Samenvatting Sociologie Blok 3
Hoofdstuk 6 Waarden, normen en verduurzaming daarvan (Grondbeginselen der Sociologie, H. de Jager)
Normen: collectieve, meer of minder bindende, verwachtingen ten aanzien van het handelen of niet-handelen onder
bepaalde omstandigheden. Normen komen voort uit waarden.
Waarden: collectieve voorstellingen binnen een maatschappij of groepering omtrent wat goed, juist en daarom (in het
algemeen belang) nastrevenswaardig is. Waarden vormen de kern van een bepaalde cultuur. (Ik wil eerlijk zijn)
Belangen: opvatting omtrent wat (veelal ten koste van anderen) in het voordeel is van specifieke individuen of
groeperingen en daarom voor hen nastrevenswaardig is. (Ik wil macht hebben)
Institutie: vast, collectief bepaald patroon van gedragsvormen; procedure volgens welke men bepaalde dingen in een
samenleving of groep doet omdat het zo hoort (tradities, gewoonten, gebruiken)
Institutionalisering: op grond van een bepaalde waarde behoort men zich dan zo en niet anders te gedragen:
1. Individuele behoeften: d.m.v. institutie als het huwelijk kunnen mensen hun seksuele behoeften bevredigen.
2. Maatschappelijke behoeften: institutie huwelijk voorziet van nieuwe leden die voor de maatschappij zijn
opgevoed.
Anticiperen: vooruitlopen op andermans gedrag is echter alleen mogelijk bij een zekere beperking van het in principe
zeer grote aantal manieren waarop een bepaalde waarde zou kunnen worden gerealiseerd.
Constructies: waarden, normen en instituties zijn constructies ter typering en beschrijving van gemeenschappelijke
opvattingen en regelmaat in het gedrag van de leden van de bestudeerde samenleving of groepering
Reïficeren: het doen alsof er concrete dingen bestaan omdat er een woord voor bestaat.
Internalisatie: de normen die buiten een mens bestaan, worden langzamerhand door hem geabsorbeerd (op den duur
voelen mensen deze normen en waarden niet meer als uitwendig).
David Riesman, drie soorten social characters van individuen:
1. Tradition directed: een karakter wordt gevormd en geleid door traditie
2. Inner directed: ziet zichzelf als een kompas die zich stuurt. De traditie vervaagd en men richt zich op de normen
die bij de geboorte al worden aangeleerd en stuurt zichzelf iedere keer bij.
3. Other directed: deze persoon past zich aan de normen van anderen aan en wil niet uit de toon vallen. Ook het
oordeel van anderen is belangrijk.
Bestaan en ontstaan van collectieve opvattingen
‘Het is niet het bewustzijn van mensen dat hun zijn, maar omgekeerd hun maatschappelijk zijn dat hun bewustzijn
bepaalt.’ (Marx en Engels, 1859)
Idealisme: visie dat maatschappelijke verschijnselen en sociale verandering primair worden bepaald door ideeën
en opvattingen van mensen.
Materialisme: visie dat ideeën en opvattingen slechts het product zijn van de materiële omstandigheden
waaronder mensen leven.
Kapitalisme: door hard en efficiënt werken ontstonden grote kapitalen. Door het kapitalisme ontstond de:
Predestinatieleer: voor goddelijke voorbeschikking ligt al vast wie tot de uitverkorenen respectievelijk de
verdoemden zullen behoren. Ook wel de dubbele voorbeschikking: men was bang door de
predestinatieleer en ging hard werken: als men goed werk leverde kon dat worden uitgelegd als teken
van uitverkorenheid, dit verminderde de angst en onzekerheid.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annevandentillaar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.76. You're not tied to anything after your purchase.
