Context Verlichtingsideeën en de democratische revoluties 1650 - 1848
1. Verlichte ideeën over de ideale samenleving
De wetenschappelijke Revolutie die het empirisme
De wetenschap veranderde in de Renaissance, omdat er steeds meer onderzoekers kwamen die
niet tot de geestelijkheid behoorde. Zo kwam er wetenschap die niet gefocust was op godsdienst.
De Wetenschappelijke Revolutie heeft drie belangrijke kenmerken:
1. Een nieuwe manier van onderzoeken, het empirisme: observeren (waarnemen, kijken wat er
gebeurt), experimenteren (proeven doen) en redeneren (nadenken over wat er is gebeurd,
conclusies trekken uit observaties en experimenten).
2. Grote veranderingen: vooruitgang in de medische zorg en nieuwe energiebronnen.
1. Bijvoorbeeld het uitvinden van bacteriën.
3. Verzet van de kerk en overheid (soms met geweld). Kerk verloor gezag en belangrijke
religieuze opvattingen werden betwist door wetenschappers (zoals Bruno en Galilei).
Het werd de wedergeboorte van de Klassieke Oudheid, geschriften werden opruw bestudeerd en
bewezen. Toch verschilde het ook van de Grieks‐Romeinse tijd. De experimenten in de
Renaissance waren systematischer.
Verzet tegen de Wetenschappelijke Revolutie, vooral van de katholieke kerk
de
Veel onderzoekers ondervonden tot laat in de 16 eeuw veel tegenstand van de katholieke Kerk,
omdat zij haar greep op de wetenschap niet wilde verliezen en de uitkomsten soms het
gedachtegoed van de Kerk tegenspraken.
Vanaf eind 16e eeuw gaan regeringen de Wetenschappelijke Revolutie steunen
de
Vanaf het einde van de 16 eeuw werd de situatie voor de onderzoekers gunstiger, omdat:
- Wetenschappers organiseerden zich in verenigingen.
- Deze kregen steun van regeringen, doordat zij het nut ervan gingen inzien.
- Wetenschappers kregen een belangrijke rol in de samenleving.
Je moest vertrouwen op je eigen verstand en kritisch nadenken. Niet alles wat er verteld werd
geloven. Dus, waarom zouden zie niet ook zo gaan denken over de samenleving? Dit was de
opmaat naar de Verlichting.
De Verlichting en rationalisme
In de Verlichting was het rationalisme het belangrijkste:
- De samenleving moest net zoals de natuur op een redelijke manier worden onderzocht.
- Met de toegenomen kennis zouden de problemen in de samenleving kunnen worden opgelost.
En dat leidde tot optimisme en de vooruitgangsgedachte.
- Rationeel optimisme.
De Verlichters waren voor vrijheid en gelijkheid, maar…
- Sommige verlichters waren voor gelijke politieke rechten voor vrouwen, maar de meeste niet.
- Het afschaffen van slavernij vonden de meeste een stap te ver.
- Sommige zagen God als Schepper van de wereld, maar volgens hen greep God niet in de
wereld in. Andere wisten niet of zij wel of niet in een God moesten geloven (agnosten).
- Geen eenheid over politieke ideeën.
, Verlichters en sociale verhoudingen
Vrijheid
- Vrijheid van meningsuiting.
- Vrijheid van drukpers.
- Religieuze tolerantie.
- Vrijheid in het drijven van handel.
Gelijkheid
- Gelijke kansen voor iedereen.
- Gelijkheid in de rechtspraak.
- Geen onbeperkte macht van de Koning.
Verlichters en de godsdienst
Godsdienst
- Religieuze tolerantie.
- Scheiding tussen Kerk en staat.
- De Kerk houdt zich alleen nog maar bezig met godsdienstige zaken.
Verlichters en de economie
Economie
- Iedereen moet de vrijheid hebben zijn eigenbelang na te streven.
- Eigenbelang levert welvaart op voor iedereen.
- Het economisch beleid moet gebaseerde zijn op vrije markteconomie, vrijhandel en zo weinig
mogelijk ingrijpen van de overheid.
Verlichters en de politiek
Politiek
- Volkssoevereiniteit.
- Degenen die de macht uitoefenen zijn verantwoording verschuldigd aan dat volk.
- het volk heeft ‘de macht’.
- Sociaal contract.
- Vorst en volk of burgers onderling spraken af dat de overheid via wetgeving de rechten van
de burgers moet waarborgen.
- Scheiding der machten
- Trias politica: wetgevende macht, uitvoerende macht en rechtsprekende macht.
- Moeten drie verschillende personen zijn.
Verbreiding van de Verlichting
Boeken, tijdschriften en bibliotheken
Boeken met ideeën werden in grote aantallen gedrukt. Er kwamen tijdschriften en de eerste
bibliotheken kwamen op. Zo konden de ideeën de mens steeds makkelijker bereiken.
De eerste Encyclopedie kwam uit:
- Alle kennis vast te leggen in 1 boek.
- Er stond ook veel kritiek in.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AKhoek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
