H10 Tijd van televisie en computer
Paragraaf 1 De Koude Oorlog 1945-1963
De kenmerkende aspecten:
1. De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop
en de daaruit voorbereidende dreiging van een atoomoorlog.
2. De kolonisate die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
3. De eenwording van Europa.
4. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestg van de 20 e eeuw aanleiding gaf
tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
5. De ontwikkeling van pluriforme en multculturele samenlevingen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam de Amerikaanse president Roosevelt met een voorstel om
een verbeterde versie van de Volkenbond op te richten, namelijk de Verenigde Natee (VN).
Roosevelt wist Sovjetleider Stalin over te halen zich daarbij aan te sluiten. Bijna alle landen van de
wereld werden lid en beloofden om hun geschillen voortaan via de VN op te lossen.
Hier kwam niet veel van terecht. Er was onderlinge wantrouwen tussen de Amerikanen,
Britten en Russen ddie in de Tweede Wereldoorlog bondgenoten waren..
Al sinds de Russische Revolute d1917. voerden de westerse leiders en de leiders van de Sovjet-Unie
hun politek volgens tegengestelde ideologiegn.
Verenigde Staten dWesten. Sovjet-Unie
- Vrijheid van het individu - Communistsch
- Democratsche besluitvorming - Dictatuur
- Meerpartjenstelsel - Planeconomie
- Vrije verkiezingen
- Vrije meningsuitng
- Kapitalisme
De tegenstelling tussen deze twee ideologiegn zouden leiden tot politeke blokvorming in de wereld:
- Kapitalistsche dwesterse. landen
- Communistsche landen
Dit was mogelijk door de afoop van de Tweede Wereldoorlog, toen er in Europa een nieuwe situate
was ontstaan. Duitsland was verslagen en de militaire hegemonie en overheereing van de Sovjet-
Unie in Oost-Europa was een feit. Dit bleek bij de Conferentee aneJalta dfebruari 1945.. Stalin,
Roosevelt en Churchill kwamen overeen dat West-Europese landen in de toekomst democratsch
zouden worden. Volgens Stalin moesten deze landen echter ‘bevriend’ blijven met de Sovjet-Unie, en
na WOII maakt Stalin van deze staten al snel satellietstaten dafankelijke staten.. Deze staten kregen
een communistsche regering met twee redenen:
1. Zij moesten ook van de ‘zegeningen’ van het communisme profteren.
2. De kwetsbare Westgrenzen van de SU moesten bovendien beschermd worden.
De Sovjet-propaganda speelde daarop in en berichtte herhaalde malen over de agressieve
bedoelingen die Duitsland nog steeds had. Samen met de Sovjet-Unie vormden deze satellietstaten
de groep landen van het Ooetblok.
Het Westen vertrouwden de bedoelingen van de Sovjet-Unie steeds minder. Al gauw werd de term
de Koude Oorlog gebruikt voor de gespannen situate tussen Oost en West. Met koud bedoelen ze
, dat het niet tot een rechtstreeks gewapend trefen kwam, maar verder gedroegen de Amerikaanse
en Sovjetleiders zich wel alsof er een oorlog aan de gang was.
Ze schafen namelijk steeds meer wapens aan. Stchtten bondgenootschappen, stuurden
spionnen naar de vijand en voerden een propagandaoorlog.
Voor de bewoners van de satellietstaten werd de invloed van Moskou steeds meer voelbaar, en wie
anders dacht, kon zijn toekomst vergeten.
Trumandoctrine: Beleid van de Amerikaanse president Truman in 1947 om landen te steunen die
bedreigd werden door gewapende minderheden of door druk van buitenaf.
Overal waar de Sovjet-Unie druk uitoefende, zou Amerika dus tegendruk geven. Dit is
containmentpolitek d= Streven van de VS om het communisme in de wereld in te dammen..
In aansluitng op de Trumandoctrine lanceerden de VS het Marehallplan d= Naam voor de
economische hulp (geld,egoederen,egrondstofeneenele ensmiddelen) van de VS aan Europese landen,
in 1949 opgericht om het communisme in te dammen.. Meneer Marshall ging ervan uit dat mensen
die arm zijn, zich aangetrokken voelen tot het communisme. Amerika stelde miljoenen dollars
beschikbaar aan landen die getrofen waren door de oorlog. Door dit te doen dachten ze dat een
economisch hersteld West-Europa als afzetgebied voor Amerikaanse producten kon dienen. De
Russische leiders wezen dit plan af. Zo verscherpte het plan de tegenstelling tussen Oost en West.
In juli 1945: Conferentee anePotsdam, Duitsland én Berlijn worden verdeeld in 4 bezetngszones: een
Amerikaanse, een Britse, een Franse en een Russische. Van gezamenlijk bestuur was al snel geen
sprake meer. Terwijl Amerika, GB en Frankrijk op economische schaal veel hulp boden, namen de
Russen in hun zone juist alles in beslag voor herstelbetalingen. Toen er in 1948 in de Amerikaanse,
Britse en Franse zones een gemeenschappelijke munt kwam, de D-mark, reageerden de Russen met
een blokkade van Berlijn. West-Berlijn kon over land niet meer worden bevoorraad. Maar Amerika
organiseerde een luchtbrug om voorraden aan te voeren in West-Berlijn dcontainmentpolitek.. In
1949 hief Stalin de blokkade weer op.
De spanningen tussen oost en west waren overigens weer toegenomen. In deze sfeer werd in 1949
de NAVO (Noord-Atlanteche Verdrageorganieate) opgericht, dit was een militair bondgenootschap
van de VS, Canada en enkele Europese landen. Bovendien werden in 1949 de drie westelijke zones
samengevoegd tot Bundesrepubliek Deutsland dBDR. met een democratsche grondwet. De Russen
riepen daarop de Oostzone uit tot Deutsche Demokratsche Republik dDDR.. In Duitsland waren nu
twee hoofdsteden, Bonn en Oost-Berlijn.
In 1955 trad West-Duitsland toe tot de NAVO, waarop de SU kwam met het Warechaupact. Alle
Oostbloklanden traden toe tot dit bondgenootschap.
De tweedeling was een feit. Maar veel inwoners in de Oostbloklanden waren erg ontevreden
over de beperkte vrijheid en vluchten via de doorgang van Oost naar West-Berlijn, maar om
de leegloop te stoppen kwam hier in 1961 een zwaarbewaakte muur. De Berlijnse Muur zou
hét symbool van de Koude Oorlog worden.
In de communistsche landen in Oost-Europa veranderde er veel. dFabrieken werden
staatseigendom/collecteve boerderijen/politeke partjen monddood/geen vrije pers. Ook werden
de burgers scherp in de gaten gehouden door de Stasi in de DDR. Er was sprake van een totalitair
systeem. Elk land kreeg een regering van communisten.
Chineee revolute en korea-oorlog
In 1949 kwam er in de Koude Oorlog een nieuw spanningsveld bij: Oost-Azig. Er was een
burgeroorlog uitgebroken tegen de regering en een Chinese Communistsche partj van Mao Zedong.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller GPMEXAMENS. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.