Bestuurskunde: maatschappelijke problemen en bestuurskundige oplossingen
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
jinkeo
Reviews received
Content preview
Uitwerkingen leerdoelen blok 1.1
Probleem 1
Leerdoel 1 & 2
1. Welke taken heeft elke betrokken partij m.b.t. het organiseren van veiligheid?
2. Hoe is de samenwerking nu geregeld tussen de verschillende partijen?
(Bovens)
De overheid is nodig omdat:
● De overheid heeft het geweldsmonopolie (de zwaardmacht). De winkeliers hebben
arbeidsrechten en mogen bij hun vereniging aangeven dat zij hun werkomgeving
onveilig(er) vinden worden. De overheid als hoogste macht heeft een bestuurlijke
taak in het opstellen van regels en het toezien hiervan en voorlichten. Zonder
overheid zouden de sterksten de macht pakken en kan de economie niet
functioneren.
● De overheid vangt marktimperfecties op (vangnet).
- De overheid voorkomt monopolie/kartelvorming om de consument te
beschermen.
- De overheid controleert marktwerking en -evenwicht.
- De overheid voorkomt meeliftgedrag van en zorgt voor collectieve goederen,
zoals infrastructuur en defensie.
● Reguleert externe effecten (denk aan milieu-beleid).
- Kan op EU niveau, bijv. boetes als niet aan de Europese milieu maatstaven
wordt voldaan.
- Kan op nationaal niveau, zoals vergunning en subsidies verstrekken.
● Beheersing van merit goods.
- Stimuleert ‘goede producten’ zoals musea en sporten met subsidies.
- Ontmoedigt ‘negatieve producten’ zoals roken en alcohol met accijns en
leeftijdsgrenzen.
- Als doel heeft dit meer toekomstige welvaart creëren, want dit kan bijv. ziekte
verminderen, negatieve maatschappelijke effecten worden tegengegaan en
positieve worden gestimuleerd.
● Compenseren van verdelingseffecten. Voorkomt sociale ongelijkheid, bevordert
maatschappelijke orde door meer gelijkheid. Gelijke kansen voor iedereen door de
kloof tussen bijv. arm en rijk te verminderen met een progressief belastingstelsel.
(Streeck & Schmitter)
Overheid zorgt voor hiërarchische controle en bureaucratie
● Orde in de maatschappij: wie heeft welke taken? Burgers volgen regels, omdat ze
anders straf krijgen of niet sociaal worden geaccepteerd.
● Voorkomt machtsmisbruik (denk aan geweldsmonopolie).
,(Vincent)
Kenmerken van de staat:
● Je moet regeren over een bepaald geografisch gebied: zonder land, waar regeer je
dan over?
● Je moet door een andere staat erkend worden: anders ben je kwetsbaar.
● De staat moet maximale controle hebben over middelen en bevoegdheden (legale
autoriteit in de staat): de staat heeft het recht beleid te maken, uit te voeren en te
handhaven, personen mogen dit niet op eigen houtje gaan doen. Maar deze positie
moet wel door iedereen geaccepteerd worden.
Alternatieven voor de overheid
● (Bovens) Maatschappelijke zelfsturing (associaties)
- Geen wettelijke bevoegdheden, wel bijv. kennis.
- (Streeck & Schmitter) Private interest governments/associaties. Instituten of
of organisaties buiten de gemeenschap, markt of overheid.
- (Bovens) Wisselwerking tussen overheid en maatschappij. Het
maatschappelijk middenveld. Zelfstandige organisaties zoals
woningcorporaties.
● Gemeenschap (wisselwerking middenveld)
- Zelf opzetten van initiatieven, zoals een buurtwacht.
- Geen bevoegdheden, dus heeft steun van de overheid nodig.
- Heeft sociale cohesie en solidariteit nodig.
- Informeler dan associaties.
● Markt (marktmechanisme)
- In een vrije markt kunnen mensen helemaal zelf en vrij consumeren (zoals de
ingehuurde beveiligers in het probleem).
- Condities: transparantie van de markt en vrije toetreden hiertoe. De overheid
kan hier steun bij geven.
Leerdoel 3
Wat zijn de voor- en nadelen van de partijen als het gaat om bijv. het organiseren van
veiligheid.
Overheid:
Motief Voordeel Nadeel
Geweldsmonopolie 1. Bevoegdheid en Machtsmisbruik
autoriteit.
2. Handhaving van
sociale controle.
Marktimperfecties Bescherming van de Dubbelhartigheid: soms
(voorkomen van consument. worden belangrijke of grote
monopolies) monopolies beschermd,
zoals KLM.
Marktimperfecties Collectieve goederen zijn Geen concurrentie mogelijk,
1
, (collectieve goederen) toegankelijk voor iedereen. waardoor het collectieve
goed een monopolie wordt.
Externe effecten Bescherming van de (Indirect) beïnvloeden van
maatschappij en het welzijn. de economie.
Merit goods Bevordert welzijn en (indirect) beïnvloeden van
voorkomt maatschappelijke de economie.
schade.
Compenseren van Beperkt sociale ongelijkheid. Kan leiden tot
verdelingseffecten belastingontduiken.
(herverdeling)
Model Voordeel Nadeel
Markt (marktmechanisme) Keuzevrijheid Ongelijkheid op de markt
(oneerlijke concurrentie)
Associaties Gezamenlijk doel Onderlinge strijd kan
(maatschappelijke ontstaan.
zelfsturing)
Gemeenschap/ Sociale cohesie en Individuen kunnen
maatschappij (wisselwerking solidariteit. buitengesloten worden.
middenveld)
Overheid Welzijn van mens wordt Bureaucratie
beschermd.
(Bovens) Samenwerking (beetje leerdoel 2)
- Nadeel: partijen hebben eigen belangen, wat kan leiden tot onderlinge strijd.
- Voordeel: je lost meer op, hebt meer middelen/bronnen van verschillende partijen tot
je beschikking.
- Dynamische verhoudingen: veranderlijk. Invloeden en partijen veranderen per
samenwerking.
- Hybride verhoudingen: nauwe samenwerking van verschillende organisaties.
Probleem 2
Leerdoel 1
Wat zijn beleidsproblemen (soorten)?
Beleid is een plan dat ernstig politiek streven tot uiting brengt om een gewenste toekomstige
situatie te bewerkstelligen, door het uitvoeren of doen uitvoeren van een weloverwogen en
planmatige reeks van handelingen.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jinkeo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
