SCHIZOFRENIE-SPECTRUM EN ANDERE PSYCHOTISCHE STOORNISSEN
Kernsymptoom Pathologie Behandeling
Psychot SS <- kernsymptoom Sch & psychot.St Anti psychotica
ASPECIFIEKE BEWARING: “PEST- EN DOLHUIZEN”
Doel = maatschappij beschermen
• 1539: “tot Eeuwige dagen in gevangenis geketent ende versekert te worden”
• 1593: wedde: 3 ponden en 20 schellingen “om miserabele crancksinnische” personen
onderdak te geven (+ per week 30 schellingen per patiënt)
SPECIFIEKE BEWARING: “ASYLUM
Dit idee kwam vooral vanuit de UK
Doel:
• maatschappij beschermen
• Eerste instelling: “Bedlam” (St Bethlem’s Hospital London)
o aanvankelijk: straf voor “immoraliteit” → immoreel gedrag
o later (1700): “patients”;
o organisatie (1734): curable/incurable → dit zijn de twee verschillende
afdelingen
➔ dit was een show, je kon gaan kijken naar de ‘gekken’. Je kon ook een stok
meenemen om de mensen te ‘porren’.
1
,→ mensen werden vastgebonden omdat ze gevaarlijk waren.
Dr.Guislin was de eerste die echte zorg wilde opzetten voor deze patiënten. Ze verbleven in
deze ziekenhuis/instellingen tot het einde van hun leven.
Er was geen echte behandeling dus men probeerde maar vanalles. Men dacht dat deze
mensen verkeerd opgedraaid waren.
AH: als iemand koud heeft, bestaat er een periode waarin iemand niet meer agressief is. Dit
werd toegepast tot de jaren 60.
PSYCHOSENZORG
Vroeger was het zo dat de burgemeester ging beslissen over residentieel verblijf. Iemand kon
dan zeggen dat een kennis, familie,.. gek deed en dan kon de burgermeester toestemming
geven voor naar de instelling te gaan. Deze personen bleven hier tot de dood. Mannen en
vrouwen leefden ook strikt gescheiden. Guislin was voor de mannen. → je kon dus ook geen
hetrosexuele seksualiteit ontwikkelen. Er werd vooral ingezet op ‘bezigheidstherapie’. Maar
dit was natuurlijk niet genoeg voor veel mensen
Residentieel verblijf
• “aangeleerde afhankelijkheid” → hun leven was daar, ze mochten zelf niets beslissen,
ze hadden geen privacy
• verlies aan gezonde mentale capaciteiten en coping skills
• Therapieën: oa koude baden, ergotherapie, bewegingstherapie: “bezig zijn”
2
,ELEKTROSHOCK THERAPIE
Geen verouderde techniek! Wordt nog steeds gedaan de dag van vandaag. Verschil met
vroeger? → nu doen ze dat met spierverslapping om schade aan het lichaam tegen te
gaan.
1926: “insult is belangrijk”
1937: Cerletti (toestel)
Sinds 1940: curariseren(spierverslapping)
Beroemde ECT patiënten:
• Ernest Heminghway
• Vladimir Horowitz (pianist)
• Lou Reed
Nog steeds: belangrijke behandeling (ook voor andere aandoeningen: zie verder in cursus)
LOBOTOMIE
Egas Moniz, Portugees neurochirurg
➔ Boorgat maken in de schedel en dan met een soort van wisser in de witte stof heen
en teruggaan. Dit werkte zeer goed, de agressie verdween meteen. Maar ze zijn dan
ook zo willoos en worden planten en konden geen normale ontwikkeling kennen.
• Heeft Nobelprijs geneeskunde gewonnen (1941)
• Gebruikte specifiek leukotoom via boorgat
• Effectief, maar bijwerkingen...
o In rug geschoten door één van zijn gelobotomiseerde patiënten
ICE-PICK LOBOTOMY
Freeman, uitvinder van de “snelle lobotomie” (1945) → boven de oogbol ligt er een dun
dukje schedel en hij stak een ice pick boven de oogbol en op die manier zat hij in de
hersenen en kon hij heen en weer wissen (hij deed er 12 op een middag). Mensen werden
minder agressief, maar hadden ook weer veel minder initiatiefname.
• Gebruikte een “Ice Pick” in plaats van een leukotoom
• Onder lokale anesthesie ingebracht met een hamer
o “this perforates skin, subcutaneous tissue, bone and meninges in a single
plunge”
3
, SYMPTOMEN
didactische opmerking:
• term “psychotische symptomen” versus “psychotische stoornissen”
- psychotische symptomen komen meestal voor bij psychotische stoornissen
maar kunnen ook voorkomen bij stemmingsstoornissen, middelenmisbruik,
persoonlijkheidsstoornissen, dementie,...
- de meest voorkomende en prototypische psychotische stoornis is schizofrenie
(hier verder besproken)
- Symptomen: komen vrij bij psychotische stoornissen, maar kunnen ook
voorkomen bij andere ziektebeelden.
- Stoornis: heel het ziektebeeld is er rond georganiseerd
ALGEMEEN: SYMPTOMEN BIJ SCHIZOFRENIESPECTRUM - EN ANDERE PSYCHOTISCHE
STOORNISSEN
Afwijkingen in een of meer van de volgende vijf symptoomdomeinen: GOED KENNEN
1, 2 en 3 → positieve symptomen = symptomen die iemand anders niet heeft: “ze zijn erbij
gekomen” . Er is normaal gedrag en er komt iets bij. Dit heeft te maken met
neurotransmitters. Met dopamine, in het limbisch systeem is er dan te veel. Dit zijn termen die
patiënten en naasten niet begrijpen, wordt enkel gebruikt tussen behandelaars.
• vb. Wanen, hallucinaties, gedesorganiseerd denken
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninemertens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.79. You're not tied to anything after your purchase.