Summary
Samenvatting Colleges - Theorie en geschiedenis van het hedendaagse strafrecht
- Course
- Institution
Samenvatting van de colleges van het vak 'theorie en geschiedenis van het hedendaagse strafrecht'
[Show more]
1 review
By: RobinW1990 • 6 year ago
Seller
FollowKrisvGennip
Reviews received
Content preview
Theorie en geschiedenis van het hedendaagse strafrechtCollege 1
Inleiding: 1516-1800
Sententiën veroordelingen
1516: op 23 september is Wybe Sacles wegens een misdrijf op de brug van Majestatis op de
Brol met een zwaard onthoofd.
- Discussie: majesteitsschennis daar werd hij van beschuldigd. Momenteel kennen we
majesteitsschennis nog steeds als beledigen van de Koning. Meerderheid van de Kamer wil af
van majesteitsschennis, want we hebben al belediging in het Wetboek van Strafrecht
opgenomen.
- Argument hiertegen: Koning zou dan zelf aangifte moeten doen terwijl hij juist een belangrijk
persoon is en hij kan zich niet tegen een van zijn burgers keren.
1516: op 7 okboer is Renieke Wythie aan een galg gehangen en gewurgd.
Waarom werd de een met een zwaard gedood en de ander gewurgd?
Misschien vanwege de proportionaliteit van de straf ten opzichte van de daad. Wurging was een
minder edele manier van doodgaan dan met een zwaard. Het had te maken met klasse
(klassejustitie). Wybe zal waarschijnlijk van een hogere klasse zijn geweest. Nu kan de
klassejustitie nog steeds een rol spelen. De straf wordt aangepast aan de draagkracht. Mensen
met een groter vermogen zouden dus een hogere boete moeten betalen dan mensen met een
lager vermogen. Als straf leedtoevoeging is zou de straf moeten worden aangepast aan de
draagkracht, zoals bijvoorbeeld het inkomen van iemand.
Is dit in Nederland een discussie? Voor de aankomende verkiezingen heeft de ChristenUnie dit in
haar programma opgenomen. Dus het speelt nog zeker een rol.
1517: op 2 maart is Steinrijk van Eemyck beschuldigd van godslasting (bestaat nu vrij recent
niet meer) en een stuk van zijn tong afgesneden en verbannen voor 100 jaar uit de
samenleving.
- Wat speelt hier een rol? Oog om oog tand om tand. Een stuk van zijn tong werd afgesneden,
omdat hij zijn delict met zijn tong heeft gepleegd. Hedendaags doen wij niet meer aan
lijfstraffen, maar we zouden wel de straffen meer kunnen toespitsten op wat degene gedaan
heeft.
- Voorbeeld: In België heeft de rechter een wegpiraat als straf gegeven dat hij het boek van
A.F.Th. moet lezen over een vader die zijn zoon heeft verloren door een aanrijding met een
auto.
1563: op 8 mei is Atte Hayes wegens seks met dieren geëxecuteerd.
- Bij ons in de wet is dit pas strafbaar gesteld in 2010. Daarvoor was seks met dieren alleen
strafbaar als er aantoonbaar schade was bij het dier dan was het dierenmishandeling,
hetgeen al strafbaar was.
Doel dit vak: over hele simpele en logische dingen kunnen we heel veel vragen bij stellen. Dit vak
gaat niet over goed of fout, maar over het vinden van argumenten voor zowel voor als tegen een
stelling. Tentamen bestaat ook uit essayvragen (4 vragen).
,Scholen vs. Stromingen
School volgens Groenhuijsen
‘Een school in de klassieke zin van het woord houdt volgens mij in dat er één of enkele aanvoerders
kunnen worden aangewezen die door een centrale gedachte of bijzondere benaderingswijze van het
strafrecht een grote groep jongere onderzoekers inspiratie hebben geboden om het vak vanuit
diezelfde richtinggevende punten te ontwikkelen. Kenmerkend voor een school is het persoonlijk
gezag en het intellectuele overwicht van de grondleggers.’
- Utrechtse school
- Groningse school
- Rotterdamse school?
Stromingen
Remmelink er zijn twee dominante stromingen: een heenstroom en een tegenstroom.
Heenstroom: de functionele benadering van het strafrecht, wat inhoudt dat strafrecht een functie
moet hebben binnen de samenleving, sociale vraagstukken. Voorbeeld het bestrijden van
criminaliteit (een functie van strafrecht).
Tegenstroom: bescherming van rechten van burgers door controle van de staat. Bijvoorbeeld het
controleren van de staat zodat ze niet alles strafbaar stellen.
Kelk/Groenhuijsen
De traditionele richting, de juridiseringsrichting en de welzijnsrichting.
Groenhuijsen
Traditioneel thans: Sv 2001 rechtsbescherming op maat, internationalisering, herstelrecht (als
alternatief: welzijnsrichting), juridisering (kritiek op Sv 2001).
‘Geen wezenlijk nieuwe stromingen, maar een vertakking, verrijking en concretisering van de
richtingen die in de jaren 80 van de vorige eeuw al werden onderscheiden’.
Analyse Kelk
Kelk is een voorstander van de juridisering, tegenstroom.
- Uitganspunten
- Voornaamste functie van het strafrecht
- Onderliggende mensbeeld
Wat is een mensbeeld en wat heeft dat met het strafrecht te maken?
Deterministisch mensbeeld bijv. waar de mens wordt beschouwd als een product. Of juist de
vrije mens of rationale keuze.
- Gehanteerde rechtsideaal
- Rechtsgehalte van het strafrecht
- Ethiek van het strafrecht
- Plaats van de criminologie en van andere sociale wetenschappen
- Gevarenzone (daar waar de eigen uitgangspunten en principes worden bedreigd)
Heenstroom: functionalisering, socialisering, law in action.
Tegenstroom: due process, mensenrechtenbescherming.
Beide zichtbaar in wetgeving, vervolgingsbeleid en rechtspraak (en dus geen theorievorming;
Remmelink: geen rechtsfilosofie of – theorie).
,Stromingen
Wat was er voor WOII aan stromingen?
Klassieke richting
- Klassiek strafrecht straf is vergelding.
Moderne/nieuwe richting
- G.A. van Hamel, Défense sociale (later Nouvelle).
Heenstroom
Definitie van functionalisering?
- Functie in het sociale systeem, gericht op doeleinden die de staat zoekt te verwezenlijken.
- Functionaliteit
Scholen
Er zijn twee grote scholen. Bij de wederopbouw van ons land en het hele justitiële apparaat. Dit werd
enorm verkleurd door o.a. de wederopbouw-gedachte.
Utrechtse school
- Kopstukken als Pompe, Baan en Kempe (samenwerkingsverband)
- Humanisme en ‘ontmoeting met de delinquent’ zijn belangrijke begrippen in de Utrechtse
school (Pompe-Instituut).
- Hun idee van wederopbouw had deels te maken met het feit dat een aantal kopstukken zoals
Willem Pompe van de Utrechtse school zelf opgesloten hebben gezeten tijdens de WOII.
Door die ervaring van zelf opgesloten te hebben gezeten kregen ze een heel ander idee over
mensen opsluiten. Ze wilden dat dit zo veel mogelijk werd voorkomen. Delinquenten moeten
niet opgesloten worden maar ze moeten worden ‘ontmoeten’. De delinquent werd genoemd
als ‘je zielige broertje’ en moet daarom op een bepaalde manier worden behandeld.
Groningse school
- De Groningse school was van Vrij (1895-1955)
- Welk element wilde hij toevoegen aan een strafbaar feit? subsocialiteit: dejuridiserend
element. Voorbeelden hierbij zijn: herhaling dader, onvoldaan slachtoffer, navolging derden,
ontdaan vierden. Dit zijn effecten in de samenleving, waarvan een vereist is. Als een van deze
effecten namelijk niet aanwezig zijn, waarom zou je de dader dan straffen? (VRIJ).
Wat is gemeenschappelijk aan functionalisten?
In Nederland hebben ze allemaal gemeen dat er een rechtvaardigingsmoment is in de straf. Dat wil
zeggen dat er een relatie is met de daad. Dat betekent dat je als overheid pas ingrijpt als er een
strafbaar feit is gepleegd. Ook moet het binnen de wet blijven, dus geen afwezigheid van materiële
wederrechtelijkheid (m.u.v. Langemeijer ‘politieke actie’ en Schuyt burgerlijke
ongehoorzaamheid/subsocialiteit).
Welke functionalisten plaatst Remmelink buiten de hoofdstroom?
De Rotterdammers
- A. Ter Heide: strafrecht corrigeert de rollenspeler, de misdadiger (die je zo niet mag noemen)
moet een nieuwe rol aanleren zodat hij weer kan meekomen in de maatschappij.
, - B. Hulsman: hij is vooral voor decriminalisering. Hulsman is heel kritisch op het strafrecht en
vraagt zich af of we dat eigenlijk wel moeten hebben. Hij wil zich focussen op
conflictoplossing de relatie tussen dader en slachtoffer. Sr als social enginering.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KrisvGennip. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now