Het document bevat een samenvatting van alle lesnotities van het vak buitencontractueel aanspraeklijkheidsrecht dat in tweede bachelor gedoceerd wordt door prof. T. Vansweevelt aan de Universiteit van Antwerpen. Het bevat zowel de notities van BCA als van verzekeringsrecht. Ook de notities van het ...
Buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en risicoverzekeringen
Alle documenten voor dit vak (12)
2
beoordelingen
Door: debbiegeukens • 3 maanden geleden
Door: verbelenelke • 9 maanden geleden
Door: lauraschepers • 9 maanden geleden
Hey! Wat kon er beter?
Verkoper
Volgen
lauraschepers
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht college 1 (5/10)
Examen:
Open boek (onderlijnen, nota’s aanbrengen, kruisverwijzingen,…) op pc + alle wetgeving staat op computer
dus geen codex meenemen
Woordenboek Frans-Nederlands
3 hoofdvragen
1) Arrest uit rechtspraakbundel (+ bijvraag) (6punten)
2) Stellingen / kleine casussen (6 punten)
3) Gecombineerde casus aansprakelijkheidsrecht en verzekeringsrecht (8 punten)
Bonuspunten: max 3 hoe? Door interessante vragen te stellen / goed gemotiveerd antwoord / fouten in handboek te
vinden
Verschillende synoniemen BCA: onrechtmatige daad, quasi delictuele aansprakelijkheid maar de enige goede term is
buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht
Geen contractuele rechtsverhoudingen in dit vak, het gaat hier om het buitencontractuele dus geen contractuele
verhouding tussen partijen.
Boek Buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht
Zaak bij Nederlandse Hoge Raad (HvC)
Persoon 1 gaat wandelen met persoon 2 in het park. Persoon 2 is boos, en schopt tegen tak die op de grond ligt. Tak
hing vast aan een struik en die vliegt tegen oog persoon 1.
Persoon 2 aansprakelijk 1382 oud BW?
Ja indien persoon 2 niet tegen de tak had geschopt zou de schade er niet geweest zijn dus er is een causaal verband.
Is er een fout? Zou een normaal en zorgvuldig persoon tegen die tak geschopt hebben? Het was niet de intentie van
persoon 2 maar voor art. 1382 is er geen opzet vereist. De lichtste fout volstaat opdat art. 1382 zou worden
toegepast.
- Fout
- Schade
- Oorzakelijk verband
Rechter eerste aanleg en rechter hoger beroep hadden andere mening over deze situatie.
Stel persoon 2 is verzekerd welke verzekering zou tussenkomen? Familiale verzekering want dit dekt de
aansprakelijkheid die voortvloeit uit toepassing art. 1382 oud BW en volgende.
Zou deze verzekering invloed hebben op de foutvraag? Neen.
Kunnen we in de rechtspraak zien dat dit soms wel invloed heeft? Ja
83 % in België heeft familiale verzekering, hoeveel kost deze? Gemiddeld 70/80 euro.
Hoe gaat persoon 1 vergoed worden als er geen fout is bij persoon 2? In eerste instantie niet, maar sociale
zekerheid. Persoon A wordt opgenomen in ziekenhuis, operatie aan oog etc. Dus sociale zekerheid gaat in eerste
instantie bepaalde kosten vergoeden.
Is dit anders als persoon 1 een ongevallenverzekering heeft afgesloten? Ja het is dan de eigen verzekeraar die
tussenkomt. Terwijl als er een familiale verzekering is zal het de verzekering van persoon 2 zijn.
Sociale zekerheid is de basisvergoeding, is zeer laagdrempelig. Bijna iedereen valt hieronder maar dit gaat nooit
alles vergoeden dit is een basis vergoeding.
Dan heb je de verzekeringen. Het aansprakelijkheidsrecht kan ook eventueel tussenkomen en is de meest
genereuze vergoedingsbron. Het aansprakelijkheidsrecht zorgt voor integrale schadevergoeding (alle schade
ongeval worden vergoed door aansprakelijkheidsrecht).
1
,Wat heeft Hoge Raad beslist? Is uitgegaan van het basisprincipe dat de opstellers van de Code Napoleon van 1804
voor ogen hadden, is nog steeds basisprincipe aansprakelijkheidsrecht ‘the los lays where it falls’ in principe blijft de
schade liggen waar het is ontstaan.
Vb. U rijdt na het te veel drinken van alcohol op het voetpad, u rijdt tegen trottoirrand en u valt. De schade blijft
liggen waar het valt, je moet instaan voor eigen schade. Aansprakelijkheidsrecht is dan een systeem dat wetgever
heeft bedacht waardoor je schade kan verhalen op derde als u welbepaald punt kan bewijzen, wetgever van 1804
zag dit in de fout. Je kan maar schade verhalen als je iemand anders onzorgvuldig gedrag kan verwijten.
‘Handelen zoals normaal zorgvuldig persoon’ = moeilijk want ene rechter kan zeggen je hebt je wel zorgvuldig
gedragen de andere kan zeggen van niet.
Veel interessanter criterium is volgens prof: voorzienbaarheid van de schade. Want daar heeft ook de Hoge Raad
zich op gebaseerd: iemand begaat maar een fout indien schade voorzienbaar is en men niet de nodige
maatregelen heeft genomen om die schade te voorkomen. (Zwiepende tak arrest = Hoge Raad heeft dit erg goed
gemotiveerd).
Had persoon B kunnen voorzien dat het gaat om zwiepende tak en die zou kunnen terugvliegen in oog persoon A?
nee dit kon je niet voorzien.
Examen vorig jaar: koppel was gaan overnachten in hotel, man geeft kus op oor van zijn vriendin. Maar hij is iets
te enthousiast en geeft een te harde kus en die vrouw heeft pijn. Zij geeft een kus terug op het oor van haar
vriend. Om te laten voelen dat dit niet aangenaam is en die man houdt hier tinnitus aan over. Man dagvaardt
vrouw. Hij wou schadevergoeding van vrouw.
Wat zou rechtbank beslissen? Vrouw kon niet voorzien dat dit tinnitus zou veroorzaken, zij wou gewoon duidelijk
maken dat dit niet aangenaam is. Dus werd vordering ongegrond verklaard omdat er geen fout aanwezig was.
Zie p. 5 handboek. Ook p.11 en volgende.
Evolutie: want we vinden dat we meer en meer aandacht moeten hebben voor de slachtoffers. Waardoor de
wetgever meer en meer foutloze aansprakelijkheden heeft ingevoerd en voor specifieke risico’s zegt we vinden het
niet meer gerechtvaardigd om van het slachtoffer te eisen dat hij de fout van de schadewekker moet bewijzen.
Begin 20ste eeuw arbeidsongevallen: moet je niet fout werkgever aantonen maar is werkgever verplicht verzekerd
voor arbeidsongevallen. Geen fout zal nog bewezen moeten worden. (kerncentrales, gebrekkige producten,… =
specifieke wetten objectieve = foutloze aansprakelijkheden hebben ingevoerd)
Daarnaast: behalve foutloze aansprakelijkheden zijn er ook nog schadevergoedingsfondsen = vb. asbest fonds of het
motorwaarborg fonds (WAM: als u niet verzekerd bent, iemand vluchtmisdrijf pleegt wil men slachtoffer niet aan lot
overlaten is er een fonds opgericht die slachtoffers gaat vergoeden – men spreekt hier ook wel eens van de
solidarisering/vermaatschappelijking van de risico’s
Basisfunctie van het aansprakelijkheidsrecht = schadevergoeding
- Wetgever maar ook rechtspraak en rechtsleer legt hier meer en meer nadruk op
- Bij slachtoffers meer en meer weg geopend naar schadeloosstelling
- Loss lays where it falls: meer evolueren naar wie pech heeft moet zo veel mogelijk vergoed worden
- Schadevergoedende fucntie aanspr. Meer en meer nadruk: te maken met ruime interpretatie van bepalingen
art. 1384 lid 1 (vroeger overgangsbepaling) in 1900 zelfstandige betekenis omdat er meer en meer
ongevallen gebeurden met gebrekkige zaken
- Opkomst schadevergoedingsverzekeringen: rechtbanken gaan veel makkelijker kunnen beslissen tot aanspr.
+ nieuwe aanspr. Regels kunnen worden bedacht
Preventie en soms zelfs repressieve functie
- = volgens aantal auteurs voorkomen schadegevallen = fucntie aanspr.
2
, - Maar wellicht is strafrecht hier beter voor uitgerust dan aanspr. Recht
- Preventieve functie aanspr. Door aantal factoren verzwakt= zware, lichte fout doet er niet toe: integrale
schadevergoeding ongeacht aard van de fout
- Bovendien is men voor veel ongevallen verzekerd vb. Verkeersongevallen: WAM auto verzekering is wettelijk
verplichte verzekering, iemand die iemand aanrijdt, verzekeraar zal uiteindelijk schadevergoeding moeten
betalen
- Preventieve functie komt anderzijds wel op voorgrond dankzij aansprakelijkheidsverzekering, ze komen
nooit tussen voor een opzettelijke fout + ook niet voor zware fouten die uitdrukkelijk in verzekering van pas
komen
- Men gaat ervan uit dat als iemand die auto bestuurt: 2x zal nadenken om een opzettelijke of zware fout te
begaan = prikkel om iemand tot zorgvuldig gedrag aan te sporen omdat hij of zij weet dat hij niet aanspr. Is
zo heeft aansprakelijkheidsverzekering toch zeker een preventieve functie
Schade spreidende functie: doordat heel veel schadegevallen / ongevallen gedekt zijn door een
schadeverzekering is het niet het individu zelf dat de schade zal moeten dragen
- Iedereen die een premie betaald draagt daar dus toe bij dat de schadegevallen gedekt kunnen worde,
Reglementerende functie: art. 1382 is een open norm zeer vaag, begrip fout wordt hier zeker niet in uitgelegd.
We interpreteren dit als: wie een fout heeft begaan moet de schade van het slachtoffer vergoeden. Dat was zo in
1804 nog steeds in 2023 want zo’n soepele norm die perfect aangepast kan worden aan wet. Ontwikkelingen.
Zorgvuldigheidsnorm op alles toepassen: vb. Milieuaansprakelijkheid = artificiële intelligentie, hier kan 1382
perfect op worden toegepast. Hierdoor nieuwe gedragsregels bedenken door rechtsleer en rechtspraak zo
soepel is art. 1382.
Vb. precontractuele informatieplicht: vroeger 1804 was hier geen sprake van, nadien nu in wetgeving
Punitive damages aan schadeverwekker opleggen = komen uit VS, Amerikaanse aanspr recht = als iemand
roekeloze zware fout heeft begaan om die een soort van private straf op te leggen bovenop schadevergoeding
Vb. Harry Styles staat op cover van tijdschrift: tijdens zijn vakantie met een nieuwe vriendin (foto’s genomen met
paparazzi lens tijdens privéleven) = schending privacy meneer Styles. Het tijdschrift verkoopt veelvoud van normale
omzet. Styles neemt Franse advocaat en vraagt schadevergoeding. Gaat hij materiële schade hebben geleden? Nee
heeft hij morele schade geleden? Ja
Hoe morele schade begroten?
Voor het Tijdschrift maakt het niet uit dat hij morele schade zou willen want tijdschrift enorm veel winst. = zij
hebben dit hoogstwaarschijnlijk zelfs al op voorhand berekend hoeveel ze kwijt zouden zijn voor (wat is kans)
schadevergoeding en ten opzichte van hun winst. Dit zijn lucratieve fouten = schadeverwekker weet heel goed dat
het hen winst gaat geven ook al gaan ze schadevergoeding moeten geven.
Dit was een Frans tijdschrift: erg veel rechtspraak over in Frankrijk. Men probeert de morele schadevergoeding van
lucratieve fouten veel hoger te leggen. Morele schade is per definitie toch niet begrootbaar.
(Voorbeeld om dit aan te tonen dat morele schade niet begrootbaar is: Stel dat je ouder bent van een kind en kind
door fout van derde overlijdt. Wat is dan je morele schade? Hoe ga je dit begroten? Dit gaat niet, dat is gigantisch.
Leed wordt in een bedrag omgezet en werd hiermee geacht met het leven verder te gaan.)
Wetsvoorstel nieuw buitencontr. aansprakelijkheidsrecht boek 6 BW (zie google) is hier een specifieke bepaling aan
gewijd: als aanspr. Opzettelijk + om winst te maken inbreuk op persoonlijke leven maakt dan kan rechter benadeelde
bijkomende vergoeding toekennen gelijk aan (deel) gerealiseerde winst
Kritiek aanspr. R.: enorme opkomst foutloze aansprakelijkheden en die worden bijna allemaal geregeld in bijzondere
wetgeving. (Nieuw wetsvoorstel nog steeds niet alles opgenomen als dit erdoor komt blijft het een incoherent
geheel)
Mattheus effect = uit sociale zekerheid: het zijn vooral rijkere burgers die aanspr. Verzekering nemen.
3
, Je kan jezelf afvragen of aansprakelijkheidsrecht niet zou moeten worden afgeschaft: en bv worden overgenomen
door sociale zekerheid
In Nieuw-Zeeland: heeft men daar een poging toe gedaan, voor een deel ook in geslaagd. Vor een stuk aanspr. Recht
afgeschaft en vinden dat iemand die slachtoffer isn van schade door staat moet worden vergoed. Sprekend hiervoor:
bath tub argument: waarom maar schadevergoeding krijgen als je fout derde kan aantonen? Als iemand uitschuift in
badkuip en daardoor lichamelijke schade heeft waarom zou die ook niet vergoed moeten worden? Ongeacht of je
fout van derde kan aantonen. Nieuw-Zeeland is 1 van de weinige landen die dit doet.
Hoofdstuk 1 afgesloten!
Verhouding strafprocesrecht, BCA
Waarom? Omdat die voor een stuk verweven zijn met elkaar.
1) Strafrechter kan zich niet alleen uitspreken over strafrechtelijke misdrijven maar ook over burgerlijke
vorderingen tot schadevergoeding die voortvloeien uit dat strafrechtelijk misdrijf
2) In veel gevallen sprake van strafr misdrijf waarbij benadeelde ook schadevergoeding wenst (zodra
schadegeval: fysieke integriteit = strafrechtelijk misdrijf slagen en verwondingen)
Verschilpunten tussen beide rechtstakken
- Beide rechtstakken hebben totaal verschillende doelstellingen
- Aanspr recht : slachtoffer vergoeden als voorwaarden zijn vervult en gaat zich de vraag stellen hoe zou
normaal zorgvuldig persoon gehandeld hebben, in abstracto oordelen want geen rekening houden met
subjectieve kenmerken (persoonlijkheid, gebreken, moeilijke jeugd etc. doen er niet toe)
- Doelstellingen starfrecht: bescherming SL, vergelding + strafrechter zal straf zo veel mogelijk individualiseren
(strafrechter heeft een vork: minimum en maximum straffen om uit te kiezen + arsenaal aan middelen om
straf te individualiseren wat de aanspr. Rechter niet heeft)
- Strafrecht; ernst en duur van de straf evenredig met ernst misdrijf, hoe ernstiger het misdrijf hoe zwaarder
de straf; aanspr. R. : volstaat de kleinste fout om in volledige schadevergoeding over te gaan.)
- Wanneer verdachte overlijdt dan vervalt strafvordering (vb. Zwaar treinongeval: strafvordering tegen
treinbestuurder, tijdens procedure overlijdt man dan stopt procedure) terwijl aansprak. R als iemand
overlijdt, rechtsopvolgers zullen verder gaan
- Civielrechtelijk foutbegrip veel rijkere inhoud dan strafrecht (enkel inbreuk op strafwet)
Raakvlakken
- Als je te maken hebt met burgerlijke vordering die voortvloeit uit strafrechtelijk misdrijf: dan heeft
benadeelde keuze om zaak te brengen voor strafr. Of burgerlijke rechter (dagvaarden of burgerlijke partij
stellen bij strafrechter)
Vanuit het licht van proceseconomie is dit goed: dat je niet eerst naar burgerlijke rechter moet voor
schadevergoeding en dan naar strafrechter voor nog iets anders, dan duurt het nog allemaal langer
Je kan dit dus kiezen: je kan zelfs tegelijk zaak voor strafrechter en burgerlijke rechter
- Le criminel tient le civil en état = burgerlijke procedure geschorst zo lang de strafrechtelijke procedure loopt
(tot eindbeslissing strafrechter)
Waarom? Tegenstrijdige uitspraken vermijden
+ Er bestaat ook gezag van het strafr gewijsde: burgerlijke rechter is gebonden door wat strafr. Zeker
en noodzakelijk(juridische draagwijdte beslissing) heeft beslist
Arresten hierover in rechtspraakbundel:
Steenbakkersarrest = 1941 dus oud arrest (p. 35)
- Gaat over 2 steenbakkers
- Een Kempische (A) en 1 uit Rijkevorsel (B).
- Kempische steenbakker (A) denkt uitvinding van de eeuw te hebben gedaan: door vlammende stenen te
maken door leem met krijt te mengen binnen een bepaald productieproces
- Steenbakker uit Rijkevorsel (B) brengt diezelfde vlammende stenen op de markt
- Kempische steenbakker zegt: inbreuk op mijn octrooienrecht, jij begaat fout door deze stenen ook op de
markt te brengen
- Steenbakker (B) zegt dit is helemaal niets nieuw want in het handboek voor steenbakken vind je dit terug en
het feit dat steenbakker A mij dagvaardt is op zich al een fout.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauraschepers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $5.59. Je zit daarna nergens aan vast.
