Literatuurgeschiedenis
Cursus 10 Achttiende eeuw:
Hoofdstuk 1 Historische context
Opstand en revolutie
De 18e eeuw is de eeuw van de revoluties.
In 1776 werden de Verenigden Staten onafhankelijk gevonden van
Engeland
In 1789 startte de Franse revolutie met de bestorming van de Bastille.
Tot die tijd werd Frankrijk absolutistisch (de burgers hadden
geen invloed op het bestuur) geregeerd.
Adel en kerk werden bevoorrecht.
Tijdens de revolutie waren er twee partijen in Frankrijk:
De Jacobijnen (die dictatuur der gelijkheid predikten).
Vestigden dictatuur: de Terreur.
De (gematigde) Girondijnen.
De revolutie eindigde toen Napoleon Bonaparte de macht greep in
1799.
Pruikentijd
In Nederland was er ook spanning, er stonden drie partijen tegenover
elkaar.
De Oranjepartij (de stadhouder en aanhang)
De regenten (waren tegen de stadhouder maar wilden zelf de macht)
De patriotten (waren tegen de stadhouder en tegen regenten en
wilden macht voor de burgers)
In deze tijd kende de Nederlanden een regentenheerschappij.
De regenten waren ‘anders’ omdat zij cultureel naar de Fransen
neigden.
De burgers bekritiseerden de verfransing.
Aan het eind van de 18e eeuw liepen de Nederlanden achter op
economisch gebied.
De industriele revolutie begon in Engeland, en kwam niet zo goed op
gang in de Nederlanden.
Ook ging de economie achteruit door machtsovername in handel en
beheersing van zee en koloniën door Engeland.
, Hoofdstuk 2 Culturele context
Filosofie
In de 18e eeuw werden het vermogen om zelf te denken en individualiteit
belangrijk.
Kennis begon volgens de filosoof Immanuel Kant met de zintuigelijke
waarnemingen (ervaringen), het verstand (rede/ ratio) was nodig om daar
algemene kennis van te maken.
“Wat kan ik weten?”
“Wat moet ik doen?”
Mensen moeten zich zo gedragen, dat hun handelingen steeds
tot algemene wet voor iedereen moeten kunnen worden
verheven.
Volgens Kant zaten er grenzen aan menselijk kennis, en kunnen
mensen dus geen uitspraken doen over God of de ziel.
Verlichting
De Verlichting was een emancipatiebeweging tijdens de 18e eeuw.
De basis daarvan was het zelfstandig kritisch denken.
Ieder mens moest voor zichzelf leren denken en op basis
daarvan handelen.
Onderwijs, het verspreiden van kennis, techniek en wetenschap
werden belangrijk.
De trias politica werd ‘uitgevonden’ door Montesquieu waarbij de macht
werd verdeeld in:
Een uitvoerende macht (vorst).
Een wetgevende macht (de volksvertegenwoordiging).
Een onafhankelijke rechterlijke macht.
Volgens Jean-Jacques Rousseau moest de mens terug “naar de natuur”
(naar zijn oorsprong).
Dus terug naar de mens die nog niet door particulier eigendom van
zichzelf en anderen was vervreemd.
Mens was van nature goed en onbedorven.
Bron van kwade was privé-eigendom.
Rousseau maakte opvoeding tot belangrijke verlichtingsthema.
Literatuur was vaak in briefvorm en satire (spottende teksten die belerend
en kritisch bedoeld zijn) was veelvoorkomend.
Verlichting was beweging door en voor de burgerij.
Burgerij werd bewuste sociale klasse die politieke veranderingen wilde.
Daarnaast ontwikkelde burger zich als individu.
“Wie ben ik?”
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lmoss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.