Dit is mijn samenvatting voor het gesloten boek gedeelte van het vak Psychodiagnostische Methoden, gegeven in het 2de jaar van toegepaste psychologie. Ik heb dit samengevat aan de hand van de syllabus, powerpoints en de E-learning. Succes!
1 E-learning Kwaliteitscentrum voor Diagnostiek
Diagnostiek = een cyclisch besluitvormingsproces waarbij een diagnostische vraag gedefinieerd wordt &
hypotheses geformuleerd & getest worden op basis van verzamelde informatie om zo te komen tot een
integratief beeld & indicatiestelling.
• Informatiebronnen:
o Dossieranalyse
o (on)gestructureerde gesprekken & observaties
o Testen
o Vragenlijsten
• Informatiebronnen worden opgedeeld in 2 soorten onderzoeksmateriaal:
1. Kwantitatief onderzoeksmateriaal
▪ = vragenlijsten & psychologische testen
▪ Verschillende types scores kunnen berekend worden
▪ Normgegevens
▪ Psychometrische kwaliteiten
2. Kwalitatief onderzoeksmateriaal
▪ = observatie, gesprek
▪ Doel: verhaal vd cliënt opbouwen
▪ Men gaat in op de beleving vd cliënt & probeert de subjectieve ervaringen te
begrijpen
▪ Analyse vd data door betekenisvolle categorieën & thema’s te koppelen & een
fenomeen in beeld te brengen
▪ Ook hier zijn kwaliteitscriteria aan verbonden
Kwaliteitscriteria (Test Review Model – EFPA)
Voor de kwantitatieve benadering:
• Documentatie
• Testmateriaal (bv. testkoffer, antwoordformulieren)
• Normering
• Betrouwbaarheid
• Validiteit
Voor de kwalitatieve benadering:
• Betrouwbaarheid
• Validiteit
• Reflexiviteit
Klinische vaardigheden van de diagnosticus
• Keuze van juiste instrument
• Correcte testafname & interpretatie van testscores
• Materiaal correct aanbieden, hanteren & interpreteren
• Context & kader creëren waarbinnen betrouwbaar & valide materiaal kan ontstaan
• Diagnosticus is zelf een instrument!
1
,1.1 Kwantitatieve benadering
1.1.1 Kwantitatieve testen en beoordeling
1.1.1.1 TESTGEBRUIK
Op wat letten bij de keuze van een geschikte test?
1. Psychometrische eigenschappen
2. Samenstelling vd normgroep
1.1.1.2 TESTBEOORDELINGSSYSTEMEN EN -INSTANTIES
Testbeoordelingen helpen je bij de keuze van een kwaliteitsvolle, geschikte test.
• Europees niveau: EFPA (European Federation of Psychologists’ Associations)
• Nederlands niveau: COTAN (Commissie Testaangelegenheden Nederland)
• Belgisch niveau: Kwalitetiscentrum voor Diagnostiek, Prodia, …
1.1.2 Kwaliteitscriteria voor kwantitatieve instrumenten
• Kwaliteitscriteria volgens het Test Review Model van EFPA:
o Documentatie
o Testmateriaal
o Normering
o Betrouwbaarheid
o Validiteit
o Computergegenereerde rapporten
• Voor elk kwaliteitscriterium krijgt een test 1 van volgende kwaliteitslabels:
• Bij de evaluatie houdt men het doel vd testafname voor oog
o Er wordt een onderscheid gemaakt tussen minder belangrijke & belangrijke beslissingen
o De kwaliteitseisen zijn strenger voor testen die belangrijke beslissingen als doel hebben
1.1.2.1 DOCUMENTATIE
Uitgangspunten
• Theoretische onderbouw
o Test is gebaseerd op wetenschap
• Procedure van testontwikkeling
o Testhandleiding licht toe hoe de test is ontwikkeld, vertaald &/of aangepast
2
, • Onderzoek
o Overzicht over het beschikbare, relevante wetenschappelijk onderzoek
Documentatie
De test bezit informatie over:
• Standaardisatie
• Normen
• Betrouwbaarheid + validiteit
• Computergegenereerde rapporten
Instructies
Een kwaliteitsvolle test voorziet duidelijke & gestandaardiseerde instructies voor de testleider.
Over wat hij/zij moet doen voor:
• De testafname
• De testscoring
• De normering
• De interpretatie
• De rapportering + het geven van feedback aan de geteste persoon
1.1.2.2 TESTMATERIAAL
1. Pen-en-papier test
o Duurzame & gebruiksvriendelijke boekjes, antwoordformulieren, objecten, ...
o De taken & instructies zijn gemakkelijk te begrijpen, duidelijk & volledig
o Deelnemers kunnen op een eenvoudige wijze antwoorden of reacties geven
o De formulering & grafische inhoud van de items is duidelijk & kwaliteitsvol
2. Computergebaseerde test
o De software is kwaliteitsvol (bv. back-up systeem voorzien wanneer internet wegvalt)
o Taken & instructies zijn gemakkelijk te begrijpen, duidelijk & volledig
o Deelnemers kunnen op een eenvoudige wijze antwoorden of reacties geven
o De test is goed beveiligd
o De formulering & grafische inhoud van de items is duidelijk & kwaliteitsvol
1.1.2.3 NORMERING
• Betekenis geven aan de ruwe testscore & hoe deze score zich verhoudt tegenover de populatie
• Letten op:
o Ouderdom
o Representativiteit
o Normeringsmethode
o Grootte vd normeringssteekproef
Recente normen
Sommige constructen (bv. intelligentie, taalvaardigheid, depressie, …) evolueren doorheen de tijd →
normen vanuit het verleden kunnen dan niet meer toegepast worden.
• Normen > 15 jaar: wees voorzichtig met de
interpretatie
• Normen > 20 jaar: niet meer bruikbaar
3
, Representatieve normen
Representatief = de samenstelling vd steekproef voor een aantal variabelen is vergelijkbaar met de
samenstelling vd doelpopulatie.
Steekproeftrekking:
1. Volledig aselecte steekproeftrekking
o Elke persoon uit de populatie heeft evenveel kans om opgenomen te worden in de
steekproef
o Selectie van personen gebeurt volledig at random (bv. elke 10e persoon uit een lijst)
o Onmogelijk in praktijk door:
▪ Tekort aan middelen
▪ Privacywetgeving
2. Gestratificeerde steekproef
o Zorgen voor evenwichtige verhouding tussen steekproef & doelpopulatie
o Bv. verhouding jongens & meisjes
3. Gelegenheidssteekproef
o Elke geteste persoon wordt toegevoegd, zonder duidelijk plan
o Niet zo goed want samenstelling is onbekend of oncontroleerbaar
o Bv. wanneer cliënten zich aanmelden voor hulp bij een instantie
De testontwikkelaar maakt op voorhand een normeringsplan (om doelbewust de deelnemers vd
steekproef te selecteren).
Daarnaast moet men de steekproef stratificeren volgens:
• Leeftijd
• Geslacht
• Nationaliteit/etnisch-culturele achtergrond
• Regio
Normeringsmethode
Normen ontwikkelen na het samenstellen vd normeringssteekproef:
1. Klassieke normering
o Aparte normen per leeftijdsgroep
o Mensen die ongeveer even oud zijn worden dan toch in andere leeftijdsgroepen geplaatst
o Bv. 5 jaar & 11 maanden vs. 6 jaar & 1 maand
2. Continue normering
o Gebruik maken vd gegevens van alle leeftijdsgroepen om tegelijk de normen te bepalen
o Verdeling van ruwe scores wordt geschat als een functie van leeftijd ipv afzonderlijk in elke
leeftijdsgroep
Grootte van de normeringssteekproef
• Hoe groot is afhankelijk van gebruikte
normeringsmethode & type beslissingen
• Bij continue normering zijn er minder grote
steekproeven nodig
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jentevandroogenbroeck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.
