) .................................................................. 32
3.4.4 De consensus ebt weg. Politiehervorming alleen federaal niveau? (1997) ................................... 33
3.4.5 Conclusies Bendecommissie II en aanvullend verslag commissie Dutroux (1997-1998) ............... 33
4 – Nieuwe kaders voor een integraal en geïntegreerd beleid ............................................................... 34
4.1 Aanpassingen aan de wet lejeune en een “kleine franchimont” ........................................................ 34
4.2 De ontsnapping van Marc Dutroux ..................................................................................................... 35
4.3 Octopusakkoord over hervormingen bij politie en justitie................................................................... 36
2
, 4.4 Een geïntegreerde politie, gestructureerd op twee niveaus ................................................................ 37
4.5 Een hoge raad voor de justitie ............................................................................................................. 38
4.6 Federaal parket, verticale en horizontale integratie en mandaatsysteem .......................................... 38
4.7 De gerechtelijke pijler na octopus........................................................................................................ 39
4.8 Het veiligheids- en detentieplan .......................................................................................................... 39
4.9 Kadernota integrale veiligheid, themis en gedetineerdenrechten ...................................................... 40
4.10 De regeringen leterme en van rompuy ................................................................................................ 41
4.11 De regering di rupo .............................................................................................................................. 42
5 – Ambities voor justitie, uitdagingen voor veiligheid ......................................................................... 44
5.1 Regeringen michel, Wilmès, Jambon en decroo .................................................................................. 44
5.2 Beleidsintenties justitie en veiligheid michel (2014) ............................................................................ 45
5.3 Kadernota integrale veiligheid 2016 ................................................................................................... 46
5.4 Nationaal veiligheidsplan 2016-2019 .................................................................................................. 47
5.5 Parlementaire commissie aanslagen 2016 .......................................................................................... 48
5.6 Kanaalplan, stroomplan, ariec en euriec ............................................................................................. 49
5.7 Justitiebeleid ........................................................................................................................................ 50
5.8 Een Vlaams minister van justitie en handhaving ................................................................................. 51
5.9 Covid-19 ............................................................................................................................................... 52
5.10 Regeerakkoord Decroo - justitie en veiligheid ..................................................................................... 53
5.11 Justitiebeleid ........................................................................................................................................ 54
5.12 Binnenlandse zaken ............................................................................................................................. 55
6 Gastcollege minister van justitie ....................................................................................................... 56
6.1 10 stellingen rond justitie .................................................................................................................... 56
7 Thema 1 – Lokaal veiligheidsbeleid ................................................................................................... 58
7.1 Inleiding – Wie is de vvsg? ................................................................................................................... 58
7.1.1 Dienst veiligheid.............................................................................................................................. 59
7.2 De burgemeester als gezagshandhaver .............................................................................................. 61
7.3 De burgemeester als regisseur van een lokaal integraal en geïntegreerd veiligheidsbeleid .............. 64
7.3.1 Verschillende spelers op het lokale veiligheidsveld........................................................................ 66
7.3.2 Afstemming veiligheidsplannen ..................................................................................................... 67
7.4 Lokale besturen en GAS ....................................................................................................................... 67
7.5 Lokale besturen en radicalisering (LIVC) .............................................................................................. 70
7.5.1 Lokale integrale veiligheidscel ........................................................................................................ 71
7.6 Lokale besturen en bestuurlijke handhaving ....................................................................................... 73
7.6.1 Historiek – New York....................................................................................................................... 73
7.6.2 Historiek – Nederland ..................................................................................................................... 73
7.6.3 Historiek – België ............................................................................................................................ 74
7.6.4 Wetgevend proces .......................................................................................................................... 77
7.6.5 Krachtlijnen wet bestuurlijke handhaving ...................................................................................... 81
7.6.6 Concrete casus ................................................................................................................................ 85
7.7 Uitdagingen lokaal veiligheidsbeleid ................................................................................................... 86
3
, 8 Thema 2 – Schaalvergroting: fusie van politiezones ........................................................................... 87
8.1 Gekende uitdagingen........................................................................................................................... 87
8.2 Conclusie .............................................................................................................................................. 89
8.3 Een greep uit de actualiteit.................................................................................................................. 90
8.4 Vlaamse referentieregio’s .................................................................................................................... 90
8.5 Vrijwilligheid? ...................................................................................................................................... 90
8.6 Bezorgdheden gegrond?...................................................................................................................... 91
8.6.1 Grotere schaal zorgt voor robuustere organisatie .......................................................................... 91
8.6.2 Nog drempels te overwinnen om meerwaarde beter te realiseren............................................... 94
8.6.3 Na de fusie ...................................................................................................................................... 95
8.7 Tot slot ................................................................................................................................................. 96
10 Thema 4 – Bestuurlijke handhaving ................................................................................................ 107
10.1 Historiek en achtergrond ................................................................................................................... 107
10.1.1 Bestuurlijke handhaving sinds jaar en dag............................................................................... 108
10.1.2 Gewapend bestuur: van amerika via Nederland naar… .......................................................... 108
10.1.3 … België .................................................................................................................................... 110
10.1.4 … en Vlaanderen ...................................................................................................................... 112
10.2 Bestuurlijke handhaving en gewapend bestuur ................................................................................ 113
10.2.1 Schakel in het veiligheidsbeleid ............................................................................................... 113
10.2.2 Onderlinge verhouding bh – gb ............................................................................................... 114
10.2.3 Op verschillende niveaus ......................................................................................................... 115
10.2.4 Randvoorwaarden.................................................................................................................... 115
10.3 Huidige wettelijke contouren ............................................................................................................. 115
10.3.1 Politieverordeningen en reglementen ..................................................................................... 116
10.3.2 Administratieve sancties en maatregelen................................................................................ 116
10.3.3 (Eigen) informatiebronnen....................................................................................................... 117
10.3.4 Informatie van gerechtelijke politie ......................................................................................... 118
10.3.5 Medewerking van het Openbaar Ministerie (n OR) ................................................................ 119
10.4 (Goede) praktijken ............................................................................................................................. 119
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.73. You're not tied to anything after your purchase.