Summary
Samenvatting Biogenie 6.1: Thema 1: Voortplanting bij de mens
- Course
- Institution
- Book
Biologie 6de middelbaar. Voortplanting bij de mens: boek + powerpoint + bundel in 1 samenvatting.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
ydmet
Content preview
BIOLOGIE: 1STE SEMESTERTHEMA 1: VOORTPLANTING BIJ DE MENS
Biologische betekenis van voortplanting
Voortbestaan van de soort
Elk individueel organisme heeft een beperkte levensduur
Voortplanting nodig om soort in stand te houden!
Uit bepaalde cellen van een individu ontwikkelt zich een nieuw organisme.
Het DNA wordt doorgegeven van de ene generatie op de andere.
Voorbeelden
Levensverwachting mens: 77 jaar voor een man en 82 jaar voor een vrouw
Eendagsvliegen of haften: nimf in zoet water – subimago – imago =
volwassen (paring – niet eten door niet goed ontwikkelde mond – slechts
enkele uren overleven)
Voortbestaan van de mens (herhaling 5de jaar)
Lichaamscel bij mens Geslachtscel bij mens
Diploïde cel (2n) Haploïde cel (n)
De helft van de informatie afkomstig van de
moeder en de andere helft van de vader.
22 paar autosomen + 1 paar heterosomen 22 autosomen + 1 heterosoom
♂: 22 paar autosomen + X- én Y- Spermacel: 22 autosomen + X- of Y-
chromosoom chromosoom
♀: 22 paar autosomen + 2 X-chromosomen Eicel: 22 autosomomen + 1 X-chromosoom
Mitose en meiose
1
, Mitose Meiose
Vorming van lichaamscellen Vorming van gameten of geslachtscellen
(eicellen en zaadcellen)
Symbolische voorstelling: Symbolische voorstelling:
2n → 2n + 2n 2n → n + n + n + n
Verschil in proces: Verschil in proces:
Tijdens profase is er geen paarvorming. Meiose 1 = reductiedeling:
Tijdens profase 1 is er paarvorming van
homologe chromosomen en crossing-over.
Tijdens anafase worden de Tijdens anafase 1 worden de homologe
zusterchromatiden van een chromosoom chromosomen van elkaar gescheiden,
van elkaar gescheiden waarbij mixing van paternale en maternale
chromosomen optreedt.
Meiose 2: analoog aan meiose 1.
Resultaat: Resultaat:
2 diploïde genetisch identieke 4 haploïde genetisch unieke gameten/
dochtercellen geslachtscellen (door mixing en crossing-
over)
Belang: Belang:
- Herstel van beschadigd weefsel - Geslachtelijke voortplanting bij
- Aanmaak van nieuwe cellen om bepaalde organismen.
dode cellen te vervangen
- Groei en ontwikeling
- Ongeslachtelijke voortplanting bij
bepaalde organismen
+ extra documentje indien nodig of p. 196-197
Verband tussen voortplantingswijzen en genetische variatie
Door voortplanting wordt het genetisch materiaal aan de nakomelingen doorgegeven
Genetische variatie bij de volgende generatie is afhankelijk van de
voortplantingswijze en de soort celdeling (mitose of meiose)
Ongeslachtelijke/vegetatieve voortplanting Geslachtelijke voortplanting
- 1 individu betrokken - 2 individuen betrokken (seksuele
(aseksuele/ongeslachtelijke voortplanting)
voortplanting) - Na bevruchting van een eicel door
- nieuwe individu ontstaan uit cellen een spermacel, zal de zygote
van individu ontwikkelen tot een nieuw individu.
- Celdeling: mitose - Celdeling: de voortplantingscellen
- Voordelen: op korte tijd veel nieuwe ontstaan via meiose
individuen - Voordeel: genetische variatie
- Nadeel: geen genetische variatie → enkele individuen overleven bij
kloonvorming door wijzigingen i/h wijzigingen i/h milieu
milieu kan de populatie volledig - Nadeel: noodzaak aan man
uitgeroeid worden - Voorbeeld: mens, plant, dier
- Voorbeeld: bacterie, knopvorming
2
,Primaire en secundaire geslachtskenmerken
Primaire geslachtskenmerken
Primaire geslachtskenmerken = geslachtskenmerken die al vóór de geboorte
aanwezig zijn
Man Vrouw
- Teelballen (testes) - Eierstokken (ovaria)
- Bijballen - Eileiders (tubae uterinae)
- Balzak (scrotum) - Baarmoeder (uterus)
- Zaadleiders - Vagina (schede)
- Zaadblaasjes - Schaamlippen
- Prostaat = voorstanderklier - Clitoris
- Penis
Secundaire geslachtskenmerken
Secundaire geslachtskenmerken = geslachtskenmerken die pas vanaf de puberteit
tot uiting komen
Verschijnen als gevolg v/e verhoogde productie van geslachtshormonen
Jongens: verhoogde testosteronproductie
Meisjes: oestrogeentoename
Man Vrouw
- Beharing op aangezicht en rest van het - Beharing onder oksels en rond
lichaam schaamstreek
- Skelet en skeletspieren sterker - Rondere lichaamsvormen door vorming
- Bredere schouders van onderhuids vet
- Stemverlaging - Bredere bekken
- Vergroting van penis en balzak - Volumetoename borsten
- zaadlozing - Menstruatiecyclus
Seksuele rijpheid
Bij meisjes: bij 1ste menstruatie of menarche
Bij jongens: bij 1ste zaadlozing
3
, Start puberteit
Benaming: verwijst naar optreden van pubisbeharing
Begin puberteit: o.i.v. geslachtshormonen
Groeisnelheid
1ste levensjaar: groot, daarna daling
In puberteit: grote stijging
Top meisje: 12 jaar = 8,3 cm/jr
Top jongen: 14 jaar = 9 cm/jr
Daarna terug grote daling: volwassen gestalte op
Meisje: 16-17 jaar
Jongen: 18-19 jaar
Andere lichaamskenmerken die veranderen tijdens de puberteit
Lichaamsbouw
Man Vrouw
• groter met relatief smallere • kleiner met relatief bredere
heupen en bredere schouders heupen en smallere schouders
Lichaamssamenstelling
Man Vrouw
• grotere spiermassa • kleinere spiermassa
• dunnere onderhuidse vetlaag • dikkere onderhuidse vetlaag
• vetgehalte: 15 %- 60 kg • vetgehalte: 25 % op 60 kg
Cardiovasculaire kenmerken
Man vrouw
• longinhoud groter • longinhoud kleiner
• slagvolume hart groter • slagvolume hart kleiner
• groter gehalte rbc • kleiner gehalte rbc
(5 miljoen/mm3) (4.5 miljoen/ mm3)
Geslachtsbepaling
Functionele bouw van de vrouwelijke voortplantingsorganen
1) eitrechter
2) eierstok / ovarium
3) eileider / tubae uterinae
4) baarmoeder (BM) / uterus
5) clitoris / kittelaar
6) kleine/binnenste schaamlippen
7) grote/buitenste schaamlippen
8) vagina
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ydmet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.55. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now