,Inhoud
Afdeling I Wat is recht? ............................................................................................................................................. 15
1 Objectief en subjectief recht............................................................................................................................... 15
§ 1 Objectief en subjectief recht: begrip....................................................................................................... 15
§ 2 Objectief en subjectief recht: onrechtmatige daad ........................................................................... 15
A. Wat is fout?..................................................................................................................................................... 15
B. Wat is schade? ............................................................................................................................................... 16
C. Wat is het oorzakelijke verband? .......................................................................................................... 16
D. Buitencontractuele aansprakelijkheid ............................................................................................... 17
E. Objectief en subjectief contentieux ...................................................................................................... 17
2 Klassieke definitie van het objectieve recht ................................................................................................ 18
§ 1. Imperatief karakter: rechtsregels verbieden of gebieden............................................................ 18
A. Principe............................................................................................................................................................ 18
B. Ook permissieve regels houden indirect een verbod in .............................................................. 19
C. Regels die helpen andere rechtsregels te formuleren .................................................................. 19
D. Verschillende graden in het verbindend karakter van de rechtsregel.................................. 19
§ 2. Rechtsregels regelen uitsluitend menselijk en uitwendig gedrag ............................................ 22
A. Rechtsregels hebben uitsluitend betrekking op menselijk gedrag ......................................... 22
B. Rechtsregels hebben uitsluitend betrekking op uitwendig gedrag ........................................ 22
§ 3. Algemeen en onpersoonlijk karakter van de rechtsregel............................................................. 22
A. Principe............................................................................................................................................................ 22
B. Ratio van het algemene en onpersoonlijke karakter van de rechtsregel ............................. 23
§ 4. (On)bepaalde werkingssfeer van een rechtsregel ........................................................................... 23
§ 5. Afdwingbaarheid van het recht ............................................................................................................... 24
A. Principe: overheid dwingt naleving van juridische regels af .................................................... 24
B. Juridische afdwingingsvormen .............................................................................................................. 24
C. Procedure van afdwinging ....................................................................................................................... 31
D. Is een juridische verplichting steeds afdwingbaar? ...................................................................... 36
§ 6. Doel van het recht ......................................................................................................................................... 38
A. Recht als maatschappelijk fenomeen .................................................................................................. 38
B. Bijzondere doelstellingen van het recht ............................................................................................ 38
§ 7. Afgrenzing van rechtsregels tegenover andere gedragsregels .................................................. 41
A. Algemeen ........................................................................................................................................................ 41
B. Afgrenzing van positief recht tegenover religieuze gedragsregels ......................................... 41
3 Enkele begrippen inzake het objectieve recht ........................................................................................... 42
2
IRW 2021-2022
, § 1. Positief recht ................................................................................................................................................... 42
§ 2. Gemeen recht en uitzonderingsrecht of bijzonder recht .............................................................. 42
A. Gelijktijdige toepassing van het gemeen recht en het bijzonder recht ................................. 42
B. Principe van de restrictieve interpretatie van de bijzondere (uitzonderings)regel ....... 43
C. Consecutieve toepassing van de algemene en de bijzondere wet in de tijd ........................ 43
§ 3. Formeel en materieel recht ....................................................................................................................... 44
§ 4. Aanvullend recht, gewoon dwingend recht en recht van openbare orde .............................. 44
A. Principe van de wilsautonomie ............................................................................................................. 44
B. Suppletief of aanvullend recht ............................................................................................................... 44
C. Dwingend recht ............................................................................................................................................ 44
D. Verbod op wetsontduiking ...................................................................................................................... 47
4 Indeling en inhoud van het objectieve recht ............................................................................................... 48
§ 1. Indelingen van het recht ............................................................................................................................ 48
A. Soorten indelingen ...................................................................................................................................... 48
B. Belang van de indelingen ......................................................................................................................... 48
§ 2. Indeling van het recht in publiek- en privaatrecht ......................................................................... 48
A. Criterium van het onderscheid .............................................................................................................. 48
B. Belang van het onderscheid .................................................................................................................... 48
§ 3. Verdere onderdelen van het publiekrecht.......................................................................................... 49
A. Grondwettelijk recht .................................................................................................................................. 49
B. Administratief recht ................................................................................................................................... 49
C. Gerechtelijk recht of procesrecht .......................................................................................................... 50
D. Strafrecht ........................................................................................................................................................ 50
E. Fiscaal recht ................................................................................................................................................... 51
§ 4. Verdere onderdelen van het privaatrecht .......................................................................................... 52
A. Burgerlijk recht: het gemeen privaatrecht ....................................................................................... 52
B. Inhoud van het burgerlijk recht............................................................................................................. 52
§ 5. Gemengde rechtstakken ............................................................................................................................. 53
A. Sociaal recht................................................................................................................................................... 53
B. Economisch recht of ondernemingsrecht ......................................................................................... 53
§ 6. Intern recht tegenover internationaal en buitenlands recht ...................................................... 57
A. Intern, nationaal recht ............................................................................................................................... 57
B. Internationaal recht.................................................................................................................................... 59
Afdeling II Fundamentele kenmerken van het Belgische staatsbestel.................................................. 61
1 Rechtsstaat ................................................................................................................................................................ 61
3
IRW 2021-2022
, § 1. Principe ............................................................................................................................................................. 61
§ 2. Gebondenheid van de overheden aan het recht ............................................................................... 61
§ 3. Rechtsstaat en democratie ........................................................................................................................ 61
A. Democratische aanduiding van de gezagsdragers......................................................................... 61
B. Beslissing bij meerderheid, maar bescherming van de minderheid ...................................... 61
§ 4. Effectieve rechtsbescherming .................................................................................................................. 62
§ 5. Waarborging van de fundamentele rechten en vrijheden ........................................................... 62
2 Scheiding der machten ......................................................................................................................................... 63
§ 1. Principe ............................................................................................................................................................. 63
§ 2. Relatieve scheiding ....................................................................................................................................... 63
§ 3. Legaliteitsbeginsel: uitdrukking van de juridische voorrang van de wetgevende macht
....................................................................................................................................................................................... 63
§ 4. Onderlinge verhouding tussen de wetgevende macht en de uitvoerende macht .............. 64
A. Feitelijk machtsverlies van de wetgevende macht ................................................................... 64
B. Naar een nieuwe rol van het parlement?........................................................................................... 64
§ 5. Onderlinge verhouding tussen de uitvoerende macht en de rechterlijke macht ............... 64
A. Onafhankelijkheid van de rechterlijke macht .................................................................................. 64
B. Ambivalent statuut van het openbaar ministerie .......................................................................... 64
3 Soevereiniteit van de natie ................................................................................................................................. 65
§ 1. Concept soevereiniteit ................................................................................................................................ 65
§ 2. Niet de volkssoevereiniteit........................................................................................................................ 65
§ 3. Wel de soevereiniteit van de natie ......................................................................................................... 65
A. Metafysische grondslag voor een representatieve democratie ............................................... 65
B. Delegatieverbod ........................................................................................................................................... 65
4 Erfelijke parlementaire monarchie ................................................................................................................. 66
§ 1. Onschendbaarheid en politieke onverantwoordelijkheid van de koning.............................. 66
A. Burgerrechtelijke en strafrechtelijke immuniteit .......................................................................... 66
B. Politieke onverantwoordelijkheid........................................................................................................ 66
§ 2. Onbekwaamheid van de koning om alleen te handelen................................................................ 66
A. Principe............................................................................................................................................................ 66
B. Modaliteiten ................................................................................................................................................... 66
C. Besluit ............................................................................................................................................................... 66
D. Invloed van de koning ............................................................................................................................... 66
5 Federale staat ontstaan uit een gecentraliseerde eenheidsstaat........................................................ 67
Afdeling III Wet als bron van recht ...................................................................................................................... 68
4
IRW 2021-2022
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller korneelmaton. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.