Ademhaling
- Je kan ademhaling op twee manieren gaan interpreteren. Enerzijds heb je interne
ademhaling. (Cellulaire ademhaling) Anderzijds heb je externe ademhaling.
(gasuitwisseling, ademhalingsorganen etc.)
- Principes van gasuitwisseling (waarbij dus zuurstof en koolstofdioxide worden
uitgewisseld): kan enkel maar plaatsvinden als er een vloeibaar milieu aanwezig
is. In onze longen is er een waterig laagje aanwezig, zodanig dat die
gasuitwisseling kan plaatsvinden. Er ligt natuurlijk ook een proces aan de basis
van die gasuitwisseling, namelijk via di usie. Stofjes gaan dus van een hoge
concentratie naar een lage concentratie. Wanneer we dus inademen en het
zuurstof in onze longen terechtkomt, in onze longen is er al veel zuurstof
aanwezig(hoge concentratie), in onze bloedbaan ter hoogte van onze longen gaat
er weinig zuurstof aanwezig zijn, dus zuurstof gaat vanuit onze longen naar de
bloedbaan getransporteerd/uitgewisseld worden. De snelheid van di usie gaat
bepaald worden door de wet van Fick. Is dus de snelheid waarmee zuurstof uit
onze longen in onze bloedbaan kan terechtkomen. Hetzelfde geldt natuurlijk ook
voor koolstofdioxide maar dan omgekeerd. (Zie wet van Fick op slide 5)
- Verschillende organismen hebben ook bepaalde systemen ontwikkeld om die
di usiesnelheid zo optimaal mogelijk te laten verlopen.
1. Unicellulaire organismen: kunnen aan rechtstreekse di usie doen, maar deze
bezit geen speci ek ademhalingsorgaan maar enkel cilia. Zijn kleine trilhaartjes
die op het oppervlakte aanwezig zijn, en constant in beweging zijn. Zodanig dat
het water ter hoogte van hun oppervlakte eigenlijk ook continu ververst wordt.
Doordat dit water continu ververst wordt, gaat die zuurstofconcentratie in dat
water zo hoog mogelijk blijven, m.a.w gaat er steeds een heel hoog drukverschil
zijn die er tot leidt dat de di usiesnelheid ook opnieuw groter is.
2. Multicellulaire dieren: bezitten wel aangepaste systemen voor gasuitwisseling.
Zoals de mens met longen en dergelijke. Deze aangepaste systemen gaan vaak
het oppervlakte gaan vergroten en ook vaak ook heel dun zijn. Dit bevoordeeld
dan de di usieafstand, hij is kleiner.
1
 ff ff fi ff ff ff ff
, maandag 4 december 2023
- Variaties in ademhaling:
1. Unicellulaire organismen: di usie vindt rechtstreeks plaats over hun oppervlak.
2. Am bieën: zij bezitten een huidademhaling. Dus letterlijk ademhaling via de
huid.
3. Echinodermata: bijvoorbeeld zeesterren etc. Zij kunnen gassen utiwisselen via
hun kraalvoetjes en langst de papila
4. insecten: bij hun is er een heel buizensysteem aanwezig, dat noemen we
tracheeën.
5. vissen: gaan ademhalen via kieuwen.
6. zoogdieren: longademhaling, waarbij dat er in de longen alveoli aanwezig zijn of
longblaasjes waarin dat die gasuitwisseling zal plaatsvinden.
- Kieuwademhaling: kieuwen zijn extensies van het weefsel die in contact staan
met water. Die gaan ervoor zorgen dat er een heel groot uitwisselingsoppervlakte
aanwezig is en waardoor de di usiesnelheid bevorderd wordt. Tegelijkertijd zijn
die kieuwen ook maar heel dun, waardoor die di usiesnelheid opnieuw verhoogd
wordt. Kieuwen zijn niet alleen aanwezig bij vissen, zelfs de mens heeft tijdens de
embryonale ontwikkeling aanleg gehad voor de ontwikkeling van kieuwen.
- Bij de kieuwen is er ook een onderscheid tussen externe en interne kieuwen.
Externe kieuwen zijn niet bedekt met ander weefsel, zijn niet beschermd. Doordat
ze niet beschermd zijn met ander weefsel geraken ze dus ook zeer snel
beschadigd. Interne kieuwen bevatten orale holtes en kieuwholtes, deze
functioneren als pompen. Waardoor dat het water die in de mond terechtkomt,
over de kieuwen heen gaat gestuwd worden en vervolgens de vis weer opnieuw
gaat verlaten. (via een open operculum/kieuwdeksel)
- Deze situatie van hierboven kan je op slide 11 afgebeeld zien. Je ziet dat als de
mond opent, dat de operculum gesloten is. Vervolgens gaat de mondopening
dichtgaan, en opent het operculum en gaat het water die zich in de vis bevindt,
over de kieuwen heen terug naar buiten gestuwd worden.
Als dat bij vissen niet aanwezig is, dan gebeurt er in de plaats ramventilatie. Dat is
het principe waarbij de vis continu met zijn mond en operculum constant blijft
zwemmen. Dit doen ze natuurlijk om zoveel mogelijk zuurstofrijk water binnen te
krijgen. (want ze hebben die andere systemen niet)
2
 fi
ff ff ff
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alicehariga. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.29. You're not tied to anything after your purchase.