Samenvatting van de lessen sociale agogiek dat gedoceerd wordt in pedagogische wetenschappen (en kan opgenomen worden als keuzevak door criminologische wetenschappen)
,Inhoudsopgave
Les 1 – Inleiding .......................................................................................................................................... 4
Wat is sociale agogiek? ........................................................................................................................................ 4
Sociaal werk als zeer diverse praktijk ................................................................................................................... 4
Sociaal werk als pedagogische praktijk................................................................................................................ 6
Globale definitie sociaal werk (iassw, 2014) .................................................................................................... 8
Sociaal werk doet er toe, maar….......................................................................................................................... 8
Sociaal werk en context ........................................................................................................................................ 9
Het belang van de professional .......................................................................................................................... 10
Les 2 – De geschiedenis van het sociaal werk: tussen controle en emancipatie ............................................ 11
Waar waren we gebleven… ................................................................................................................................ 11
Vandaag ............................................................................................................................................................. 11
Sociaal werk als opvoedingspraktijk .................................................................................................................. 11
Verschillende fasen in ontwikkeling samenleving .............................................................................................. 12
De Middeleeuwen (500-1500) ....................................................................................................................... 12
Humanistische benadering (16e-17e eeuw) ................................................................................................... 12
Industriële revolutie (18e-19e eeuw).............................................................................................................. 13
Interbellum en periode na WOII .................................................................................................................... 16
Hedendaagse ontwikkelingen ........................................................................................................................ 18
Nieuwe sociale risico’s ........................................................................................................................................ 19
Uitdagingen voor het sociaal werk..................................................................................................................... 19
Les 3 – De verzorgingsstaat ....................................................................................................................... 20
Waar waren we gebleven… ................................................................................................................................ 20
Vandaag ............................................................................................................................................................. 20
Definitie.......................................................................................................................................................... 20
Basistechnieken ............................................................................................................................................. 22
Uitdagingen van de verzorgingsstaat ............................................................................................................. 25
Uitdagingen sociaal werk ................................................................................................................................... 28
Les 4 – Sterk Sociaal Werk ......................................................................................................................... 29
Waar waren we gebleven… ................................................................................................................................ 29
Vandaag ............................................................................................................................................................. 29
Een situering .................................................................................................................................................. 29
Sterk sociaal werk .......................................................................................................................................... 33
Besluit ............................................................................................................................................................ 35
Les 5 – Armoede als sociaal probleem ....................................................................................................... 36
Vandaag ............................................................................................................................................................. 36
Een situering ....................................................................................................................................................... 36
Armoede als complex probleem ......................................................................................................................... 36
Materieel, immaterieel, cumulatief.................................................................................................................... 39
Een materieel probleem ................................................................................................................................ 39
Een immaterieel probleem ............................................................................................................................ 40
Een cumulatief probleem ............................................................................................................................... 41
Beleid .................................................................................................................................................................. 41
Structureel en flankerend beleid ................................................................................................................... 41
Actuele ontwikkelingen.................................................................................................................................. 41
De rol van het sociaal werk ................................................................................................................................ 42
Moedeloosheid en cynisme vermijden.......................................................................................................... 42
Sociaal werk als armoedebestrijder ............................................................................................................... 42
Netwerk tegen armoede ................................................................................................................................ 43
Armoedebewust handelen ............................................................................................................................ 43
Verschillende paradigma’s ............................................................................................................................. 43
Besluit ............................................................................................................................................................ 44
Les 6 – Mensenrechten als referentiekader voor het sociaal werk ............................................................... 45
Waar waren we gebleven................................................................................................................................... 45
Vandaag ............................................................................................................................................................. 45
2
, Globale definitie sociaal werk (iassw, 2014) .................................................................................................. 45
Genese van mensenrechten .......................................................................................................................... 45
Rechten als kader van sociaal werk interventies ........................................................................................... 47
Verschillende lezingen van rechten ............................................................................................................... 48
Een praktijk vol paradoxen ............................................................................................................................. 55
Besluit ................................................................................................................................................................. 55
Les 7 – Duurzaamheid als actueel vraagstuk............................................................................................... 56
Vandaag ............................................................................................................................................................. 56
Een belangrijk vraagstuk ................................................................................................................................ 56
Uitdaging voor sociale professionals ............................................................................................................. 56
Enkele belangrijke stappen ............................................................................................................................ 58
Meer dan een milieuvraagstuk ...................................................................................................................... 58
Een hevig en complex debat .......................................................................................................................... 59
Uitdaging ............................................................................................................................................................ 60
Les 8 – Sorry we missed you ...................................................................................................................... 61
Les 9 – Sociaal werk en digitalisering ......................................................................................................... 61
Vandaag ............................................................................................................................................................. 61
Inleiding .............................................................................................................................................................. 61
Online hulpverlening ...................................................................................................................................... 61
Toename digitalisering ................................................................................................................................... 61
Uitdagingen digitalisering .............................................................................................................................. 62
Les 10 – Werkcollege ................................................................................................................................ 66
Opbouw .............................................................................................................................................................. 66
Constructie sociale problemen ...................................................................................................................... 66
Verschillende lezingen van sociale problemen: voorbeeld -analyseschema Vrancken (1977) ..................... 67
Sociaal werk als actor..................................................................................................................................... 68
Filmfragment: mensen in armoede (I, Daniel Blake) .......................................................................................... 69
Mensen op de vlucht .......................................................................................................................................... 69
Examen ............................................................................................................................................................... 70
Les 11 – Gastcollege Sociaal werk in een transnationale migratierealiteit .................................................... 71
De territoriale en sociale premissen van de welvaartstaat ................................................................................ 71
Wat is een verzorgingsstaat? ......................................................................................................................... 72
Burgerschap en de (klassieke) welvaarstaat .................................................................................................. 72
Social werk in een transnationale migratierealiteit: 5 keer anders ................................................................... 73
Migratie en superdiversiteit heeft impact ..................................................................................................... 73
Vijf keer anders .............................................................................................................................................. 73
Een concrete utopie voor sociaal werk in een migratierealiteit .................................................................... 78
5 p’s voor sociaal werk in superdiversiteit .......................................................................................................... 78
1. Post-nationaal Transnationaal sociaal werk ............................................................................................... 78
2. “Papieren”: kennis vreemdelingenrecht en daaraan gekoppelde dienstverlening
(taalwetgeving/tolkenbeleid)......................................................................................................................... 80
3. “Praktijken” en projecten........................................................................................................................... 82
4. Pedagogiek ................................................................................................................................................. 83
5. Politiek........................................................................................................................................................ 84
Les 12 – Gastcollege Welfare Words (en besluit en bespreking examen ....................................................... 86
Social work…what’s words got to do with it??................................................................................................... 86
‘Hitting the Ground Running’ (raakte de grond rennend) .................................................................................. 87
Conclusion: welfare words are powerful… ................................................................................................... 88
Resilience as a keyword (= veerkracht) .............................................................................................................. 88
Definitions, origins, research ......................................................................................................................... 89
Criticising ‘resilience talk’............................................................................................................................... 90
Resilience and neoliberalism ......................................................................................................................... 91
3
, Les 1 – Inleiding
In de cursus gaat het gaan over de kadering, en de wetenschappelijke onderbouw van het sociaal werk.
Sociale agogiek wordt gezien als de onderbouw van sociaal werk.
Wat is sociale agogiek?
Sociale agogiek
• Sociale Agogiek omvat de wetenschappelijke studie van systematische en intentionele
pedagogische interventies gericht op het ondersteunen van individuen en groepen in hun
welzijn
o Wij zijn gericht op het ondersteunen van het welzijn van mensen
• Het is de theoretische onderbouw van het sociaal werk
• Sociaal werk gaat om zeer diverse praktijken op zeer vele “terreinen”
o Bijvoorbeeld jeugdhulp – vluchtelingenwerk –ouderenzorg - jeugdwerk – buurtsport -
hulp aan daders - en slachtoffers - zorg voor personen met een handicap – buurtwerk
– de vakbond – daklozenwerk – vrijetijdsorganisaties - culturele organisaties, …
o Prof heeft bijvoorbeeld gewerkt voor personen met een handicap
o Het gaat over heel diverse terreinen
Sociaal werk als zeer diverse praktijk
Aanbod voor
• Verschillende leeftijdsgroepen (kinderen, jongeren, volwassenen)
• Specifieke doelgroepen (mensen in armoede, dak- en thuislozen, vluchtelingen, mensen met
een beperking, mensen met een drugproblematiek, … )
• Verschillende levensdomeinen van mensen (financieel, emotioneel, materieel, … )
o Bijvoorbeeld
Complexe beleidscontext → een lappendeken
• Europese regelgeving
o Europa heeft een invloed op een dienstverlening hier
• Federaal
o Belgische overheid
o Een federale wet heeft impact over het hele grondgebied
• Gemeenschappen/gewesten
o Vlaams
▪ Decreten
• Lokaal
Verschillende juridische organisatievormen
• Publieke dienstverlening (georganiseerd door een overheid, bijvoorbeeld OCMW)
o Ingericht door de Belgische overheid, betekent dat de mensen die daar werken
ambtenaren zijn
o Overheidsdiensten
o Bijvoorbeeld: OCMW organiseert ziekenhuizen, rusthuizen… → eigen voorzieningen
o Ambtenaren worden anders verloond dan gewone werknemers
• Privaat initiatief (vooral Verenigingen zonder Winstoogmerk (VZW’s), mogelijk met subsidies
vanuit een overheid)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.84. You're not tied to anything after your purchase.