Samenvatting voor het vak kine inwendige aandoening. Het is een combinatie van de slides en notities uit de les. Daarnaast staan de zelfstudielessen er ook in
Samenvatting kinesitherapie bij
inwendige aandoeningen
Hanne Verbelen
Borstkanker en lymfoedeem
Als kanker in een vroeg stadium wordt gediagnosticeerd dan heeft het een betere prognose.
Lymfoedeem komt heel vaak voor na borstkanker.
Lymfoedeem van de bovenste ledematen
Bij borstkanker komt het meest lymfoedeem
voor → Dit komt niet door de borstkanker
zelf, maar wel door de behandeling ervan
Ook bij melanoma (=huidkanker), komt
vaker lymfoedeem voor.
De rest is zeldzaam
Inleiding
- 10% van alle kankergevallen wereldwijd zijn borstkankers (GloboCan 2002)
- 35% van alle kankergevallen bij vrouwen zijn borstkanker
- 1 man op 100 vrouwen krijgt de diagnose
- elk jaar ± 100 mannen en ± 11 000 vrouwen met borstkanker in België jaar
(www.kankerregister.org)
- De incidentie is nog aan het stijgen
Borstkanker is de meest voorkomende
kanker bij vrouwen met meer dan 10000
gevallen per jaar in België
Borstkanker staat niet in de top 10 bij
mannen
Borstkanker bij mannen wordt vaak pas
later gediagnosticeerd → slechtere
prognose
Overleving na borstkanker
Overleving = % overlevenden op lange termijn
- De incidentie is hoog, maar overleving ook tegenover andere kankers
5 jaar overleving in België:
- 92,1% bij vrouwen
1
, - 80,2% bij mannen
Belang van QOL neemt toe
Preventie en behandeling van klachten gerelateerd aan borstkanker en de behandeling
Wat is borstkanker
- Cellen groeien, delen en sterven
- Borstcellen kunnen achteruitgaan → maligne cellen
- Natuurlijk proces van cellen die groeien en sterven, maar bij kanker worden
de cellen slecht en kan de kanker ook agressief zijn
→ ze kunnen metastasen hebben
- Hoe minder een borstkankercel op een normale borstcel lijkt → hoe agressiever →
slechtere prognose
3 voorwaarden (om het borstkanker te noemen):
- kwaadaardige cellen
- tasten normaal weefsel aan
- kan secundair uitzaaiingen veroorzaken
- Bij andere kankers is er vaak een bepaalde oorzaak: bv. huid kanker → UV
licht
- Borst kanker heeft geen bekende oorzaak, wel risico factoren
Soorten borstkanker
→ Er zijn verschillende types borstkanker: op basis van locatie en agressiviteit
agressief: hoe verspreid het is (metastasen)
- Uitgaande van de melkkanalen: ductale kankers
- Beginnend vanuit de melkkwabben: lobulaire kankers
- Invasief carcinoom: zaait uit buiten de kanalen of lobuli naar nabijgelegen weefsel,
kan uitzaaiingen veroorzaken
- Carcinoom in situ: is nog niet uitgezaaid naar omliggend weefsel → geen
uitzaaiingen
- HOEWEL: kan een voorloper zijn van een invasieve tumor en moet daarom
behandeld worden
Soorten borstkanker
- Lobulair carcinoom in situ (2,5%)
- Ductaal carcinoom in situ (2,5%)
- Invasief ductaal carcinoom (80%)
- Meest voorkomend
- Invasief lobulair carcinoom (10%)
- Andere (5%)
2
, 1: lobulair carcinoom in situ → Start bij de
melkklieren
2: ductaal carcinoom in situ → Start bij
melkkanaal. Niet verspreid over
borstweefsel
3: invasief ductaal carcinoom → cellen
hebben zich verspreid buiten het kanaal
4: Invasief lobulair carcinoom → start op
melklobule. Verspreiding buiten de lobule
Uitzaaiingen (=Metastasen)
- Via de bloedbaan of het lymfesysteem
- Kankercellen breken af van de tumor
- Reizen naar andere delen van het lichaam
- Hechten zich aan de wand van een bloedvat of lymfevat
- Groeien en bloei op nieuwe locatie
→ Evaluatie van lymfeklieren, longen, lever, hersenen, botten
Hier moet je zeker nakijken, want daar zijn vaak de meeste metastase bij
borstkanker
Riscofactoren
A. Hormonale factoren
B. Omgevingsfactoren
C. Persoonlijke factoren
A. Hormonale factoren
- Oestrogeen
- Progesteron
- Estradiol
Omstandigheden waarin stimulatie van de borstklier door deze hormonen afwijkt van het
gemiddelde (dit zijn allemaal risicofactoren:)
- Vroege menarche (<12 jaar) (menarche = eerste menstruatie)
- Late menopauze (> 55 jaar)
- Een late zwangerschap (> 35 jaar)
- Nullipariteit
- Geen of kortdurende borstvoeding geven
, → Geen consensus in de literatuur
Dus exogeen = externe hulpmiddelen. Geen consensus of het nu wel of geen
risicofactoren zijn
B. Omgevingsfactoren
- Overmatig alcoholgebruik
- Vetrijk en vezelarm dieet
- Hoge BMI
- Meer lipide → oestrogeen is opgeslagen in vet cellen
- Weinig lichamelijke activiteit
- Frequente blootstelling aan straling
- Mammogram is dus ook een risicofactor → pas doen na 50 jaar of bij
vermoeden door familiale geschiedenis
C. Personal factors
- Geslacht: 100-150 vrouw versus 1 man
- Leeftijd: > 80% over 50 years
Geslacht is natuurlijk wel een belangrijke risicofactor
Erfelijke factoren:
- 5 tot 10% van de borstkankers heeft een genetische oorsprong
- Mutaties in een gen kunnen borstkanker veroorzaken
- BRCA1 en BRCA2: meest voorkomende borstkankergenen
- Kanker op jonge leeftijd
- Borstkanker in beide borsten komt vaak voor
- Meerdere patiënten binnen een familie
- Verhoogde aanwezigheid van eierstokkanker en baarmoederhalskanker
- Dragers krijgen niet noodzakelijk borstkanker
Twijfelachtige risicofactoren
- Roken, passief roken
- Deodorant
- Dragen van een beha
- Vervuiling
- Nachtwerk
→ Geen consensus in de literatuur
Diagnose
A. Zelfonderzoek
De borsten zijn het minst gevoelig en gezwollen 1 week na het einde van de menstruatie
= Ideale moment voor een zelf onderzoek
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneliekenaalden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.33. You're not tied to anything after your purchase.