Summary
Samenvatting geestelijke gezondheidszorg H5 en H6
- Course
- Institution
H5:over karakters en moeilijke mensen H6: als genieten moeten wordt
[Show more]
Seller
Follow
jadevanstappen2000
Content preview
5. Over karakters en moeilijke mensen Aangeven wat het 5 factoren model is en hoe dit zich verhoudt
tot onze persoonlijkheid
5.1 Inleiding
De persoonlijkheid van mensen
Persoonlijkheid wordt gevormd door:
Temperament: aangeboren
Karakter: verworven
Hoe men is en hoe men ervaren wordt
Persoonlijkheid bepaald wie we zijn
5.1.1 The big five
Extraversie:
Spontaniteit, opgewektheid, gezelligheid, ontstuimig, welbespraakt,
bedrijvig, joviaal, energiek
introversie:
Gesloten, bedaard, ernstig, nadenkend, passief, teruggetrokken ,
timide
Vriendelijkheid
Zorgvuldigheid
Emotionele stabiliteit
Intellectuele autonomie
=multidimensioneel model= vijffactoren model: persoonlijkheid omvat zeer veel
dimensies
Pas als iemand zeer veel extremen op zeer veel factoren van de persoonlijkheid
heeft, wordt er gesproken van een persoonlijkheidsstoornis
5.1.2 Persoonlijkheidsstructuur
Egodystoon = niet bij de persoon passend
klachten voelen als nieuw aan voor ZO
Egosyntoon = bij de persoon passend
klachten zijn al langer aanwezig en worden door de ZO niet als klachten
herkent
De persoonlijkheidsstoornis is meer dan een “toestand”, het kan gezien
worden als een kenmerk/eigenschap
Vaak ervaart de omgeving meer problemen/conflicten dan de ZO zelf
Mensen met egosyntone kenmerken geraken er via behandeling moeilijker
uit dan mensen met egodystone kenmerken
Het begrip ‘moeilijke mensen’ verklaren en in verband brengen
met onaangepaste interacties
,5.1.3 Moeilijke mensen
Onterecht mensen als “moeilijke mensen” te bestempelen, want WIJ
hebben het moeilijk met deze mensen
Het houd dus verband met onze eigen voorgeschiedenis, kwetsbaarheden,
karakter, tegenopdrachten
Moeilijke mensen bestaan niet => moeilijke interacties
Gedrag is een gevolg van een leerproces (opvoeding, maatschappelijke
beïnvloeding, sociaal-culturele factoren)
≠ moeilijk gedrag, wel onaangepast gedrag => leerproces gebeurde niet
of niet goed
Waar ligt het verschil tussen moeilijke karakters en een
persoonlijkheidsstoornis
Persoonlijkheid= veel unieke persoonlijkheidskenmerken
=>deze kenmerken zijn: niet, een beetje, gemiddeld, duidelijk of extreem
aanwezig
Persoonlijkheidskenmerken die extreem wel of extreem niet aanwezig zijn
kunnen mensen in moeilijkheden brengen
Persoonlijkheidsstoornis: als er een cluster van verschillende
persoonlijkheidskenmerken al van jonge leeftijd en op alle belangrijke
levensdomeinen zichtbaar is en voor problemen zorgt die zo ernstig zijn
dat de persoon niet of niet gezond kan functioneren
5.2 Persoonlijkheidsverstoring: què?
Criteria om van een persoonlijkheidsstoornis te spreken:
A. er is een duurzaam patroon van innerlijke ervaring en gedrag dat duidelijk
afwijkt van de culturele verwachtingen. Dat patroon moet op minstens 2 van
volgende domeinen zichtbaar zijn:
De cognitie: de manier waarop de persoon zichzelf, anderen en
gebeurtenissen waarneemt en interpreteerd
De affectiviteit: de mate van intensiteit, aangepastheid en stabiliteit
van de emotionele reacties
Het interpersoonlijk functioneren
De impulscontrole
B. het duurzame patroon is star en dringt door in een brede waaier van
persoonlijke en sociale situaties
C. het duurzame patroon leidt tot betekenisvol lijden of ernstige beperkingen in
het functioneren op sociaal, beroepsmatig vlak of andere vlakken
D. het duurzame patroon is stabiel en van lange duur en begint in de
adolescentie of vroege volwassenheid
E. het duurzame patroon kan niet verklaard worden als een uitdrukking of gevolg
van een andere stoonis
, F. het duurzame patroon is niet het rechtstreeks gevolg van de fysiologische
effecten van middelengebruik of van medische toestand (bv. hersentrauma)
Mensen met een persoonlijkheidsstoornis:
Vertonen starre en aan de omgeving onaangepaste gedachten- en
gedragspatronen => moeilijk om sociale en persoonlijke relatie op te
bouwen
= diep ingewortelde reactieformaties (hoe men reageert), gedragswijzen,
denkpatronen en gevoelsstromen => lijden bij zichzelf en anderen
ZO is er niet van bewust dat hun gedachten en gedrag onaangepast zijn
Emotieregulatie: herkennen van emoties en er adequaat mee omgaan
=>wordt geleerd in de kinder- en jeugdtijd => niet iedereen heeft een
goede jeugd
DSM-5 bespreekt 11 stoornissen verdeeld in 3 clusters:
Cluster A Cluster B Cluster C
Paranoïde antisociaal vermijdend
Schizoïde borderline afhankelijk
schizotypisch histrionisch dwangmatig
narcistisch
Een persoonlijkheidsstoornis begripsmatig kunnen verklaren en
aangeven wat dit bij een hulpverlener teweegbrengt
5.3 De persoonlijkheid van de hulpverlener
Hoe klachten tot uiting komen is verschillend en individueel bepaald
ZV moet een band opbouwen met de ZO
=> moeilijk want VP wordt op de proef gesteld. ZO kan voor het minste
een afkeer hebben voor de VP en de VP als onbekwaam zien (bv uiterlijk is
niet hoe ZO het wilt, VP rijdt in de verkeerde auto,…)
VP zal veel moeten verdragen, andere moeten communiceren
Eigen angst- en twijfelgevoelens kunnen zo sterk zijn dat je de ZO gaat
vermijden => ZO voelt dit aan en gaat dit uitspelen
5.4 Begeleiding: een inleiding
Belangrijk om een therapeutische band op te bouwen met de ZO. Dit is
complex. Onze interacties moeten aansluiten op de eigenaardigheden van
de ZO ipv die eigenaardigheden meteen te willen veranderen
Persoonlijke stijl van de ZO laten bestaan en respect voor hebben
Pas als er een goede band met veel vertrouwen is kan er gewerkt worden
naar inzicht krijgen
bv: ZO laten stilstaan bij de effecten van zijn eigenaardig gedag, wat dit
met zichzelf en anderen doet en hoe het anders kan
VP dient zelf te reflecteren en voelen wat alles met haar doet en hoe deze
gevoelens de afstand-nabijheid beïnvloed
Splitting= het niet kunnen integreren van emoties
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jadevanstappen2000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75619 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now