Samenvatting Volledige cursus Epidemiologie - Soubry
111 views 7 purchases
Course
Biostatistiek en epidemiologie
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Ik heb in dit document onder elke slide alles getypt (tot op het woord :)) wat professor Soubry gezegd heeft in haar kennisclips. Dit document beslaat dus de volledige inhoud van haar deel van epidemiologie. Het document dateert van het academiejaar . Het lijkt een lang document maar het gaat heel ...
Inleiding tot de epidemiologie
Hoofdstuk 1: historische context, definities en het nut van de epidemiologie
Het vakgebied van de epidemiologie is gegroeid vanaf het moment dat de mensen samen zijn gaan wonen.
Groepen van mensen kunnen ziek worden, het gaat niet enkel meer over het individu (oorlogen, natuurrampen
zorgden dat de mens hier is blijven stil staan).
We kunnen een ziekte in kaart brengen. We kunnen ook subgroepen identificeren van mensen die meer gevoelig zijn
ten gevolge van een blootstelling (bv bacterie of virus) dan anderen. Het is de bedoeling om de ziekte onder controle
te krijgen in de populatie. Zo komen we tot de volksgezondheidsvoordelen.
We starten in de cursus met een historische context. Daarna creëren we een kader dat we ook wel de methodologische
kapstok noemen waarbinnen we een aantal zaken gaan definiëren.
Voor eerst: wat is epidemiologie? Epi en demos en logos komen uit het Grieks. Het betekent op, bij en rondom de
mensen, het volk. Logos is de studie.
Iedereen kent de coronapandemie of ebola of de griep, allemaal infectieziektes. Maar epidemiologie gaat veel verder
dan enkel infectieziektes.
,Deze grafiek toont het aantal sterfgevallen per dag in België van 2014-2019. U ziet een piek in de winter. Als we
daarnaast weten dat we elke winter kampen met een griepepidemie, dan kunnen deze cijfers ons iets leren, namelijk
wat het effect is van wanneer we elke winter door een griepepidemie gaan. Er zijn in de winter telkens hogere
sterftecijfers. Nu kunnen we aan preventie doen om deze piek naar beneden te krijgen.
Maar let op bij om het even welke associatie. Blijf kritisch. Wat zien we hier? X-as = verkoop of consumptie van
chocolade. Op de y-as zien we het aantal nobelprijslaureaten. Op de grafiek worden de landen in kaart gebracht. Wat
zien we als we hier een lijn doortrekken? Hoe meer chocolade verbruikt wordt, hoe meer nobelprijswinnaars we
hebben in een bepaald land. Zo heeft Zwitserland de meeste Nobelprijswinnaars en eten ze ook het meeste chocolade.
Wil dat dan zeggen dat chocolade de mensen slimmer maakt? Nee, we hebben te maken met een verstoorder die we
nog terug zien in een volgend hoofdstuk, we noemen die een confounder. Er is een gemeenschappelijke oorzaak van
deze twee zaken (op de x- en de y-as), namelijk de economische welvaart.
Terug naar de grafiek van de griep. Als we de bevolking kunnen motiveren om zich tegen de griep te laten vaccineren,
dan kunnen we ons doel bereiken. We kunnen de bevolking gezonder houden en het sterftecijfer doen dalen. Meer
nog, als de subgroep hieraan de basis van de pieken ligt, kunnen we vaccinatiecampagnes meer gericht gaan uitvoeren.
In dit geval zullen dat de ouderen zijn.
,Naast het in kaart brengen van het probleem of de ziekte en het beter begrijpen van de ziekte om de etiologie te
kennen, is preventie het belangrijkste doel binnen het domein van de epidemiologie.
Hippocrates is de vader van de Geneeskunde. Hij zocht een logica achter de ziekte. Dit komt overeen met de logica die
wij ook veronderstellen. Het is niet dat we zomaar ziek worden, het is niet dat God dit zomaar gewild heeft. Er is een
logisch verband tussen een factor in onze omgeving en het feit dat we ziek worden. Het verschil met Hippocrates is
dat wij ons niet met de mens bezig houden als individu.
Grosso modo kunnen we de epidemiologie onderverdelen in experimentele studies en observationele studies. Wij
zullen het voornamelijk hebben over observationele studies.
, Laat ons eerst even de experimentele studies belichten. Als voorbeeld een eerste historische klinische studie, door
Edward Jenner uitgevoerd en meteen ook de oorsprong van de vaccinatie. Pokken was tot in de 18 de eeuw een
belangrijke doodsoorzaak bij kinderen. In Zweden en Frankrijk overleed 1 op 10 kinderen aan de pokken. Jenner
onderzocht een bepaald boerenverhaal dat bestond bij de koeien. Deze ziekte had weinig gevolgen voor de koeien
zelf, ze hadden enkel blaasjes op de uiers. Melkmeisjes hadden wel vaker koepokken. Toen 1 van hen Jenner
raadpleegde, zag hij zijn kans om zijn theorie met een bepaalde these uit te testen. Hij koos de zoon van zijn buurman
uit en infecteerde hem met de koepokken van het melkmeisje. James werd licht ziek en binnen een week was hij weer
beter. Dit werd inoculatie met vaccinia genoemd, later dus vaccinatie genoemd.
Jenner merkte op dat James niet meer reageerde op mogelijke besmettingen nadien. Uiteindelijk probeerde hij dit
opnieuw voor vele andere patiënten en in 1798 publiceerde hij zijn onderzoek in een boek. En zo ontstond het
experimentele deel van de epidemiologie waarmee men door middel van vaccinatie een ziekte kon stoppen of
uitroeien.
Iets later stierven 1000den mensen aan nog een andere onverklaarbare ziekte op dat moment: cholera. Deze ziekte
wordt getypeerd door maag en darmproblemen, uitdroging en uiteindelijk sterfte. In de UK zag men tijdens bepaalde
periodes een enorm aantal aan sterftes in een toen bruisende en victoriaanse stad zoals Londen.
In bepaalde gebieden van Londen lag de sterfte veel hoger dan in andere gebieden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vdberghmaartje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.
