Context Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515 - 1648
1. De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen
In 1568 begon de opstand tegen Spanje. De Koning van Spanje was op dat moment Filips II die
zijn vader Karel V in 1555 was opgevolgd.
Groeiende kritiek op de christelijke Kerk rond 1500
In het begin van de 16e eeuw ontstond er een meningsverschil tussen de rooms-katholieke Kerk
en haar critici.
- Sommige critici vonden dat de Kerk de Bijbel anders uitlegde en dat de Kerk gebruiken had die
nergens in de Bijbel terug te vinden waren.
- Sommige critici scheidde zich van de Kerk en stichtte een nieuwe Kerk.
- Protestants.
- Het doel was het hervormen van het geloof, geen splitsing.
De kritiek van Luther op de oude Kerk
Luther had kritiek op de katholieke kerk (1517):
- Machtsaanspraken en zelfgemaakte wetten en regels van de katholieke Kerk waren onterecht.
- Alleen de Bijbel was richtinggevend. Iedereen moest de Bijbel zelf gaan lezen in de volkstaal.
- Door goede werken kwam je niet in de hemel, maar door in God te geloven.
- Tegen de aflaten(handel).
- Paus, celibaat, sacramenten, heiligen en kloosters afschaffen (staat niet in de Bijbel).
Gevolgen:
- Godsdienstoorlogen in Duitsland tussen katholieken en protestanten.
- Luther moest voor de Rijksdag in Worms komen (1521) en uitspraken herroepen, dit weigerde
hij, werd vogelvrij verklaard.
Het Lutheranisme was voor de vorsten aantrekkelijk, omdat:
- Zij werden het hoofd van de Kerk.
- Ze konden kloosters sluiten en bezittingen van de kloosters overnemen.
- Onderdanen moesten de vorst altijd gehoorzamen, ook als de vorst zich slecht gedroeg.
Karel V zag de vrede van Augsburg (1555) als een enorme nederlaag.
- De Vorsten bepaalde voortaan het geloof van zijn onderdanen.
- Karel V wilde alleen katholicisme in Duitsland (centraliseren), dat was nu mislukt.
Verschillen tussen het lutheranisme en het calvinisme
Opvattingen van Calvijn die verschillen van Luther:
- Kerkelijke gemeente bestuurt zichzelf door een raad van ouderlingen (niet meer de vorst als
hoofd).
- Verzet tegen de vorst mag als deze tegen Gods gebod ingaat.
- Populair in de Nederlanden, omdat wij van onze vorst af willen. Daarom worden wij
Calvinistisch.
- Predestinatieleer: het staat vanaf de geboorte vast of iemand naar de hemel of hel gaat.
, Verplichte voorbeelden
- Luther verschijnt voor de rijksdag in worms 1521.
- Luther had 95 stellingen op de deur van de kerk in Wittenberg gespijkerd in 1517.
- Het bevel van de Paus om deze stellingen te herroepen verbrandde hij openbaar.
- Luther moest voor de Rijksdag in Worms komen (1521) en zijn uitspraken en daden
herroepen. Luther weigerde dit te doen. Als gevolg werd hij vogelvrij verklaard.
- De Rijksdag was een verandering van de vorsten van het Duitse rijk en de keizer over zaken
die van het hele volk van belang waren.
- Luther kreeg bescherming van de vorst van Saksen en is daarom niet vermoord.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AKhoek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
