Summary
Samenvatting Vergelijkende biologie-spijsverteringsstelsel
- Course
- Institution
Samenvatting spijsverteringsstelsel met figuren
[Show more]
Seller
Follow
noorlauwers
Content preview
Het spijsverteringsstelselAutotroof (planten): aanmaak organische moleculen
Heterotroof (dieren): opname organische moleculen via voeding
- herbivoren
- Carnivoren
- Omnivoren
1. Variaties spijsverteringsstelsel
Eencellige organismen & sponzen: intracellulaire vertering (vertering in de cel)
endocytose: fagocytose (grote partikels) & pinocytose (vloeistoffen)
Multicellulaire organismen: extracellulaire vertering —> spijsverteringsholte
- onvolledig svs: mond = anus
• 1 opening e e
met tenta
• geen specialisatie: absorptie & vertering kan in heel de holte voorkomen ↑
• vrijgave verteringsenz in holte (afkomstig van kliercellen gastrodermis)
• cnidaria & platwormen
—> gastrovasculaire holte
-
1 opening
vertakte holte
vrijgave verteringsenz via farynx (voedsel in buitenwereld al deels verteerd, wordt
binnengezogen)
- volledig svs: mond & anus
nematoden
eenvoudige buisvormige darm
complexere diersoorten
gespecialiseerde gebieden voor versch fncts
• fragmentatie & opslag (bv. Tanden die voedsel malen)
• chemische vertering (voedsel afbreken tot vetten etc)
• absorptie (nutriënten in bloedbaan)
• defecatie (verwijderen afvalstoffen)
2. Menselijk spijsverteringsstelsel
Mond + keelholte (farynx): opname + afbraak
- scherpe kiezen & hoektanden voor snijden
- platte kiezen voor vermalen cellulose (premolar en molar)
- vogels: geen tanden
2 magen: kliermaag ( HCl —> kalksteen vermalen & pH dalen vr doden bacterien, pepsine v/eiwitvertering
spiermaag (kiezelstenen voor vermaling)
- 3 speekselklieren
Functie
- mechanische afbraak door tanden en tong
- speekselproductie (autonoom ZS, geen controle over, automatisch) = water, buffer vr neutrale pH, mucine (slijm)
- enzymes: amylase (afbraak zetmeel) & lysozyme (antibacterieel)
Slikreflex: combinatie huig & epiglottis
tong —> voedsel nr achter mond —> huig sluit neusholte af —> slikken: strottenhoofd omhoog en duwt glottis
(stemspleet) tegen epiglottis (strotklepje)
=> voedsel uit luchtpijp gehouden
, Slokdarm (oesophagus): transport naar maag
Gespierde buis, verbinding tussen keel & maag
—> voortstuwing bolus door spierbeweging (peristaltiek: contractie spieren achter bolus)
Contractie spieren gereguleerd door autonoom ZS
Maag: mechanische & enzymatische afbraak
Grote spierzak
Wand: geplooid + beschermd door slijmlaag (bescherming tegen zure pH)
Opbouw
- cardia: sluitspier, maagmond (open bij voedselbrokje)
- fundus: maagzak
- pylorus: maagpoort (voedsel niet terug naar maag)
Klieren
- wandcellen: productie HCl —> lage pH
- hoofdcellen: productie pepsinogeen + prorennine
- bekercellen;
• mucus (bescherming)
• hormoon gastrine (maagsap secretie stimuleren)
• intrinsieke factor (mol waardoor dunne darm vitamine B12 kan opnemen vr
haanmaak rbc)
- lage pH in maag
• voordeel: denaturatie voedselproteinen & doodt bacterien
• nadeel: beschadigen maagaflijning (helicobacter pylori: wel resistent pH)
Functie:
- vertering eiwitten (niet koolhydraten, suikers of vetten)
- wateropname uit chymus (=maagbrei) door maagwand naar bloed
- chymus: verlaat maag via pylorische sfinter naar duodenum
Dunne darm: afbraak + absorptie (3 delen)
- duodenum: vertering
- jejunum: absorptie
- ileum: absorptie
- epitheiale wand met darmplooien (villi-microvilli)
—> darmopp stijgt, absorptie proc efficienter
productie lactase
Geassocieerde organen
1) pancreas
- exo- & endocrien
- productie van ( in 1ste instantie) inactieve verteringsenzymen (peptidasen, lipasen,
nuceasen) —> via pancreatische afvoergang naar duodenum
- natriumcarbonaat: neutralisatie zure maaginhoud
exocrien: productie soijsverteringssappen
endocrien: productie insuline & glucagon, regulatie bloedsuikerspiegel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorlauwers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now